مهسا امینی پس از چهار روز کما، در بیمارستان کسری جان باخت ــ شعار علیه رهبر جمهوری اسلامی در اعتراض‌ها

مهسا امینی که در پی اعمال خشونت مأموران گشت ارشاد، چهار روز در کما بود، سرانجام در بیمارستان کسری تهران جان باخت.

رفتن او به کما و در نهایت مرگ‌اش واکنش خشم‌آلود عمومی را به همراه داشته است. در پی انتشار خبر درگذشت مهسا در بیمارستان کسری، اعتراض‌های مردمی از همان‌جا آغاز شد و هنوز با تاریک شدن هوا در تهران ادامه دارد.

 مهسا (ژینا) امینی دختری ۲۲ ساله که از سقز به همراه خانواده‌اش برای دیدن اقوام به تهران سفر کرده بود، سه‌شنبه، ۲۲ شهریور به‌دلیل برخورد خشونت‌آمیز مأموران گشت ارشاد به کما رفت و چند روزی در بخش ICU در بیمارستان کسرای تهران بستری بود. 

مادربزرگش با نوای کُردی می‌خوند و پدرش که تاره از هشتگرد اومده بود، می‌گفت به دادِ دخترم برسین. خاک بر سرِ من. خاک بر سرِ ما. هیچ‌کاری از دستمون برنیومد. اما رختِ سیاه دیگه پرچمِ ماست. pic.twitter.com/3MCeGWewwT

— Niloofar Hamedi | نیلوفر حامدی (@NiloofarHamedi) September 16, 2022

به گفته پزشکان مهسا امینی در حین بازداشت سکته قلبی و مغزی کرده بود و پس از گذشت دو ساعت که او را به اماکن منتقل کرده بودند، به بیمارستان کسری انتقالش دادند. 

بستگان مهسا امینی به هم‌میهن گفتند پیکر او بلافاصله پس از مرگ به پزشکی قانونی در کهریزک منتقل شده است. آنها گفته اند که نمی‌دانند پدر و مادر مهسا کجا هستند و خواهان صدور جواز دفن او در سقز شدند.

نیروهای حکومتی برای انتقال پیکر مهسا امینی، خانواده او را دچار سرگردانی کرده‌اند. یکی از بستگان مهسا اطلاع داد که در مورد مراسم خاکسپاری، خانواده او را اذیت می‌کنند. ابتدا قرار بود که پیکر مهسا را به سنندج منتقل کنند، اما اکنون او را به تبریز فرستاده‌اند.

خانواده امینی مراسم تشییع پیکر دخترشان را روز شنبه ۲۶ شهریور، ۱۷ سپتامبر ساعت ۹:۳۰ صبح از مقابل پلیس راه به سمت آرامستان آیچی سقز برنامه‌ریزی کرده‌اند.

شاهد علوی، روزنامه‌نگار در توئیتی نوشت:

مردم در سقز، آماده پیشوازی از پیکر جان‌باخته ژینا گیان می‌شوند و همزمان فضای شهر کاملا نظامی شده است.
میدان‌های شاناز (شهدا)، هه‌لو (جمهوری)، مادر و قدس و مقابل پارک شهر را ماموران امنیتی، لباس شخصی و سرابازان مسلح از نیم ساعت پیش قُرق کرده‌اند.

مردم در سقز، آماده پیشوازی از پیکر جان‌باخته ژینا گیان می‌شوند و همزمان فضای شهر کاملا نظامی شده است.
میدان‌های شاناز (شهدا)، هه‌لو (جمهوری)، مادر و قدس و مقابل پارک شهر را ماموران امنیتی، لباس شخصی و سرابازان مسلح از نیم ساعت پیش قُرق کرده‌اند.#ژینا_امینی #مهسا_امينی

— Shahed Alavi (@ShahedAlavi) September 16, 2022

تصویری از اعتراض مادر رامین حسین‌پناهی، زندانی سیاسی کردی که به اتهام «بغی» اعدام شد، نیز منتشر شده است:

ژیان( زندگی) را از ژینا گرفتید !
چ در مرز، چ در پایتخت، جان ما را می گیرید،

باشد روزی کە ما برخیزیم ..

پسرم #رامین
دخترم #ژینا#مهسا_امینی pic.twitter.com/hxPlYBvCvO

— Amjad Hossein Panahi (@amjad_panahi) September 16, 2022

ماجرای یک قتل

بر اساس گفته‌های کیارش (اشکان) امینی، برادر مهسا، به زمانه، وقتی مأموران در حال انتقال مهسا امینی به ون گشت ارشاد بودند، درگیری لفظی میان این خواهر و برادر و مأموران صورت می‌گیرد که در این حین به برادر او گفته می‌شود خواهر او را به بازداشتگاه وزرا می‌برند و بعد از یک ساعت کلاس توجیهی با امضای تعهد، او را رها خواهند کرد. 

