اربعین در ایران؛ سفر مجاز از نظر حکومت، فقط کربلا!
رادیو زمانه
از پاییز ۲۰۱۴ که راهپیمایی اربعین به محملی برای قدرت‌نمایی جمهوری اسلامی در منطقه تبدیل شد، کم نیستند کسانی در ایران که فریفته تبلیغات گسترده رژیم اسلامی شده‌اند. آن‌ها با حضور در این راهپیمایی، صف‌های پشت پایانه‌های مرزی را فشرده‌تر و تصاویر دوربین‌های خبری را متنوع‌تر می‌کنند.
اما آیا جمهوری اسلامی با سرمایه‌گذاری در این زمینه به اهداف تبلیغاتی خود برای نمایش قدرت در منطقه دست یافته است؟
امسال در دولت ابراهیم رئیسی، این رویداد، بی‌برنامه، شلخته و بیشتر از همیشه بدون در نظر گرفتن عزت، امنیت، سلامت و غرور ایرانیان برگزار می‌شود. مرزها مملو از آدم‌های سرگردانی هستند که به دنبال جایی برای خوابیدن و لقمه‌ای برای خوردن‌‌اند. در این میان دولت تمام تلاش خود را معطوف رساندن زائران به مرز کرده است و به همین دلیل آشفتگی در پایانه‌های مسافربری تبدیل به امری عادی شده است.
«این بود هیهات مناالذله؟»
در آستانه اربعین امام سوم شیعیان، م. هاشمی به زمانه می‌گوید:
«هنوز یک ماه از درگیری خونین در عراق نمی‌گذرد و بعد از آن، اظهارات مقتدی صدر که به زائران ایرانی هشدار داده بود مهمان همچنین باید با یک نظم سطح بالا و با مجوز رسمی و گذرنامه، با احترام به مقامات ذی‌صلاح، نیروهای امنیتی و قوانین و احترام به کشور میزبان، در نجف اشرف وارد شود. من نمی‌دانم برخی از مردم ایران چه‌طور حاضر می‌شوند تحقیر شوند. همه این‌ها به کنار؛ چرا دولت اوضاع را برای آن‌ها که نرفته‌اند، سخت می‌کند؟ این بود هیهات مناالذله؟»
سهیل ش. اهل خوی، در ترمینال غرب و روبه‌روی تعاونی‌ها، دربه‌در دنبال بلیت می‌گردد.
او جلوی یک باجه، سر درد دلش باز می‌شود و می‌گوید:
«من در پادگان قصر فیروزه خدمت می‌کنم. برای رفتن به خانه از صبح معطل بلیت‌ام. رفتم ترمینال جنوب بلیت نبود. به ترمینال شرق زنگ زدم بلیت نبود. این‌جا هم که تعاونی چهار و تعاونی ۱۵ فقط اتوبوس شهر ما را دارند، گفتند ماشین نیست و معلوم نیست کی می‌آید.»
متصدی فروش بلیت در پاسخ به سوال سهیل می‌گوید:
«والله ما هم ذله شده‌ایم. دوست داریم پشت کامپیوتر که می‌نشینیم اسم شما را به عنوان مسافر بنویسیم نه اینکه بگوییم اتوبوس نداریم.»
سهیل می‌گوید:
«هر بار من می‌آیم این‌جا، شاگرد اتوبوس‌ها التماس می‌کنند که سوارم کنند اما دوست دارم فقط از تعاونی چهار بلیت بگیرم چون منظم‌تر از بقیه تعاونی‌هاست. الان حتی اگر برای مرند یا سلماس هم بلیت داشته باشید من حاضرم بخرم .… الان اتوبوس‌ها کجا هستند؟»
متصدی فروش بلیت پاسخ می‌دهد:
«همه رفته‌اند مهران. ما اعتراض کرده‌ایم که ملت می‌خواهند بروند به خانه‌هایشان، کار دارند، زندگی دارند. اما کسی به این حرف‌ها توجه نمی‌کند. حتی راننده‌ها هم نمی‌خواهند در این گرما بروند آن‌طرف مملکت اما اگر نخواهند بروند، کارت هوشمندشان را باطل می‌کنند.»
