آزمایشگاه‌ها: مجبور به تهیه کیت قاچاق هستیم

مسئله کمبود کیت در آزمایشگاه‌های طبی یکی از مشکلات جدی حوزه سلامت محسوب می‌شود. متاسفانه با وجود نارضایتی مدیران آزمایشگاه‌های معتبر کشور مسئولان یا می‌گویند مشکل فراگیر نیست یا باید با همین اوضاع سر کرد.

به گزارش خبرگزاری دانشجو، کمبود کیت‌های‌های آزمایشگاهی مسئله‌ای است که این روز‌ها مسئولان آزمایشگاهی از آن گله‌مند هستند، به ادعای بسیاری از مدیران آزمایشگاهی کمبود کیت‌های آزمایشگاهی، اجباری برای خرید کیت‌های قاچاقی است که با قیمت چندین برابری به فروش می‌رسد. کیت‌هایی که از کشور‌های ترکیه و عراق وارد می‌شود و سلامت آن‌ها مشخص نیست.

در این رابطه سراغ مدیران آزمایشگاه‌های دولتی و خصوصی رفته‌ایم. مدیرانی که از این وضعیت احساس نا امیدی دارند و می‌گویند: «کیفیت آزمایش‌ها روز به روز افت می‌کند و به دلیل نبود کیت دستگاه‌های تمام اوتماتیک مجبور به خاموش کردن دستگاه‌های خود هستند.»

کیت تخصصی گران است

کمبود کیت آزمایشگاهی نه تنها سرعت انجام آزمایش‌ها را پایین می‌آورد بلکه تشخیص درست را هم گاهی دچار اختلال می‌کند. «علی عجمی» مدیر آزمایشگاه نوبل اصفهان در رابطه با کمبود کیت‌های آزمایشگاهی می‌گوید: «کیت‌های تخصصی یا کم هستند یا اصلاً موجود نیستند و به خصوص در آزمایش‌های تخصصی، کاملاً دچار مشکل شده‌ایم. به علاوه اینکه کیت‌ها گران است و راحت هم به دست نمی‌آید.» او دلیل به وجود آمدن این مشکل را تحریم‌ها می‌داند و ادامه می‌دهد: «شاید آزمایشگاه‌های کوچک بتوانند خود را سر پا نگه دارند، ولی آزمایشگاه‌های بزرگ وابسته به کیت‌های خارجی هستند.» این روز‌ها آزمایشگاه‌ها اغلب برای انجام آزمایش‌های خود از کیت‌های داخلی استفاده می‌کنند. عجمی درباره کیفیت این کیت‌ها می‌گوید: «هر چند کیت‌های داخلی پیشرفت قابل ملاحظه‌ای داشتند، اما ضعف‌هایی هم دارند.»

قیمت کیت از ۷۰۰ یا ۸۰۰ هزار تومان به ۴ یا ۵ میلیون رسید

«محمدرضا رضی» مدیر آزمایشگاه فردا در تهران نیز با گله از اینکه چرا به آزمایشگاه‌ها به عنوان یک بنگاه اقتصادی نگاه می‌کنند می‌گوید: «تعرفه‌های آزمایشگاهی غیر واقعی است و متاسفانه به آزمایشگاه‌ها نه به عنوان مرکز سلامت و مرکز تشخیص بیماری‌ها بلکه به عنوان یک بنگاه اقتصادی نگاه می‌شود.» او ادامه می‌دهد: «کیت‌ها رابه سختی تهیه می‌کنیم، البته قاچاق هم وارد می‌شود که خیلی گران است به علاوه نمی‌توانیم به سلامت این کیت‌ها اعتماد کنیم. این کیت‌ها از کشور‌های ترکیه و عراق وارد می‌شوند و اغلب استانداردهایشان باید بررسی شود. جالب است بگویم ما کیت‌ها را قبلاً از شرکت‌ها ۷۰۰ یا ۸۰۰ هزار تومان می‌خریدیم حالا بابت هر کدام از آن‌ها ۴ یا ۵ میلیون پول بدهیم. گاهی هم آزمایشگاه‌ها به این فکر می‌کنند که مردم مریض هستند و مجبورند و کیت‌های قاچاق را تهیه می‌کنند.» او در رابطه با استفاده از کیت‌های داخلی می‌گوید: «متاسفانه درصد خطای انسانی کیت‌های داخلی بالا است.»

دستگاه‌ها را خاموش می‌کنیم

دستگاه‌های مهم آزمایشگاه فقط با کیت‌های خاص خودشان کار می‌کنند ما هم کیت نداریم و ناچاریم که دستگاه را خاموش کنیم. به همین دلیل کیفیت آزمایش‌ها پایین آمده است.» این‌ها گفته‌های «مهرداد مددی» مدیر آزمایشگاه فارابی تهران است. او در رابطه با کمبود کیت‌ها می‌گوید: «بسیاری از آزمایشگاه‌ها مجبور به تهیه کیت‌های قاچاق می‌شوند.»
در ادامه مدیر یکی از آزمایشگاه‌های دولتی که می‌خواهد نامی از او برده نشود نیز می‌گوید: «کمبود کیت گریبان آزمایشگاه‌های دولتی را هم گرفته و کیفیت آزمایش‌ها افت کرده است.» او ادامه می‌دهد: «آزمایشگاه‌های دولتی اغلب کیت‌های قاچاق تهیه نمی‌کنند و مجبور می‌شوند دستگاه‌های پیشرفته خود را خاموش کنند.»

