"جهل مقدس" و نقش آن در شهادت امام حسین(ع)

یک محقق دینی گفت: قرآن به مسئله تعقل تأکید ویژه‌ای کرده و کسانی که مقابل حضرت سیدالشهدا(ع) ایستادند از روی جهل مقدس دست به شهادت امام و یارانش زدند، این افراد امام حسین(ع) را خارج از دین می‌دانستند و دچار جهل مقدس بودند، امروزه هم گروه‌هایی همچون داعش، القاعده، جبهه النصره، تکفیری‌های وهابی و… ثمره‌ی زندگی‌شان ناشی از همین جهل مقدس است.

محمد حسن ایلکا - محقق  مسائل دینی – در گفت‌وگو با ایسنا، به بهانه اربعین حسینی به موضوع شهادت امام حسین(ع) و چگونگی رخ دادن این واقعه تلخ پرداخت و گفت: از مهمترین موضوعاتی که می‌شود بسیار به آن تأکید کرد و از اهم موضوعاتی است که باعث شد عده‌ای مقابل امام حسین علیه السلام بایستند و دست به جنایت بزنند مسئله «جهل مقدس» است.

وی ادامه داد: قرآن کریم به مسئله عقل، عقل مداری و عقل محوری اشاراتی بسیار کرده است، چنانچه در آیه ۲۲ سوره انفال خداوند می‌فرماید «إِنَّ شَرَّ الدَّوَابِّ عِنْدَ اللَّهِ الصُّمُّ الْبُکْمُ الَّذِینَ لَا یَعْقِلُونَ»

قطعا بدترین جنبندگان نزد خدا کران و لال‌هایی هستند که نمی‌ اندیشند. کسانی که مقابل امام حسین علیه السلام ایستادند همگی ناشی از عنصر جهل مقدس بوده و باعث شده که دست به چنین جنایتی بزنند.

این محقق دینی تاکید کرد: خداوند بزرگترین نعمتی را که بخواهد به انسانی بدهد نعمت عقل است، اگر عقل باشد انسان سعادتمند و اگر جهل باشد انسان شقاوتمند می‌شود.

جهل مقدس به چه معناست؟

ایلکا خاطرنشان کرد: گروه هایی مثل داعش، القاعده، جبهه النصره، تکفیری‌های وهابی و… ثمره‌ی زندگی‌شان ناشی از جهل مقدس است، جهل مقدس یعنی شخصی یک اعتقاد ناصحیح، یک باور ناصحیح که ریشه قرآنی، روایی و حتی عقلی را ندارد به امر قدسی گره بزند، یعنی تقدسی را هم وارد تفکرش می‌کند درصورتی که از جانب پروردگار و پیامبر و معصومین صلوات الله علیهم اجمعین نیست.

وی افزود: قرآن کریم می فرماید «فَوَیْلٌ لِلَّذِینَ یَکْتُبُونَ الْکِتَابَ بِأَیْدِیهِمْ ثُمَّ یَقُولُونَ هَٰذَا مِنْ عِنْدِ اللَّهِ لِیَشْتَرُوا بِهِ ثَمَنًا قَلِیلًا ۖ فَوَیْلٌ لَهُمْ مِمَّا کَتَبَتْ أَیْدِیهِمْ وَوَیْلٌ لَهُمْ مِمَّا یَکْسِبُونَ» (سوره بقره آیه ۷۹) پس وای بر آنها که نوشته‌ای با دست خود می‌نویسند، سپس می‌گویند: (این، از طرف خداست.) تا آن را به بهای کمی بفروشند. پس وای بر آنها از آنچه با دست خود نوشتند و وای بر آنان از آنچه از این راه به دست می‌آورند.

به گفته این محقق دینی جهل مقدس یعنی کسانی باور خود را به خدا نسبت می‌دهند و باعث شورش، ظلم، جنایت و حتی بریدن سر هم کیش خود می‌شوند. کسانی که مقابل امام حسین علیه السلام ایستادند نمونه جهل مقدس بودند، ملعونینی که در مقابل امام ایستادند می‌گفتند که امام حسین(ع) خارجی است (یعنی از دین خارج شده است) و بر خلیفه‌ی زمان یزید لعنت الله علیه، خروج کرده و مقابل او ایستاده است.

