غریب‌آبادی: دولت‌های بانی تحریم، باید پاسخگوی تحریم‌های غیرقانونی خود باشند

کاظم غریب‌آبادی در پنجاه و یکمین نشست شورای حقوق بشر سازمان ملل متحد که در ژنو در حال برگزاری است، درخصوص آثار منفی اقدامات قهرآمیز یک‌جانبه بر برخورداری از حقوق بشر، سخنرانی کرد.

معاون امور بین‌الملل قوه قضائیه و دبیر ستاد حقوق بشر جمهوری اسلامی ایران، با اشاره به بازدید گزارشگر ویژه ارزیابی آثار منفی اقدامات قهری یک‌جانبه و غیرقانونی بر بهره‌مندی افراد از حقوق بشر از ایران، اظهار کرد: بازدید خانم دوهان به صورت کاملا حرفه‌ای و با موفقیت انجام شد و یکی از مهم‌ترین اسناد بین‌المللی در مورد آثار منفی و مخرب اقدامات قهرآمیز یک‌جانبه بر بهره‌مندی مردم بی‌گناه از حقوق بشر در کشور هدف، به این نشست شورای حقوق بشر ارائه شد.

غریب‌آبادی افزود: با وجود اینکه گزارش صرفا بخشی از واقعیت‌ها، روایت‌های تلخ و آثار جبران‌ناپذیر تحریم‌های یک‌جانبه بر حقوق بنیادین مردم ایران را به تصویر می‌کشد، اما یافته‌های گزارشگر ویژه بیش از هر زمان دیگر بر ضرورت اتخاذ رفتارهای مسئولانه و متعهدانه جامعه بین‌المللی در برابر واضعان و مجریان اقدامات قهرآمیز یک‌جانبه، به‌ویژه ایالات متحده آمریکا و متحدین آن و مسئولیت بین‌المللی آنان طبق حقوق بین‌الملل صحه می‌گذارد.

دبیر ستاد حقوق بشر با بیان اینکه "چندین دهه است برخی از دولت‌ها و در رأس آن‌ها آمریکا به اعمال غیرقانونی تحریم‌های یک‌جانبه به‌عنوان ابزاری در زرادخانه سیاست خارجی خود متوسل شده‌اند"، گفت: مردم ایران، قربانی اصلی و بی‌گناه تحریم‌های یک‌جانبه غیرانسانی تحت سیاست شکست‌خوردۀ به‌اصطلاح فشار حداکثری هستند که با هدف نسل‌کشی، جنایت علیه بشریت و به‌عنوان یک ابزار جنگی علیه آنان اعمال می‌شود.

وی با تاکید بر تضاد تحریم‌های یک‌جانبه با اصل حاکمیت قانون، افزود: ایجاد مکانیسم‌هایی برای پاسخگوکردن دولت‌های واضع تحریم باید بخشی از هر گفتمان و دادخواست حقوقی معتبر در مورد تأثیرات منفی اقدامات قهری یک‌جانبه بر بهره‌مندی از حقوق بشر باشد. سایر کشورها نیز طبق حقوق بین‌الملل موظف هستند که اقدامات غیر قانونی و غیر مشروع سایر دولت‌ها را به رسمیت نشناسند و به آن‌ها ترتیب اثر ندهند.

غریب‌آبادی با بیان اینکه "دامنه تحریم‌ها علیه مردم ایران به اندازه‌ای جامع و گسترده است که هیچ «استثنای بشردوستانه‌ای» مگر روی کاغذ وجود ندارد"، ادامه داد: استثناء بشردوستانه، چیزی جز فریب افکار عمومی برای رفع انتقادات علیه اقدامات قهرآمیز یک‌جانبه نیست. استفاده از تحریم‌های یک‌جانبه، تحریم‌های ثانویه و تبعیت بیش‌ازحد از تحریم‌ها، اعمال فراسرزمینی آن، به‌طور کلی موجب تأثیر منفی بر طیف گسترده‌ای از حقوق بشر مدنی، سیاسی، اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی از جمله حق حیات و حق توسعه ملت ایران شده است.

وی همچنین با اشاره به بخش‌هایی از گزارش گزارشگر ویژه، افزود: سوال اساسی این است که آن دسته از کشورهایی که همواره جزو منتقدان وضعیت حقوق بشر در ایران هستند و البته خود یا واضع یا مجری تحریم‌های یک‌جانبه هستند، چگونه به خود اجازه می‌دهند با اعمال این تحریم‌های ظالمانه یا حمایت از آن‌ها یا سکوت در برابر تحریم‌ها، به طور گسترده حقوق مردم ایران را زیر پا بگذارند و نقض کنند؟ اگر در ادعاهای خود در حمایت از حقوق بشر مردم ایران صادق هستید، دست از تحریم‌های یک‌جانبه غیرقانونی بردارید؛ تحریم‌هایی که جان میلیون‌ها ایرانی را تهدید می‌کند و بر زندگیشان تاثیر می‌گذارد.

معاون امور بین‌الملل قوه قضائیه در بخش دیگری از صحبت‌های خود، گفت: جمهوری اسلامی ایران براساس تعهدات خود در برابر ملتش و با وجود تمامی چالش‌های موجود، اقدامات مختلفی را برای کاهش آثار منفی تحریم‌ها انجام داده است، اما این اقدامات نباید به منزله مشروعیت تحریم‌های یک‌جانبه تلقی شده و رافع مسئولیت بین‌المللی واضعان تحریم باشد.

غریب‌آبادی در ادامه گفت: ما بر این باوریم که وضع و اجرای گسترده‌ترین نظام تحریم‌های یک‌جانبه علیه ملت ایران با «قصد تحمیل رنج شدید و آسیب جدی به سلامت جسمی و روانی مردم»، معیار «رفتار غیرانسانی» و «جنایت علیه بشریت» است که بیش از هر زمان دیگری، مسئولیت‌مداری جامعه بین‌المللی و مسئولیت بین‌المللی واضعان و مجریان تحریم‌ها را موجب می‌شود.

وی افزود: اعمال اقدامات قهرآمیز یک‌جانبه، بدون تردید تضعیف رویکرد «چندجانبه‌گرایی»، ایجاد خلل در «نظم بین‌المللی» از طریق به چالش کشیدن «صلح و همبستگی بین‌المللی» و تضعیف «مسئولیت مشترک» دولت‌ها بر اساس منشور ملل متحد در قبال جامعه بین‌المللی است. هیات من امیدوار است که گزارش خانم دوهان و نتیجه‌گیری و توصیه‌های او در این نشست مورد توجه ویژه قرار گیرد و در اسناد و قطعنامه‌های مرتبط شورای حقوق بشر به خوبی منعکس شود.

غریب‌آبادی در پایان، از دولت‌های عضوی که با مأموریت گزارشگر ویژه بررسی تأثیر منفی اقدامات قهری یک‌جانبه بر بهره‌مندی افراد از حقوق بشر مخالفند، خواست تا مخالفت‌های خود را کنار گذاشته و با ماموریت گزارشگر همکاری کنند و از دادن رأی منفی به قطعنامه تمدید این مأموریت، خودداری ورزند.