حملات ۱۱ سپتامبر؛ پرونده‌ای که هنوز پس از دو دهه باز است

با گذشت ۲۱ سال از واقعه یازده سپتامبر در آمریکا هنوز تبعات این حادثه دامن گیر جامعه آمریکاست و گذر زمان خاطرات خانواده‌های قربانیان این حادثه را کم‌رنگ نکرده و تمایل آن‌ها برای برقراری عدالت را کاهش نداده است.

سال گذشته اف‌بی‌آی نخستین بخش از اسناد مربوط به حملات ۱۱ سپتامبر را که از حالت محرمانه خارج شده بود، منتشر کرد.

به نظر می‌رسید آنچه در اسناد قبلی منتشر شده و مربوط به تحقیقات مخفی (Operation Encore) حمله ۱۱ سپتامبر و نقش عربستان در این واقعه بوده، تغییر و ویرایش شده است. در تحقیقات گذشته آمده بود که عربستان شرایط را برای هواپیما‌ربایان فراهم ساخته است.

همچنین سال گذشته منابع آمریکایی اعلام کردند که محاکمه خالد شیخ محمد، مغز متفکر احتمالی حملات ۱۱ سپتامبر و چهار متهم دیگر در این پرونده از سر گرفته می‌شود. این پنج نفر که از ۱۵ سال پیش در زندان پایگاه دریایی آمریکا در گوانتانامو در جنوب شرقی کوبا زندانی بودند، از اوایل سال ۲۰۱۹ پیش از آنکه همه گیری کووید-۱۹ برگزاری جلسات دادرسی را متوقف کند، در دادگاه حاضر نشده بودند.

 متهمان گفته بودند که پیش از انتقال به گوانتانامو هنگامی که در اختیار سازمان سیا بودند، تحت شکنجه قرار گرفته اند. همچنین وکلای مدافع اعلام کرده بودند این پنج متهم یعنی خالد شیخ محمد، عمار البلوچی، ولید بن عطاش، رمزی بن الشبه و مصطفی الحوساوی همچنان روی شکنجه خود از سوی سازمان سیا هنگام بازداشت در زندان‌های مخفی سازمان اطلاعات آمریکا بین سال‌های ۲۰۰۲ تا ۲۰۰۶ برای به دست آوردن اعتراف از آنها، تاکید داشته اند.  

با این حال همزمان با بیست و یکمین سالگرد حملات ۱۱ سپتامبر، خالد شیخ محمد و چهار متهم دیگر در پرونده ۱۱ سپتامبر هنوز در زندان گوانتانامو هستند و محاکمه آن‌ها از زمان بازداشت تا امروز، مکررا به تعویق افتاده است. آخرین پس‌رفت این پرونده ماه گذشته میلادی اتفاق افتاد که جلسه استماع پیش از محاکمه در اوایل پاییز، لغو شد.

جیمز کانل، وکیل یکی از هم‌دستان خالد شیخ محمد تایید کرد که طرفین هنوز در تلاش برای دستیابی به توافقی پیش از محاکمه هستند. توافقی که می‌تواند از محاکمه پیشگیری کرده و به مجازات‌هایی کمتر، اما همچنان طولانی منجر شود.

همچنین همزمان با بلاتکلیفی خالد شیخ محمد در گوانتانامو، آمریکا در سال ۲۰۱۱ اسامه بن لادن، سرکرده القاعده را از میان برداشت و در ماه گذشته میلادی هم مدعی کشتن ایمن الظواهری، سرکرده جدید القاعده شد.

گفتنی است رمزی یوسف، برادرزاده خالد شیخ محمد که از طراحان بمب‌گذاری ۱۹۹۳ در مرکز تجارت جهانی بود، در سال ۱۹۹۵ در پاکستان بازداشت شد. اما سرنوشت او با عمویش متفاوت است. یوسف در دو دادرسی غیرنظامی مجزا به حبس ابد محکوم شد و اکنون در زندان است.

رمزی یوسف در آن زمان گفته بود که بمب‌گذاری در مرکز تجارت جهانی که به مرگ ۶ تن و مجروح شدن بیش از ۱۰۰۰ تن منجر شد، مانند استفاده آمریکا از بمب اتمی در جنگ جهانی دوم است.  

با این حال خانواده‌های قربانیان حادثه ۱۱ سپتامبر همچنان خواهان دریافت اطلاعاتی در این باره هستند که چه عاملی سبب انجام این حملات شد. آن‌ها بر این باورند که اسناد نشان می‌دهد عربستان سعودی در این حملات نقش داشته است، ادعایی که این کشور آن را رد می‌کند.

حملات ۱۱ سپتامبر منجر به مرگ ۳ هزار نفر شد و از بین ۱۹ هواپیماربای این حادثه، ۱۵ نفر تابعیت سعودی داشتند که دو برج تجاری در منطقه منهتن نیویورک را از بین بردند.

باشگاه خبرنگاران جوان بین‌الملل اروپا و آمریکا