روایت شاهدان عینی از برخورد خشن گشت ارشاد؛ دختر ۲۲ ساله سقزی در کما

یکی از شاهدان که خود نیز یکی از بازداشت‌شدگان بود و در همان ون گشت ارشاد به همراه مهسا امینی در حال انتقال به بازداشتگاه وزرا بوده، در این‌ ارتباط به خبرنگار زمانه گفت:

«در طول مسیر میان بازداشت‌شدگان و مأموران جروبحث شدیدی شکل گرفت که من و خانم امینی هم از جمله کسانی بودیم که به بازداشت خود اعتراض کردیم.» 

این شاهد عینی افزوده بود: 

«در خلال این جروبحث‌ها مأموران با خشونت فیزیکی سعی داشتند تا همه ما را ساکت کنند. در همین حین بود که خانم امینی هم مورد ضرب و شتم قرار گرفت اما او تا رسیدن به بازداشتگاه وزرا کماکان هوشیاری داشت، اگرچه که از لحاظ جسمی بسیار بی‌حال بود.»

بر این واقعیت که حدود دو ساعت طول کشید تا مهسا از مرکز اماکن به بیمارستان منتقل شود نباید چشم پوشید. از آغاز فضای بیمارستان بسیار امنیتی بود و خانواده مهسا امینی را تحت فشار گذاشته بودند. برادر او کیارش امینی در این باره به زمانه گفته بود:

«تا شامگاه چهارشنبه که اجازه دادند خواهرم را ببینیم او کماکان در کما بود و هوشیاری بسیار پایینی داشت و علی رغم اینکه با کمک دستگاه ضربان قلب داشت اما پزشکان به خانواده گفته‌اند چندان امیدی به زنده ماندن ایشان نیست.»

با وجود شهادت برادر مهسا و دیگر شاهدان عینی مرکز اطلاع‌رسانی پلیس پایتخت خشونتی که بر این زن از سوی ماموران گشت ارشاد اعمال شده بود را انکار کرد و گفته بود:

«خانمی برای توجیه و آموزش به یکی از بخش‌های پلیس تهران بزرگ هدایت شده بود که ناگهان در جمع سایر افراد هدایت‌شده که ناگهان در جمع سایر افراد هدایت‌شده به‌طور ناگهانی دچار عارضه قلبی شد.»

همچنین از سوی مقامات پلیس چنان وانمود شده که گویا مهسا امینی بیماری قلبی داشته است. در این رابطه دائی مهسا، آقای عائلی به اعتماد آنلاین گفت: 

«دروغ مطلق است. ما از مهسا پرونده پزشکی داریم و می‌توانیم ارائه دهیم که مهسا کاملاً سالم بوده است. اصلاً تصور بر این باشد که او بیماری داشته آیا نباید رعایت حال چنین فردی را کرد؟ این که بدتر است. آن‌قدر بی‌کفایت هستند که می‌افتند به جان مردم.»

اعمال خشونت مأموران گشت ارشاد علیه مهسا امینی باعث سکته او شد و سپس تاخیر آنها برای رساندن این زن به بیمارستان به قتل مهسا امینی انجامید. 

Ad placeholder

آیا شما یا یکی از نزدیکانتان تحت تأثیر خشونت جنسیتی  قرار گرفته‌اید؟ داستان خود را به صورت محرمانه با ما در اینجا به اشتراک بگذارید.

این نخستین بار نیست که خشونت علیه زنان توسط ماموران پلیس یا اطلاعات به‌دلایل گوناگون از جمله نوع پوشش آنها مرگ آنها را رقم زده است.

اعتراض‌های مردمی در واکنش به مرگ مهسا

خبر درگذشت مهسا با واکنش خشم‌آلود عمومی همراه شده است. کاربران شبکه‌های اجتماعی به شدت به سیاست‌های محدودگرانه علیه زنان در جمهوری اسلامی تاخته اند.

Ad placeholder

بنا به گزارش‌های منتشرشده در شبکه‌های اجتماعی، تجمع‌هایی در اطراف بیمارستان کسری شکل گرفت. حضور نیروهای امنیتی در آنجا برجسته بود.

ویدئوهای زیر شکل‌گرفتن اعتراض‌های اولیه در نزدیکی بیمارستان کسری را نشان می‌دهند:

بیمارستان کسری، همین حالا #مهسا_امينى pic.twitter.com/gq6Mwqr6sp

— Danial Tehrany دانیال تهرانی (@DTehrany) September 16, 2022

بیمارستان کسری میدون آرژانتین همین الان

این ارشاد ادامه دارد #لعنت_بر_شما#مهسا_امینی pic.twitter.com/N3XFi2nAu6

— H.jfn (@h1372omi) September 16, 2022

کمی بعد، تجمع‌های اعتراضی شعارهای سیاسی فریاد زدند و شخص اول نظام جمهوری اسلامی را هدف قرار دادند:

