واکنش هنرمندان عصبانی به استفاده جنجالی از هوش مصنوعی

غزال زیاری: جیسون ام آلن، برنده مسابقه هنر نمایشگاه ایالت کلورادو در بخش "هنرمندان دیجیتال نوظهور" در این رابطه گفته:« هنر مرده است دوست من.» "Théâtre D'opéra Spatial" اثر او که در این نمایشگاه برنده جایزه شد، با بهره‌گیری از یک سیستم هوش مصنوعی به نام Midjourney که امکان ایجاد تصاویر با وارد کردن چند پیام ساده متنی (مثل یک فضانورد سوار بر اسب) را فراهم می‌کند، خلق شده است.

آلن در ادامه گفت: « بسیاری از هنرمندان عصبانی بودند. اما کار تمام شد و هوش مصنوعی به پیروزی رسید و انسان بازنده این بازی شد.»

هوش مصنوعی هنر را تهدید می‌کند؟

آلن به‌عنوان برنده مسابقه فقط ۳۰۰ دلار جایزه دریافت کرد ولی انتشار خبر برنده شدنش اعصاب خیلی از افراد را برهم ریخت. برخی هنرمندان نگران این بودند که نسل جدید تولید تصاویر با هوش مصنوعی، جای آنها را بگیرد و سال‌ها تلاش آنها برای یادگیری هنرشان، به هدر برود.

بر اساس گزارش بی‌بی‌سی، آر جی پالمر، هنرمند مفهومی فیلم و بازی، ساکن کالیفرنیا در توئیتی که بیش از ۲۵هزار بار لایک شده نوشت:« هوش مصنوعی شغل ما را هدف گرفته و کاملا ضد هنرمند است.»

او در پست‌هایش در توئیتر، به این نکته اشاره کرده که چگونه خروجی سیستم‌های هوش مصنوعی می‌تواند از هنرمندان زنده تقلید کند. او در بررسی یکی از این موارد، یادآوری کرده که هوش مصنوعی حتی سعی کرد تا امضای هنرمندان را نیز تقلید کند.

بیشتر بخوانید: ابرقدرت واقعی جهان که نامش را هم نشنیده‌اید!

آر جی در یکی از پست‌هایش در توئیتر نوشته: «به نظر می‌رسد که تصویر ساز هوش مصنوعی جدید، حتی قادر است تا هنری را خلق کند که ۱۰۰% شبیه هنر دست انسان باشد. من به‌عنوان یک هنرمند، واقعا نگرانم.» و در توئیت دیگری نوشته: «آنچه باعث متفاوت بودن هوش مصنوعی می‌شود این است که کاملا برطبق هنرمندان فعال فعلی آموزش می‌بیند.»

خروجی این سیستم‌های هوش مصنوعی، چشمگیر است ولی براساس خروجی انسان‌ها ساخته شده و هوش مصنوعی آنها برروی میلیون‌ها تصویر ایجاد شده توسط انسان‌ها آموزش داده می‌شوند.

طبق گفته عماد مستق، بنیانگذار Stable Diffusion که یک تولید کننده عکس هوش مصنوعی با منبع باز است که اخیرا راه‌اندازی شده، درباره این تولید کننده عکس گفته که Stable diffusion از یک فایل فشرده ۱۰۰ هزار گیگابایتی از تصاویر که از اینترنت گرفته شده، یاد می‌گیرد. او که یک دانشمند کامپیوتر با پیشینه خوب در دنیای فناوری و مالی است، Stable Diffusion را یک موتور جستجوی مولد می‌داند. اگر با جستجو در تصاویر گوگل، می‌توانید به تصاویری که قبلا وجود داشته‌اند دسترسی پیدا کنید، Stable Diffusion هر آنچه که در تصور دارید را به شما ارائه می‌دهد.

هنر در یک چشم به زدن

هنرمندان همیشه از دیگران یاد گرفته‌اند و تحت تاثیر دیگران بوده‌اند، ولی آقای پالمر بر این باور است که هوش مصنوعی فقط مثل الهام گرفتن از آثار دیگر هنرمندان نیست. او در این رابطه گفته: « این مستقیما سرقت از ذات و ماهیت است.»

هوش مصنوعی می‌تواند یک سبک را در عرض چند ثانیه بازسازی کند. پالمر ادامه می‌دهد:« در حال حاضر اگر یک هنرمند بخواهد سبک کاری مرا کپی‌برداری کند، ممکن است یک هفته برای تقلید از سبک من زمان بگذارد. یک نفر و یک هفته زمان؛ اما با هوش مصنوعی شما می‌توانید صدها سبک را در یک هفته تقلید کنید.»

اما مستق می‌گوید که نگران بیکار کردن هنرمندان نیست و بر این باور است که این پروژه مانند نرم‌افزار اکسل است: «با معرفی نرم افزار اکسل، حسابداران بیکار نشده‌اند و خود من هنوز به چند حسابدار حقوق می‌دهم.»

بیشتر بخوانید: این زن ترسناک که شبکه های اجتماعی را تسخیر کرده کیست؟

پس پیغام مستق به هنرمندان جوان که نگران آینده کاری‌شان هستند، چیست ؟ او به این سوال پاسخ داد: « پیغام من به آنها این است که کارهای تصویرسازی یا طراحی، خیلی خسته کننده هستند. اصلا بحث هنرمند بودن نیست؛ شما در این مسیر یک ابزار هستید.»

او به این هنرمندان جوان توصیه کرد که با بهره‌گیری از تکنولوژی جدید به دنبال فرصت باشند: « این بخشی است که به شدت رشد خواهد کرد. اگر می‌خواهید درآمدزایی کنید، درآمدزایی دراین بخش بسیار سرگرم کننده‌تر خواهد بود.»

