حورا صدر: امام موسی صدر برای بنیان جامعه‌ای مقاوم تلاش‌های زیادی کرد

به مناسبت چهل و چهارمین سالگرد ربایش امام موسی صدر، باشگاه خبرنگاران جوان در نظر دارد تا به بررسی زوایای تازه‌ای از پرونده رسیدگی به آخرین تحولات این ربایش نگاهی بپردازد.

به همین منظور گفتگویی اختصاصی ترتیب داده شده با حورا صدر، دختر امام موسی صدر و در آن به آخرین اطلاعات در این باره پرداخته شده که مشروح آن در ذیل از نظر خوانندگان محترم می‌گذرد.

آخرین وضعیت پرونده ربایش امام موسی صدر به کجا رسیده است؟
حورا صدر گفت: پرونده ربایش امام موسی صدر بسیاری پیچیده است. اقداماتی در این زمینه انجام شده است. پس از گذشت ۴۴ سال از حادثه ربایش امام موسی صدر و ۱۰ سال پس از تحولات لیبی این پرونده همچنان باز است و مقامات و مسئولان در حال بررسی زوایای مختلف آن هستند. ما به عنوان خانواده امام موسی صدر انتظار داشتیم حداقل پس از تحولات لیبی شاهد بازگشت امام موسی صدر باشیم. ولی این اتفاق نیافتاد متاسفانه.

او افزود: در ابتدای تحولات لیبی و پس از سقوط دولت قذافی، دولت لبنان یک کمیته رسمی پیگیری متشکل از مقامات امنیتی، سیاسی و قضایی تشکیل داد. این کمیته پس از سقوط دولت لیبی به لیبی سفر کردند و با مقامات دیدار داشتند، در ابتدا از سوی مقامات لیبی با استقبال مواجه شدند و حرف‌های امیدوار کننده زیادی هم شنیدند. از جمله آقای عبدالجلیل که در آن زمان رییس شورای انتقالی لیبی بود و همه مسئولین لیبیایی بر این اعتقاد بودند که این پرونده یک پرونده ربایش است و همه باید این موضوع را پیگیری کنیم و معتقد بودند که باید این پرونده پیگیری شود، ولی در آن برهه هنوز بخشی از سرزمین‌های پهناور لیبی در اختیار آن‌ها بود و بخش زیادی از لیبی در اختیار قبایلی بود که طرفدار قذافی بودند و هنوز هم این قبایل وجود دارند و این است که کار را خیلی مشکل کرده است. دو وکیل از سوی دولت انتقالی لیبی در آن زمان و وکلایی هم از سوی کمیته لبنانی قرار شد پرونده را زیر نظر دادستان لیبی پیگیری کنند. ولی به مرور زمان این روند اجرایی کمرنگ شد.

دختر امام موسی صدر گفت: در سال ۲۰۱۳ اتفاق مهمی که افتاد امضای تفاهم نامه میان لبنان و لیبی بود و در آن اعتراف به ربایش امام موسی صدر در لیبی صورت گرفته بود و این که لیبی متعهد شده بود باید پرونده ربایش امام موسی صدر را پیگیری کند. نکته مهمی که باید در اینجا به آن اشاره کنم این است که هیچ کدام از مسئولینی که با آن‌ها تا این زمان صحبت شده بود سندی مبنی بر این که اتفاق ناگواری برای امام موسی صدر افتاده است، ارائه نکردند و همه می‌گفتند که ما باید بگردیم و محل اسارت امام را پیدا کنیم.

او گفت: به عقیده من این مسئولین در آن زمان مجبور نبودند این پرونده را ادامه دهند و به دنبال سندی بودند که این پرونده را مختومه اعلام کنند، ولی مدرکی نداشتند که ارائه کنند. حتی آن‌ها یک بار مدعی شدند که جسدی را یافته اند و خانواده امام موسی صدر به ناچار برای همکاری با تیم لیبیایی انجام آزمایش دی ان‌ای را پذیرفت. این آزمایش در سال ۲۰۱۲ انجام شد. آن‌ها در همان سال دو جسد را کشف کردند و در ابتدا حدس‌هایی زده شد که ممکن است متعلق به امام و یا همراهان ایشان باشند برای این کار بیش از یک بار هم انجام شد و نتیجه آزمایش هم در یک آزمایشگاه بین المللی در بوسنی مورد بررسی قرار گرفت و مشخص شد که آن اجساد به هیچ عنوان متعلق به امام موسی صدر و همراهان ایشان نبوده و بعداً حتی معلوم شد که از مقامات لیبی بوده اند که به دست عاملان قذافی کشته شده بودند. دولت لیبی در آن زمان رسماً اعلام کرد این اجساد متعلق به امام موسی صدر نیست؛ بنابراین دولت لیبی هیچ مدرکی در دست نداشت که این پرونده را ببندد. ولی در طول این سال‌ها ما متاسفانه اجرای تفاهم نامه بین لبنان و لیبی را ندیدیم؛ در این تفاهم نامه اجازه داده شده بود که برخی از افراد که مرتبط با این پرونده بودند بازجویی شوند، ولی متاسفانه به مرحله اجرایی نشد. البته هیئت رسمی پیگیری لبنانی در طول این سال‌ها دست بسته ننشست و با افراد مختلف که مرتبط با این پرونده بودند دیدار و گفتگو کرده است.