اتوبوس‌های خالی به مهران می‌روند!
صندلی‌های سالن انتظار پایانه غرب تهران، پر است از مردمی که به انتظار اتوبوس نشسته‌اند. سالن غلغله است. در میان جمعیت هم مسافران مهران به چشم می‌خورند که لباس مشکی به تن دارند و یک پرچم سیاه در دست و یک کوله‌پشتی بر پشت؛ هم مسافران شهرهای دیگر که با خود چمدان حمل می‌کنند. ظاهرا برای هیچ‌یک از آن‌ها سرویسی وجود ندارد.
روز دوشنبه ۲۱ شهریور در خبری که سایت خبر آنلاین منتشر کرد، عنوان شد:
«بیش از نیمی از اتوبوس‌های کل کشور به اربعین اختصاص یافته‌اند.»
در این خبر از قول حسین مذنب، نماینده تام‌الاختیار وزیر راه و شهرسازی در ستاد اربعین آمده است:
«وزارت راه و شهرسازی از ۱۴ هزار ناوگان اتوبوسی موجود، بیش از ۸ هزار دستگاه اتوبوس را به جابه‌جایی زائران اختصاص داد اما در مجموع برای جابه‌جایی زائران شش هزار دستگاه اتوبوس کم داریم.»
این مقام مسئول به ایلنا هم گفته است:
«قرار شد برای جبران این کسری از ناوگان موجود در سایر دستگاه‌ها استفاده شود اما سایر دستگاه‌ها همکاری لازم را نداشتند. در حالی که وزارت صنعت، معدن و تجارت (صمت) برای تأمین هزار و ۵۰۰ دستگاه اتوبوس تعهد داشت، ۱۱ دستگاه اتوبوس به سفرهای اربعین اختصاص داد.»
از هفته گذشته که تمام اتوبوس‌ها مسیرشان را به سمت مهران تغییر داده‌اند، پایانه‌های مسافربری برای مسافرانی که راهی شهرهایشان بودند، جز «نه» پاسخی نداشتند. سایت‌های فروش آنلاین بلیت نیز زیر گزینه‌هایی که حاصل جست‌وجوی کاربر برای یافتن اتوبوس مناسب در زمان مورد نظر بود، عبارت ظرفیت تکمیل را نوشتند و قید کردند که برای گرفتن بلیت اتوبوسِ هر روز، فقط همان روز به سایت مراجعه کنید؛ چون معلوم نیست اتوبوس‌های اعزام شده به مهران، برمی‌گردند یا نه.
برخی رانندگان سواری‌ها هم می‌گویند که اولا در جاده‌ها دیگر خبری از اتوبوس نیست و اگر هم باشد خالی‌اند. آن‌ها به سمت مهران می‌روند.
م. سلطانی، به زمانه می‌گوید:
«شما اگر از رفتن با اتوبوس ناامید بشوید می‌روید سراغ سواری‌ها. کمی پایین‌تر از ترمینال اتوبوس‌ها، سالن سواری‌هاست. من همین الان آن‌جا بودم به جز رشت و انزلی هیچ جای دیگری سواری ندارد. باور کنید این چند روز تمام سایت‌ها را زیر و رو کرده‌ام. نکته جالب و البته دردناکی که من به آن برخوردم این بود که سایت فروشِ بلیتِ سواری‌ها، فروش تکی را بسته و فقط دربستی می‌فروشد. فکر کنید برای یک سفر هفت-هشت ساعته شما باید چیزی حدود پنج میلیون تومان بپردازید. آقای مسوول شما که تصمیم می‌گیرید اتوبوس‌ها را بفرستید مهران و شلمچه و خسروی، به سرگردانی ما هم فکر کرده‌اید؟»
مدارک رانندگان اتوبوس گرو گرفته می‌شود!