در حال حاضر هنرمندانی هستند که با بهره‌گیری از هنر هوش مصنوعی برای الهام گرفتن و کسب درآمد اقدام می‌کنند. طبق اعلام هوش مصنوعی منبع باز، سیستم DALL_E توسط بیش از سه هزار هنرمند در بیش از ۱۱۸ کشور استفاده می‌شود.

در این میان حتی برخی رمان‌های گرافیکی نیز با بهره‌گیری از هوش مصنوعی ساخته می‌شوند. نویسنده یکی از این رمان‌ها می‌گوید:« این تکنولوژی در حکم یک همکار است که می‌تواند شما را در فرآیند خلاقانه به وجد آورده و شگفت‌زده کند.»

چالش‌های قانونی

از سوی دیگر اگر چه ممکن است خشم زیادی در مورد نحوه استفاده از هوش مصنوعی در آثار هنری وجود داشته باشد، ولی متخصصان بر این باورند که چالش‌های قانونی در این مسیر احتمالا دشوار خواهد بود.

پروفسور لیونل بنتلی، مدیر مرکز حقوق مالکیت فکری و اطلاعات در دانشگاه کمبریج می‌گوید:« در بریتانیا، استفاده از سبک شخص دیگری نقض حق کپی رایت نیست.»

انجمن کپی رایت طراحی و هنرمندان (DACS) که از طرف هنرمندان، برای استفاده از تصاویرشان پول جمع می‌کند، به شدت نگران است. رئیس سیاستگذاری DACS در پاسخ به این سوال که آیا معیشت هنرمندان در خطر است، با قاطعیت پاسخ داد:« بله مطمئنا.»

DACS مخالف استفاده از هوش مصنوعی در هنر نیست ولی می‌خواهد هنرمندانی که هنرشان توسط سیستم تصویر هوش مصنوعی برای درآمدزایی استفاده می‌شود، پاداش عادلانه‌ای دریافت کنند و نظارت دقیقی بر نحوه استفاده از آثارشان داشته باشند:« هیچ محافظتی از هنرمندان وجود ندارد تا بتوانند آثار هنری‌شان را در پایگاه داده‌ای که در حال استفاده است، شناسایی کرده و در صورت نیاز از آن خارج کنند.»

هنرمندان ممکن است بتوانند وقتی برای آموزش هوش مصنوعی، تصویری از اینترنت استخراج می‌شود، ادعای نقض حق کپی رایت اثرشان را داشته باشند ولی کارشناسان حقوقی دلایل متعددی را ارائه می‌کنند که طبق آن چنین ادعاهایی با شکست مواجه می‌شوند.

چرا سیستم هوش مصنوعی گوگل به بهره‌برداری نرسید؟

پیش از این گوگل نیز یک هوش مصنوعی ایجاد کرده بود که با بهره‌گیری از پیام‌های متنی می‌توانستید تصاویری را خلق کنید که این برنامه Imagen نام داشت. البته این برنامه به دلیل احتمال سوءاستفاده‌های مختلف هیچ‌گاه در دسترس عموم قرار نگرفت.

گوگل هشدار داده که مجموعه داده‌های تصاویر سرقت شده که برای آموزش هوش مصنوعی مورد استفاده قرار می‌گیرند، معمولا شامل تصاویر مستهجن، بازتاب کلیشه‌های اجتماعی و شامل "تداعی‌های تحقیرآمیز یا مضر برای برخی جوامع و یا گروه‌های هویتی در اقلیت" هستند.

بیشتر بخوانید: با کمک هوش مصنوعی می‌توانیم زبان حیوانات را بفهمیم؟

اخیرا Techcrunch با اشاره به این نگرانی در گزارشی به این نکته اشاره کرده که Stable Diffusion ممکن است برای خلق هرزه نگاری‌ها ، دیپ فیک و دیگر تصاویر مشکل‌زا، مورد استفاده قرار گیرد.

آقای مستق بر این باور است که این نوع استفاده‌های غیراخلاقی، شرایط مجوزها را زیر پا می‌گذارد و تاکید کرده که این نرم‌افزار در شرایط فعلی هرگونه اقدامی برای خلق تصاویر غیرایمن را فیلتر می‌کند؛ هرچند که برخی افراد که از نظر تکنیکی توانا هستند، می‌توانند این محدودیت‌ها را دور بزنند.

او در ادامه به این نکته اشاره کرده که مسئولیت این کار برعهده فردی است که این اقدام غیرقانونی را انجام می‌دهد و در عین حال می‌توان از دیگر ابزارها نیز سوء استفاده کرد و از فردی مثال آورده که با بهره‌گیری از فوتوشاپ و با ادغام تصاویر، سر یک فرد را بر روی بدن برهنه فرد دیگری قرار می‌دهد.

سیمون استالنهاگ، هنرمند علمی تخیلی در توئیتی نوشته:«هنر هوش مصنوعی، نوعی از مشتقات تولید شده است. اربابان فناوری‌های جدید امیدوارند تا بتوانند برای ما خوراک خوبی در این راستا تامین کنند.»

روبرتا اسمیت، هنرمند معاصر که تجربه همکاری با گالری‌های بزرگ را در کارنامه هنری‌اش می بیند و عمدتا در رسانه‌های قدیمی کار می‌کند بر این باور است که هوش مصنوعی می‌تواند فضای هیجان‌انگیزی برای فعالیت‌های هنری، طبق سنت ترکیب‌سازی باشد. ولی به گفته او، سیاست‌گذاران باید درست قوانین را اجرا کنند تا هیچ کسی احساس نکند که سرش کلاه رفته و پول فقط از جیب هنرمندان به جیب شرکت‌های بزرگ سرازیر نشود.

۵۸۵۸