ایلکا با بیان اینکه به این باورهای ناصحیح که به امور قدسی گره خورده جهل مقدس می‌گویند، یادآور شد: در سوره فرقان خداوند ویژگی‌های مؤمنین را بیان می‌کند، در آنجا آیات عباد الرحمن هم هست،

می‌فرماید «وَالَّذِینَ إِذَا ذُکِّرُوا بِآیَاتِ رَبِّهِمْ لَمْ یَخِرُّوا عَلَیْهَا صُمًّا وَعُمْیَانًا» آنان هستند که هرگاه به آیات خدای خود متذکرشان سازند کر و کورانه در آن آیات ننگرند. مؤمنین کسانی هستند که وقتی آیات قرآن برآنها تلاوت و یادآوری می‌شود، کر و کور آیات ما را قبول نکرده و درباره آن تعقل می‌کنند.

وی اضافه کرد: خداوند می‌فرماید در آیاتی که نازل کرده‌ام تعقل کنید و آنها را صماً و عمیانا (کورکورانه و تقلیدی) قبول نکنید و در باب آیات اجتهاد و تفکر کنید. «سَنُرِیهِمْ آیَاتِنَا فِی الْآفَاقِ وَفِی أَنْفُسِهِمْ حَتَّیٰ یَتَبَیَّنَ لَهُمْ أَنَّهُ الْحَقُّ ...»(۵۳,فصلت) به زودی نشانه‌های خود را در اطراف جهان و در درون جان‌شان به آنها نشان می‌دهیم تا برای آنان آشکار شود که او حق است ...»

این محقق دینی اظهار کرد: خداوند در قرآن می‌فرماید ما آیات خودمان را در آفاق و انفس (آسمان‌ها و کواکب، سیارات و…) و در انفس (خود انسان جهان صغیر است) هویدا و روشن می‌کنیم. لذا وقتی  آیات قرآن را تلاوت می‌کنند، اول درباره آن تعقل و تفکر کرده و کورکورانه آنها را قبول نمی‌کنند، خداوند می‌فرماید اگر آیات را تلاوت می‌کنید و نازل شده بر شما در همه آن و در تمام لحظات تجلی دارد «کُلَّ یَوْمٍ هُوَ فِی شَأْنٍ»، باید تفکر کنید.

ایلکا خاطرنشان کرد: قرآن به مسئله تعقل تأکید ویژه ای کرده است، کسانی که مقابل حضرت سیدالشهدا(ع) ایستادند و از روی جهل مقدس دست به شهادت امام و یارانش زدند و امام حسین علیه السلام را خارج از دین می‌دانستند، دچار جهل مقدس بودند زیرا سیدالشهدا(ع) خودشان ستون و عمود دین بودند. بنابراین بالاترین نعمتی که خداوند برای انسان قرار داده همین نعمت عقل است، در روایت معصوم داریم «عقل و سربازانش و همینطور جهل و سربازانش را بشناس».

وی با اشاره به آیه «نُنَزِّلُ مِنَ الْقُرْآنِ ما هُوَ شِفاءٌ وَ رَحْمَةٌ لِلْمُؤْمِنِینَ وَ لا یَزِیدُ الظَّالِمِینَ إِلَّا خَساراً» (۸۲، اسرا) و از قرآن، آن چه شفا و رحمت است برای مؤمنان نازل می‌کنیم و ستمگران را جز خسران (و زیان) نمی افزاید، گفت: تفکر و تعقل که باشد برای مؤمن شفا و رحمت و چنانچه تفکر و تعقل نباشد برای ظالم خسران و زیان‌آور می‌شود و به شقاوت می‌رسد و از سعادت دور می‌شود.

این محقق دینی بیان کرد: امام صادق(ع) می‌فرمایند «لَمَّا أَنْ خَلَقَ اَللَّهُ اَلْعَقْلَ قَالَ لَهُ أَقْبِلْ فَأَقْبَلَ ثُمَّ قَالَ لَهُ أَدْبِرْ فَأَدْبَرَ فَقَالَ وَ عِزَّتِی وَ جَلاَلِی مَا خَلَقْتُ خَلْقا أَحَبَّ إِلَیَّ مِنْکَ بِکَ آخُذُ وَ بِکَ أُعْطِی وَ عَلَیْکَ أُثِیبُ. عقل سرچشمه از نور است لذا امام صادق علیه السّلام فرمود: چون خداوند عقل را آفرید به او فرمود: جلو بیا، جلو آمد، سپس فرمود: عقب برو، عقب رفت، بعد فرمود: به عزّت و جلالم سوگند، خلقی را محبوب‌تر از تو نیافریدم، به وسیلۀ تو مؤاخذه می‌کنم و به وسیلۀ تو می‌بخشم و بر تو پاداش می‌دهم. (اصول کافی، ج ۱، ص ۲۶ )