کیت‌های داخلی درصدی خطا دارند، اما چاره‌ای نیست

وقتی پای کمبود کیت‌های آزمایشگاهی به میان می‌آید یکی از افرادی که در موضوع باید پاسخگو باشد بهروز حاجیان تهرانی، رئیس هیئت مدیرهٔ انجمن شرکت‌های تأمین کننده تجهیزات و اقلام آزمایشگاهی است، او در رابطه با کمبود کیت‌های آزمایشگاهی می‌گوید: «متاسفانه آزمایشگاه‌های ما دستگاه‌های بزرگ و گران قیمت خریده‌اند در حالی که این دستگاه‌ها به کیت‌های خارجی وابسته است. حالا هم که با کمبود ارز ترجیحی مواجه هستیم و به قول تأمین کنندگان ارز قطره چکانی تزریق می‌شود قدرت اینکه واردات انجام بدهند ندارند. باید ارز ترجیحی به نیمایی تغییر پیدا کند و اینطور قیمت‌ها ۴ یا ۵ برابر می‌شود. حالا موضوع اینجاست که افزایش قیمت‌ها با تعرفه آزمایشگاه‌ها همخوانی ندارد. بیمه‌ها باید کاور کنند که آن‌ها هم توان مالی ندارند و این سیکل معیوب ادامه دارد.

او ادامه می‌دهد: «بسیاری از آزمایشگاه‌ها از کیت‌های تولید داخل استفاده می‌کنند و راضی هستند، ممکن است در کیت‌های داخلی درصد خطای انسانی بیشتر باشد، اما جوابگوی تست‌های آزمایشی هستند و این مشکل اجتناب ناپذیر است آزمایشگاه‌ها هم حق هم دارند کیت‌های خارجی بخواهند، چون نیروی کمتری استفاده می‌کنند با جواب بهتر! اما در حال حاضر کشور با مشکلات متعددی دست و پنجه نرم می‌کند و تهیه تجهیزات آزمایشگاهی هم یکی از آنهاست.»

تهرانی در مورد کیت‌های قاچاق اینطور می‌گوید: «این کیت‌ها مورد تأیید من نیست. اعتباری هم به آن‌ها نیست. همیشه وقتی سیستم دچار اختلال می‌شود عده‌ای کار قاچاق انجام می‌دهند، ولی آزمایشگاه‌ها نباید تهیه کنند.»

مشکل کمبود کیت صحت دارد

«عبدالحسین ناصری»، رئیس آزمایشگاه مرجع سلامت وزارت بهداشت نیز در این رابطه می‌گوید: «در تهیه کیت‌های آزمایشگاهی مشکلاتی وجود دارد، این مشکل را بار‌ها با مدیر کل غذا و دارو در میان گذاشته‌ایم. بحث تفاوت نرخ ارز به میان آمده است. باید نرخ ارز به نیمایی تغییر پیدا کند. چون در حال حاضر یک بلاتکلیفی وجود دارد. ما پیشنهاد داده‌ایم یارانه‌ای که به کیت‌ها پرداخت می‌شود قطع شود. البته بیمه‌ها پوشش دهند تا فشاری به بیمار وارد نشود.» او دلیل کمبود کیت را افزایش تورم، به دلیل تحریم‌های ظالمانه آمریکا می‌داند و می‌گوید: «تحریم‌ها روی تأمین به موقع و کافی وسایل تشخیصی آزمایشگاه پزشکی تأثیر منفی داشته، اما این کمبود تجهیزات آزمایشگاهی فراگیر نیست.» ناصری در پاسخ به این سؤال که چرا آزمایشگاه‌ها ناراضی هستند می‌گوید: «تعداد آزمایشگاه‌هایی هم که روند کارشان متوقف نشده است زیادند. اما این طور نیست که آزمایشگاه‌ها از انجام آزمایش‌ها منصرف شده باشند. آزمایش‌ها با همان کیفیت قبلی انجام می‌شود.»

رییس آزمایشگاه مرجع سلامت در رابطه با کیفیت کیت‌های داخلی توضیح می‌دهد: «در همه کشور‌ها برخی سری ساخت‌های کیت‌ها و فراورده‌های آزمایشگاهی از کیفیت مطلوب برخوردار نیستند. به‌زودی از محصولات موجود در سطح مصرف نمونه‌برداری و نمونه‌های جمع‌آوری شده ارزیابی عملکرد خواهند شد. چنانچه محصولی از کیفیت لازم برخوردار نباشد، اقدامات قانونی ازجمله فراخوان و جمع‌آوری محصولات توزیع شده اعمال می‌شود.»
او با بیان اینکه کیت‌های قاچاق را نباید تهیه کرد و مشکل کمبود کیت صحت دارد، می‌گوید: «کمبود کیت وجود دارد، اما نباید کیت‌های قاچاقی را تهیه کرد.»

مجلس بی اطلاع است! 

موضوع کمبود کیت‌ها با سلامتی مردم ارتباط مستقیم دارد، متاسفانه مجلس که نقش نظارتی دارد نسبت به این موضوع واکنشی نشان نمی‌دهد، در تماس با «حسینعلی شهریاری» رییس کمسیون بهداشت مجلس شورای اسلامی، وی در رابطه با موضوع کمبود کیت‌های آزمایشگاهی اظهار بی اطلاعی کرد. وی گفت: «باید این موضوع را بررسی کنم»

مشکل کمبود کیت آزمایشگاهی مسئله‌ای است که مستقیماً با جان انسان‌ها در ارتباط است و کوتاهی در تأمین آن باعث به وجود آمدن مشکلات زیادی در مسیر سلامتی افراد به وجود می‌آورد. مشکلی که باید زودتر به آن رسیدگی شود. اما اداره تجهیزات و ملزومات پزشکی و آزمایشگاهی که مسئولیت مستقیم تأمین بازار را به عهده دارد، خواسته و ناخواسته باعث به وجود آمدن این وضعیت و کمبود کیت در بازار شده است و باید پاسخگو باشد.