رضا کلانه، راننده تاکسی است. او می‌گوید:
«من در خط آزادی-هفت‌تیر کار می‌کنم. برای همه رانندگان تاکسی، پیامک آمده که در صورت تمایل به خادمی در امور خدمات شهری کربلا، نام و نام خانوادگی، کد ملی و … را به سرشماره فلان ارسال کنید. زنگ زدم پرسیدم گفتند تاکسی شما را می‌اندازیم گرده تریلی تا کربلا. از آن‌جا به بعد روزی یک‌و‌نیم میلیون تومان حق‌الزحمه می‌دهیم تا زائران را جابه‌جا کنید. اتوبوس کم بود حالا می‌خواهند تاکسی‌ها را هم قُرُق کنند.»
او اضافه می‌کند:
«من آدم کنجکاوی هستم. سر پمپ بنزین، زاغ سیاه اتوبوس‌ها را چوب می‌زنم. چند روز است هر اتوبوسی می‌آید گازوئیل بزند، افسری از راهنمایی رانندگی مدارکش را می‌گیرد و می‌گوید برو ترمینال با صورت‌حساب برگرد تا مدارکت را پس بدهم. صورت‌حساب گرفتن یعنی ۴۰ تا مسافر باید به سمت مهران یا هر مرز دیگر گرفته باشید. یک اتوبوس دیروز با پلاک ۵۱ که مال سنندج است ایستاد که گازوئیل بزند، شستش خبردار شد و آرام آرام دنده عقب آمد که برود جای دیگر اما افسر راهنمایی از او زبل‌تر بود. توی بلندگوی ماشین صدایش زد و مدارکش را گرفت.»
داریوش باقرجوان، مدیر کل دفتر مسافری سازمان راهداری و حمل و نقل جاده‌ای، درباره استفاده از ظرفیت اتوبوسرانی در سفرهای داخلی به ایسنا گفته است:
«اولویت ما در لحظه افزایش تقاضا، زائران اربعین هستند. به کسانی که قصد سفرهای داخلی دارند پیشنهاد می‌کنیم انواع دیگر وسایل نقلیه را امتحان کنند. البته ما برای مسافران داخل کشور هم در حدی که لطمه‌ای به جابه‌جایی زائران اربعین نزند، ظرفیت محدودمان را به‌صورت روزفروش انجام خواهیم داد.»
افزایش قیمت بلیت دلیل کمبود نیست؛ دروغ می‌گویند!
ایسنا مدعی شده هجوم اتوبوس‌ها به مهران و مرزهای دیگر به خاطر افزایش ۷۵ درصدی کرایه اتوبوس بوده است.
محمود آ. راننده اتوبوس شرکت سیروسفر با عصبانیت می‌گوید:
«به خدا دروغ می‌گویند. کدام راننده‌ای سرش درد می‌کند برای شلوغی و گرما و مسیر طولانی؟ من اعتقادی به اربعین و راهپیمایی‌اش ندارم. آقای مدیرکل دفتر مسافری، ما تکلیفمان روشن است. اگر تمرد کنیم، چوب توی آستینمان می‌کنید. مسافر بدبخت کدام وسیله را امتحان کند، سواری را؟ با کدام پول؟ همه پول‌ها را شما دارید به صورت وام توی زائران کربلا تقسیم می‌کنید. پراید هم که تکلیفش روشن است. درشکه و اسب والاغ هم جواب نمی‌دهد وگرنه مردم مجبور بودند برای رفتن به خانه آن‌ها را امتحان کنند.»
احمدرضا عامری، رئیس اتحادیه شرکت‌های تعاونی مسافربری نیز به ایسنا گفته:
«با توجه به سفرهای اربعین، مسلما تعداد سفرها افزایش یافته و به همان نسبت، اتوبوس‌های فعلی جوابگو نیست. تعداد اتوبوس‌ها نیز نسبت به سال‌های گذشته با توجه به اینکه تولید داخلی نداریم، افزایشی نداشته است.»
او تاکید کرده از آنجایی که دستورالعمل‌های بخش حاکمیتی مبنی بر اولویت‌بخشی به سفرهای اربعین است، «از سایر هموطنان خود که قصد سفر در آخرین روزهای تابستان را دارند و با کمبود اتوبوس مواجه شده‌اند، عذرخواهی می‌کنیم.»