ایلکا ادامه داد: در آیات و در سوره‌های مختلف خداوند به مسئله عقل اشاره کرده است.اگر عقل نباشد جهل به وجود می‌آید و جهل باعث تقلید کورکورانه و تعصب می‌شود. اگر جهل، مقدس شود می‌شود آیه ۱۰۴سوره کهف که خداوند می‌فرماید «ٱلَّذِینَ ضَلَّ سَعۡیُهُمۡ فِی ٱلۡحَیَوٰةِ ٱلدُّنۡیَا وَهُمۡ یَحۡسَبُونَ أَنَّهُمۡ یُحۡسِنُونَ صُنۡعًا» آنها که تلاش‌هایشان در زندگی دنیا گم (و نابود) شده؛ با این حال، می‌پندارند کار نیک انجام می‌دهند.

وی با اشاره به شهدای مدافع حرم خاطرنشان کرد: به عنوان مثال شهید بزرگوار محسن حججی را وقتی به اسارت می‌گیرند در اوج قساوت و ناجوانمردی در حالیکه می‌دانند خدا، رسول، کتاب قرآن و قبله کعبه با مسلمانان یکی می‌باشد، اجتهاد به رأی می‌کنند و سر از بدنش جدا کردند در حالی که در هیچ آیینی اینچنین جنایتی را مرتکب نمی‌شوند. اما داعشی‌های جنایتکار این کار را کردند و بعدش به شادی و پایکوبی پرداختند که این جهل مقدس یک لعاب دینی دارد و از دین در آن هیچ خبری نیست.

این محقق دینی تاکید کرد: وقتی داعشی‌ها به صورت انتحاری در بین جمعیت مردم رفته و در خیال باطل خودشان، فکر می‌کنند بعد از فشار دادن دکمه انفجار مهمان رسول الله هستند و مردم بی‌گناه را به شهادت می‌رسانند. کسانی که تلاش‌شان در زندگی دنیا برباد رفت (عمر سعد ملعون و امثالهم)  جهل مقدس داشتند و دنیا و  آخرت خودشان را  خراب کردند.

ایلکا افزود: عمر بن سعد تلاش کرده بود امام حسین(ع) را به شهادت رسانده و به حکومت ری برسد و در خیال خودش بهترین کار را می‌کند، با این کار تلاشش در زندگی دنیا بر باد رفت و آنها می‌پندارند که بهترین کار را می‌کنند، به همین جهت خداوند در آیه ۱۷۹ سوره اعراف می‌فرماید «وَلَقَدْ ذَرَأْنَا لِجَهَنَّمَ کَثِیرًا مِنَ الْجِنِّ وَالْإِنْسِ لَهُمْ قُلُوبٌ لَا یَفْقَهُونَ بِهَا وَلَهُمْ أَعْیُنٌ لَا یُبْصِرُونَ بِهَا وَلَهُمْ آذَانٌ لَا یَسْمَعُونَ بِهَا ۚ أُولَٰئِکَ کَالْأَنْعَامِ بَلْ هُمْ أَضَلُّ ۚ أُولَٰئِکَ هُمُ الْغَافِلُونَ» یقین، گروه بسیاری از جن و انس را برای دوزخ آفریدیم؛ آنها دلهایی دارند که با آن (اندیشه نمی‌کنند، و) نمی‌فهمند؛ و چشمانی که با آن نمی‌بینند؛ و گوش‌هایی که با آن نمی‌شنوند؛ آنها همچون چهارپایانند؛ بلکه گمراه تر، اینان همان غافلانند.

وی تصریح کرد: در آیه فوق خداوند جهنم را از جن و انس پر و افراد جاهل به خاطر سه خصلت وارد جهنم می‌شوند، اول قلوبی هست که معرفت (حقیقت) در قلوب آنها رسوخ نمی‌کند، دوم برای آنها چشم‌هایی است که حقیقت را می‌بینند ولی آن را انکار می‌کنند، غریبی سیدالشهدا را دیدند ولی دست به جنایت زده و سوم برای آنها گوش‌هایی است که ندای غریبی امام حسین علیه السلام را شنیدند ولی باز هم دست به جنایت زدند.

این محقق دینی در پایان گقت: متأسفانه نه تنها در جهان اسلام بلکه در جهان مسیحیت، یهودیت و ادیان مختلف با مسئله جهل مقدس مواجه هستیم. این افراد تفکر ناصحیح را با امر قدسی پیوند می زنند و جهل مقدس شکل می‌گیرد.

انتهای پیام