نماینده‌ای که مخالفانش را با گلوله از میدان به در کرد

نماینده‌ای که مخالفانش را با گلوله از میدان به در کرد
ایسنا
میرزا ابراهیم‌ آقا تبریزی، نماینده مردم تبریز در مجلس شورای ملی و رییس کمیته غیرت

نماینده مردم تبریز در اولین دوره مجلس شورای ملی برای موفقیت در به کرسی نشاندن طرح‌ها و خواسته‌های سیاسیش در تقابل با کارشکنی‌های محمدعلی شاه قاجار از گلوله و ترور برای از میدان به در کردن مخالفان فکری و سیاسیش استفاده کرد. او کمیته غیرت را راه انداخت و همراهانش بعد از غائله به توپ بسته شدن مجلس شورای ملی و قتل میرزا، کمیته مجازات را جایگزین کمیته غیرت کردند و با شلیک گلوله یا بریدن حلقوم گردن، مخالفان‌شان را از سر راه بر داشتند.

به گزارش ایسنا، امروز دهم شهریور ماه صد و ششمین سالروز تشکیل کمیته مجازات توسط سه نفر از اعضای لژ ماسونی بیداری ایران در سال ۱۲۹۵ است.

کمیته مجازات در دور اول رییس‌الوزرایی میرزا حسن خان وثوق‌الدوله برادر احمد قوام‌السلطنه پنج دوره نخست‌وزیر ایران در عصر پهلوی‌ها، به صورت مخفیانه تشکیل شد.

این دوره زمانی مصادف بود با گذشت یک دهه از صدور فرمان مشروطه در تاریخ ۱۴ مرداد ۱۲۸۵ توسط مظفرالدین شاه و گذشت هفت سال از فتح تهران به دست مشروطه‌خواهان در تاریخ ۲۵ تیر ۱۲۸۸.

کمیته مذکور در اوج قدرت سیاسی مشروطه‌خواهان تشکیل شد و دو سال بعد با لو دادن اعضای آن توسط یکی از اعضا و اعدام همه اعضایش، به عمرش پایان داده شد.

سرمنشاء کمیته مجازات

منشاء کمیته مجازات، شخصی به نام میرزا ابراهیم آقا تبریزی، نماینده وقت تبریز در اولین دوره مجلس شورای ملی و از روحانیان روشنفکر دوره مشروطه اول بود.

او پسر علی زنجانی بود که در تابستان ۱۲۸۵ به همراه ۱۰ نماینده دیگر از استانهای شمالغربی کشور عازم تهران شدند تا نمایندگی مردم تبریز و سایر شهرهای شمالغربی کشور را در این مجلس عهده‌دار شوند.

میرزا و همفکرانش در مجلس اول با تشکیل فراکسیون اقلیت تا توانستند مانع دخالت و کارشکنی‌های دربار قاجاریه شدند. آنان در تصویب متمم قانون اساسی دوره مشروطه به جد فعال بودند. میرزا و همفکرانش در مجلس اول جریانی به راه انداختند و موفق شدند میرزا علی‌اصغر خان اتابک ملقب به امین‌السلطان، صدراعظم وقت محمدعلی شاه قاجار را استیضاح کنند.

او با دعوت از سرتیپ اسدالله ابوالفتح‌زاده، ابراهیم سرتیپ ملقب به منشی‌زاده و محمدنظر مشکوه‌الممالک، کمیته غیرت را به صورت زیرزمینی تاسیس کرد. یاران میرزا با همراه کردن محمدنظر خان مشکوه‌الممالک، صندوقدار لژ بیداری ایران، انجمن زیرزمینی غیرت را بنا کردند. این کمیته طی دوره فعالیت کوتاهش اهدافی را مورد هدف قرار داد.

ریاست کمیته بر عهده میرزا ابراهیم، نایب رییس اولی بر عهده میرپنج اسدالله خان ابوالفتح زاده و نایب رییس دومی بر عهده منشی‌زاده بود.

فرجام کمیته غیرت

میرزا ابراهیم آقا تبریزی در غائله به توپ بسته شدن مجلس شورای ملی توسط کلنل ولادیمیر پلاتونوویچ لیاخوف، رییس قوای بریگارد قزاق روس در ایران که به دستور محمدعلی شاه انجام شد، کشسته شد.

او که به مقاومت مسلحانه در برابر قوای دولتی اصرار داشت به همراه برخی نمایندگان مجلس شورای ملی به پارک امین‌الدوله که در شمال مجلس قرار داشت فرار کرد اما در تاریخ دوم تیر ۱۲۸۷ به ضرب گلوله قزاق‌های روس کشته شد.

اسماعیل رائین، نویسنده کتاب سه جلدی فراموش‌خانه و فراماسونری در ایران در کتابش نوشت: «انجمن غیرت یکی از انجمن‌های فرعی فراماسونری در ایران بود. مدیریت این تشکیلات با حاج میرزا ابراهیم آقا وکیل افراطی تبریز بود. این شخص از اعضای لژ بیداری ایران به شمار می‌رفت.

انجمن غیرت توسط ابراهیم آقا تبریزی و با حضور ابوالفتح‌زاده به عنوان نائب اول انجمن، منشی‌زاده نائب دوم، محمدنظر خان مشکوه‌الممالک صندوق دار لژ بیداری تشکیل شد.»

زایش کمیته مجازات

با مرگ میرزا سه عضو دیگر کمیته غیرت بر ادامه دادن راه میرزا هم قسم شدند. تقی‌زاده، ابوالفتح‌زاده و منشی‌زاده که جریان دمکرات‌های ایران را رهبری می‌کردند در مرداد ۱۲۸۹ و تا قبل از تشکیل کمیته مجازات در سال ۱۲۹۷ دست به چند عملیات تروریستی زدند.

آنان به وسیله حسین الله از عوامل وابسته به شبکه میرپنج اسدالله خان ابوالفتح‌زاده، آیت‌الله سید عبدالله بهبهانی مجتهد شیعه و از رهبران روحانی نهضت مشروطه را ترور کرد.

میرزا محمدحسین سیفی قزوینی ملقب به عمادُالکُتّاب

منبع خبر: ایسنا

اخبار مرتبط: نروریست های «کمیته مجازات» چگونه مجازات شدند ؟ / نماینده‌ مجلسی که مخالفانش را با گلوله از میدان به در کرد