مرضیه خردی، یک شهروند که در جست‌وجوی وسیله‌ای برای رفتن به خرم‌آباد است، می‌گوید:
«دخترم سه روز پیش فارغ شد. من از یک هفته قبل‌ترش تصمیم گرفتم بروم خرم‌آباد تا تنها نباشد اما نه اتوبوس هست نه سواری نه حتی قطار. تنها وسیله‌ای که هست هواپیماست که بلیتش گران است. اگر ارزان هم بود من نمی‌رفتم چون ترس از ارتفاع دارم.»
کمبود اتوبوس و افزایش تقاضا برای رفتن به عراق حتی سفرهای خارجی دیگر را هم تحت تأثیر قرار داده است.
نسرین عسگری از دو هفته پیش مترصد پیدا کردن یک بلیت ارزان به مقصد ترکیه است. برایش فرقی نمی‌کند کدام شهر باشد چون به اعتقاد او از آن‌جا به بعد کارش راحت است.
او می‌گوید:
«زیر ۱۰ میلیون نتوانستم بلیت پیدا کنم. تمام پروازهای چارتری و سیستمی قیمتشان سر به فلک می‌کشد. آخر سر تصمیم گرفتیم برویم سر مرز و از آن‌جا برویم وان. بلیت پرواز از وان به دنیزلی را هم گرفتیم اما هنوز اتوبوس پیدا نکرده‌ایم برویم به سمت مرز. شنیدیم اصلا اتوبوس‌ها از تبریز به تهران نمی‌آیند و مستقیم می‌روند مهران و خسروی.»
خبرگزاری ایلنا دوشنبه ۱۴ شهریور ماه نوشت:
«با توجه به صدور بخشنامه اختصاص ۷۰ درصد اتوبوس‌های بین شهری برای حمل و نقل مسافران مرز مهران، سیستم حمل و نقل اتوبوسرانی بین شهری با مشکل مواجه شده و مسافران دربه‌در دنبال بلیت و وسیله‌ای برای سفرهای ضروری می‌گردند».
ایلنا در تیتر گزارش اختصاصی خود به شهروندان تبریزی توصیه کرد در شرایط فعلی با توجه به کمبود اتوبوس به تهران نروند.
احمد زارعی، مدیرعامل سازمان پایانه‌های مسافربری تبریز گفته:
«طبق مصوبه ابلاغ شده از سوی دولت، قرار بر این است که درصد بالایی از وسایل نقلیه حمل و نقل عمومی اعم از اتوبوس‌ها، زائران کربلا را تا مرز مهران برسانند.»
مردن در خاک غریب
محمود آ. می‌گوید:
«به خدا با عقل جور درنمی‌آید یک شبانه‌روز تا مهران بروی و از آن‌جا هم بدون استراحت بروی به سمت نجف یا کربلا. مسافر لب مرز مگر مجال می‌دهد چشم روی هم بگذاری؟ برای همین است که راننده خوابش می‌گیرد و با تریلی تصادف می‌کند. آقایان شما جواب خانواده‌‌های داغدار را می‌دهید؟ حالا آن مسافر بدبخت برای پنج میلیون وام یا اینترنت رایگان یا غذا و جای خواب مجانی رفته یا جوگیر شده یا اعتقاد داشته من کاری ندارم، به هر نیتی رفته خدایی حقش مردن در خاک غریب نبوده. دو سه روز پیش هم یک ون چپ کرد، چهار نفر مردند.»
به نظر می‌رسد نگاه هیأتی داشتن در مسئولان جمهوری اسلامی، آن‌ها را از برنامه‌ریزی درست و عاقبت‌اندیشی برای تصمیم‌های آنی‌شان معاف کرده است چون نه تنها در این مورد خاص که در مورد مسائل مهم‌تر نیز هرچه پیش آید در نظر مسوولان حاکمیت خوش آمده است؛ هر چند اسباب ملال و دشواری شهروندان ایرانی را فراهم کند.
منبع خبر: رادیو زمانه 
اخبار مرتبط: اربعین در ایران؛ سفر مجاز از نظر حکومت، فقط کربلا!
حق کپی © ۲۰۰۱-۲۰۲۴ - Sarkhat.com - درباره سرخط - آرشیو اخبار - جدول لیگ برتر ایران