او تصریح کرد: این گروه لبنانی تا به امروز موفق به دیدار و گفتگو با همه مقامات سابق لیبیایی شده است مگر عبدالسلام جلود که نفر دوم پس از قذافی در آن زمان بوده. یعنی تا به حال اجازه نداده اند که این اتفاق بیافتد. البته در چندین مصاحبه که جلود پیشتر انجام داده، گفته که هیچ نقشی در زمینه ربایش امام موسی صدر نداشته است. ولی این راهی نیست که ما را به نتیجه برساند. ما به عنوان اعضای خانواده تا به حال از محافل مختلف اقدام کرده ایم، احکام جلب غیابی عده زیادی از افرادی که در این پرونده دخیل بودند هم صادر شده، ولی آن افرادی که قدرت اجرایی داشتند و می‌توانستند کاری بکنند اقدام موثری انجام ندادند.

حورا صدر گفت: نکته مهم این است که ۴۴ سال از این ربایش گذشته است و هر کسی به اندازه خودش در حال رنج کشیدن از این وضعیت است، ولی خود شخص امام موسی صدر بیش از هر فرد دیگری از این شرایط رنج می‌برند و آسیب بیشتری هم متحمل می‌شوند. ما معتقدیم افرادی که میتوانند باید کاری انجام دهند. ما به عنوان اعضای خانواده تا جایی که در توانایی و قدرتمان بوده اقداماتی انجام داده ایم، ولی افرادی که قدرت اجرایی دارند باید اقدامی بکنند. اما در ده سالی که تحقیقات و بازجویی‌ها شکل جدی تری به خود گرفته است یک سری اطلاعات در مورد امام و موقعیت ایشان برای ما ثابت شده است.

او افزود: با کنار هم گذاشتن یک سری اطلاعات سه مکان اسارت امام موسی صدر برای ما قطعی شده است. از جمله افرادی که این اطلاعات را به ما داده است هانیبال قذافی است که در حال حاضر در زندان لبنان است. هنیبال گفته که در ابتدای ربایش از سال ۱۹۷۸ تا سال ۱۹۸۲ امام موسی صدر در مکانی در منطقه‌ای امنیتی به نام جنزور در اطراف طرابلس اسیر بودند. این گفته‌ها نشان می‌دهد که هانیبال اطلاعاتی در اختیار دارد این فرد حرف‌های زیادی زده است، ولی گفته بقیه اطلاعات را زمانی تکمیل می‌کنم که از زندان‌های لبنان آزاد شوم. طبق اطلاعاتی هم که به دست ما رسیده امام موسی صدر از سال ۱۹۸۳ تا ۱۹۹۳ یعنی حدود ده سال در پایگاهی سری در منطقه سب‌های لیبی زندانی بودند. این اطلاعات از طریق افرادی بار‌ها تکرار شده که هیچ ارتباطی با هم نداشتند، ولی اطلاعاتی مشترکی ارائه دادند برای همین قابل استناد هستند. بعد از آن طبق اطلاعات به دست آمده امام به مکتب النصر در طرابلس منتقل شدند و پس از آن دوباره به همین پایگاه سری در سب‌ها برگردانده شده اند. این‌ها اطلاعاتی هستند که تا به امروز برای ما به اثبات رسیده است.