مرگ بر خامنه‌ای، تهران در اعتراض به قتل #مهسا_امینی pic.twitter.com/kPXSYFkQeD

— +۱۵۰۰تصویر (@1500tasvir) September 16, 2022

از کردستان تا تهران ستم علیه زنان. pic.twitter.com/7pLpHHM97L

— +۱۵۰۰تصویر (@1500tasvir) September 16, 2022

تجمع‌های اعتراضی به شب کشیده شد. ویدئوی زیر از میدان آرژانتین تهران است و شعار مرگ بر خامنه‌ای در آنجا:

میدان آرژانتین تهران شلوغ شده و مردم شعار مرگ بر خامنه‌ای میدن و ماشین‌ها بوق میزنند. #مهسا_امینی pic.twitter.com/eKzDz9hZHB

— me@narimangharib.com (@NarimanGharib) September 16, 2022

واکنش‌های رسمی

در پی اعتراض‌های شدید مردمی در شبکه‌های اجتماعی، برخی از مقام‌های پیشین و فعلی جمهوری اسلامی واکنش نشان داده‌اند و صداوسیمای جمهوری اسلامی و خبرنگاران‌اش اقدام به پخش ویدئوی دوربین‌های مداربسته از لحظه بیهوش شدن مهسا امینی کرده‌اند.

این ویدئو آزاردهنده است و «زمانه» آن را در این صفحه بازنشر نمی‌کند.

پلیس امنیت اخلاقی که این ویدئو را منتشر کرده، در بیانیه‌ای مدعی شده «وی [مهسا امینی] در جمع سایر مراجعه‌کنندگان در سالن اجتماعات به طور ناگهانی بیهوش شده و بلافاصله با همکاری پلیس و اورژانس به نزدیک‌ترین بیمارستان منتقل می‌شود.»

این ویدئو بدون «تایم لاین» (ثانیه‌ها و دقایق نمایش‌دهنده لحظات بر روی فیلم) منتشر شده و در آن معلوم نیست که در دقایق پیش از این صحنه‌ها بر مهسا امینی چه گذشته است.

محمدباقر قالیباف، رئیس مجلس شورای اسلامی به کمیسیون شوراها و امور داخلی کشور مأموریت داده تا با «فوریت و دقت» ابعاد «حادثه رخ‌داده» برای مهسا امینی را بررسی کنند.

پیش از انتشار خبر مرگ مهسا امینی، وزیر کشور از دستور ابراهیم رئیسی، رئیس جمهوری اسلامی برای بررسی پرونده خبر داده بود.

احمد وحیدی وزیر کشور پس از مرگ مهسا در گفت‌و‌گو با صداوسیمای جمهوری اسلامی گفت:

«با وزارت بهداشت و پزشک قانونی صحبت ها انجام شده تا با بررسی های کارشناسی شده علت فوت ایشان را اعلام بکنند همزمان از فرماندهی فراجا خواسته شده که دلایل و موضوع این حادثه را جمع آوری کنند ممکن است اظهارنظرهایی شود که با واقعیت فاصله داشته باشد ولی تمامی دستگاه ها به دنبال این هستند که علت فوت را سریعا اعلام بکنند.»

بهزاد رحیمی، نماینده سقز نیز وعده داده که تا چند ساعت دیگر «ابعاد حادثه رخ‌داده» روشن شود و گفته که «در کنار خانواده ایشان هستیم.»

اسحاق جهانگیری، معاون اول رئیس جمهوری پیشین و چندین چهره اصلاح‌طلب دیگر در اظهارنظرهایی جداگانه خواهان تحقیق و ارائه «گزارش شفاف» شده‌اند.

واکنش‌های بین‌المللی

پس از مرگ مهسا امینی سازمان عفو بین‌الملل نیز واکنش نشان داد و نوشت: «شرایط منجر به مرگ مشکوک در حین بازداشت مهسا امینی ۲۲ ساله، که شامل گزارش‌هایی مبنی بر شکنجه و سایر بدرفتاری‌ها بوده است، باید مورد تحقیقات کیفری قرار گیرد.»

به نوشته عفو بین‌الملل، واحد پلیس موسوم به «پلیس امنیت اخلاقی» در تهران، که مجری قوانین تحقیرآمیز و تبعیض‌آمیز حجاب اجباری در کشور است، او را سه روز قبل از مرگش به‌ صورت خودسرانه بازداشت کرد. تمام ماموران و مقامات مسئول باید به دست عدالت سپرده شوند.

رابرت مالی، فرستاده ویژه ایالات متحده در امور ایران در توئیتی به خبر درگذشت مهسا امینی واکنش نشان داد و از جمهوری اسلامی خواست به خشونت علیه زنان پایان دهد و مسئولان مرگ مهسا را به مجازات برساند.

Mahsa Amini’s death after injuries sustained in custody for an “improper” hijab is appalling. Our thoughts are with her family. Iran must end its violence against women for exercising their fundamental rights. Those responsible for her death should be held accountable #مهسا_امینی

— Special Envoy for Iran Robert Malley (@USEnvoyIran) September 16, 2022

Ad placeholder