دختر امام موسی صدر در ادامه گفت: همچنین زندانیانی بودند که در سال ۲۰۰۰ از زندان‌های لیبی آزاد شدند. این افراد هم لیبیایی بودند هم غیر از لیبیایی. برخی از این افراد بیش از ۳۰ سال بود که در زندان‌های این کشور به سر می‌بردند و هیچ خبری از آن‌ها نبود، ولی در سال ۲۰۰۰ آزاد شدند و بسیاری از این افراد به نحوی حضور امام موسی صدر را در زندان تایید کردند. بعد از تحولات لیبی هم زمانی که گروه تحقیقات از لبنان به این کشور سفر کرد و بازدید‌هایی را داشت علایم و نشانه‌هایی را دیدند که نشان می‌داد مثلاً این مکان می‌تواند یکی از جا‌هایی باشد که امام در آنجا برای مدتی اسیر بودند. آنچه ثابت شده این است که امام در طول این سال‌ها مدام از جایی به جای دیگر منتقل شده است.

او تصریح کرد: نکته مهم این است که تیم لبنانی در یکی از دیدار‌های خود با یکی از زندانبان‌های امام موسی صدر هم دیدار کردند و ایشان هم تایید کرده بود که امام را در این سال‌ها دیده بود، ولی از سوی دولت قذافی محدودیت‌های زیادی برای برخورد با امام داشتند. ما حداقل تا سال ۲۰۰۰ اطلاعات موثقی در دست داریم که نشان می‌دهد امام موسی صدر در مکان‌های مختلف در لیبی اسیر بودند البته بعد از این سال‌ها هم اطلاعاتی هست که نشان می‌دهد نشانه‌هایی از اسارات امام هست. کمیته پیگیری در حال حاضر هم اقداماتی را انجام می‌دهد، ولی به دلیل این که بخش‌های زیادی از فعالیت‌ها باید سری بماند اطلاعاتی فعلا ًنمی توان منتشر کرد.

حورا صدر اعلام کرد: هدف ما به عنوان خانواده و نزدیکان امام موسی صدر فقط آزادی امام موسی صدر است. از طرفی هم امام موسی صدر یک فرد شناخته شده‌ای بودند، تاثیر ایشان در منطقه، تلاش‌های ایشان برای رفع مظلومیت و فقر و گسترش عدالت در منطقه بر کسی پوشیده نیست. فعالیت‌های امام موسی منحصر به یک جای خاصی نبود ایشان یک فرد شناخته شده در منطقه هستند. لبنان شاهد این است که امام موسی صدر فردی بودند که در آن زمان‌ها اگر مطلع می‌شدند کسی در زندان است آرام و قرار نداشتند. اصلاً محل مجلس اعلای شیعیان به مرکزی تبدیل شده بود که در آن زمان در لبنان اگر افرادی گمشده‌ای داشتند مراجعه می‌کردند و امام کمک می‌کردند که آن فرد پیدا شود؛ حالا امام سالهاست خودشان در چنین موقعیتی قرار گرفته اند. پس باید هر کسی که می‌تواند و قدرت اجرایی دارد برای حل شدن ابعاد این پرونده تلاش بکند.

-مفاهیمی که امام موسی صدر به عنوان بنیانگذار جبهه مقاومت آن‌ها را تعریف کرده اند در حال حاضر به نظر شما به کجا رسیده است؟

حورا صدر گفت: این مفاهیم در حال حاضر ابعاد گسترده‌ای پیدا کرده است. افراد زیادی در کل دنیا در زیر پرچم مقاومت در حال گسترش این مفاهیم هستند. امام سال‌ها تلاش کرد که مفاهیم مقاومت را به خوبی مستحکم کند. امام موسی صدر در آن سال‌ها بسیار تلاش کرد که برای مردم لبنان شرایطی را فراهم کند که روستا‌های خود را ترک نکنند و در مقابل رژیم صهیونیستی مقاومت کنند. امام تلاش کرد تا مردم لبنان در آن سال‌ها در کشور خودشان سربلند زندگی کنند. امام موسی صدر برای بنیان کردن جامعه مقاوم تلاش زیادی کرد.

-رسانه‌ها در این سال‌ها چه کاری باید می‌کردند و چه کوتاهی‌هایی انجام شده است؟

حورا صدر در پایان گفت: رسانه‌ها قطعا نقش بسیار مهمی دارند. اما من تقاضا دارم تا زمانی که ما از اطلاعاتی مطمئن نشدیم نباید آن را منتشر کنیم چرا که هر رسانه‌ای برای خودش بُرد دارد و انتشار این اخبار می‌تواند تاثیر زیادی در پیشبرد پرونده داشته باشد. تقاضای من این است که تا زمانی که از اطلاعات مطمئن نشدند آن را منتشر نکنند.

 

باشگاه خبرنگاران جوان بین‌الملل خاورمیانه