فسیل ۳۸۰ میلیون ساله‌ی قلب ماهی در دل یک صخره‌ی مرجانی کشف شد/ تصاویر

الهه جعفرزاده: محققان دانشگاه کرتین استرالیا این قلب را در کنار معده، روده و کبد فسیل‌شده بصورت جداگانه یافتند. موقعیت این اندام‌ها شبیه به آناتومی کوسه است.

پژوهشگران امیدوارند که این کشف بتواند چگونگی تکامل سایر موجودات زنده از جمله انسان را روشن کند.

طبق گفته‌ی کارشناسان، این اندام عضلانی مربوط به یکی از ماهی‌هایی است که در طول دوره دِوونیَن (Devonian) زیست داشته است؛ این دوره، یکی از دوره‌های زمین‌شناسی است که ماهی‌ها و گیاهان خشکی، طی آن تکامل و گسترش یافتند. شواهد حاکی از ان است که ماهی مذکور بین ۴۱۹ تا ۳۵۹ میلیون سال پیش در آب‌ها شنا می‌کرد.

یافته‌های منتشر شده در مجله Science نشان می‌دهد که این اندام‌ها به بدن یک ماهی از خانواده آرترودایر (یک گروه منقرض‌شده از ماهیان زرهی و آرواره‌دار) که آناتومی‌ای شبیه به یک کوسه‌ی مدرن دارند، مربوط می‌شود.

پروفسور کیت تریناجستیک، محقق اصلی و سرپرست این مطالعه، این یافته‌ها را مهم و قابل‌توجه دانست و در این خصوص گفت: یافتن بافت‌های نرم و عضلانیِ گونه‌های باستانی، که به خوبی حفظ شده باشند، اتفاقی بسیار نادر است.

تریناجستیک گفت: «به عنوان یک دیرینه‌شناس که بیش از ۲۰ سال روی فسیل‌ها مطالعه کرده‌ام، از یافتن یک قلب سه‌بُعدی که به خوبی و به زیبایی حفظ شده و قدمتی معادل۳۸۰ میلیون سال دارد، واقعاً شگفت‌زده شدم».

او اضافه کرد: «فرایند فرگشت یا تکامل، اغلب به عنوان یک سلسله‌مراحل کم‌اهمیت در نظر گرفته می‌شود، اما این فسیل‌های باستانی از یک جهش مهم‌تر و بزرگتر بین مهره‌داران بی‌آرواره و بدون فک خبر می‌دهند؛ قلب این ماهی‌ها در دهان و زیر آبشش قرار دارد؛ چیزی شبیه به آناتومی کوسه‌های امروزی».

محققان، مدل‌هایی سه‌بعدی از ماهی آرواره‌دار را ایجاد کردند که نشان می‌دهد قلب این موجود از دو حفره تشکیل شده است که حفره کوچک‌تر در بالای آن قرار دارد.

به گفته پروفسور تریناجستیک، این یافته‌ها دریچه‌ای منحصر به فرد در علم را می‌گشاید و نشان می‌دهد که چگونه ناحیه سر و گردن برای سازگاری با فک‌ تکامل یافت. این سیستم قلبی برای مهره‌داران اولیه، فوق پیشرفته به شمار می‌آید.

او گفت: برای اولین بار است که ما تمام اندام‌ها را با هم در یک ماهی آرواره‌دار بدوی مشاهده کردیم و دریافتیم ساختار قلب آن‌ها تفاوت چندانی با ما ندارد.

با این حال، یک تفاوت مهم در این بررسی وجود داشت؛ ابعاد کبد در این آناتومی بزرگتر بود و ماهی را قادر می‌ساخت که (مانند کوسه‌های امروزی) شناور بماند.

این کشف ارزشمند برای دیرینه‌شناسان مانند یک رویاست

پروفسور جان لانگ، از دانشگاه فلیندرز که یکی از نویسندگان این مطالعه بود، این کشف ارزشمند را «رویای یک دیرینه‌شناس» توصیف کرد و گفت: «اکتشافات مربوط به اندام‌های نرم در ماهی‌های باستانی یک موضوع پراهمیت برای دیرینه‌شناسان است، زیرا بدون‌شک اینگونه فسیل‌ها، بهترین انواعِ فسیل‌ها هستند که حتی با گذشت سالیان طولانی به خوبی حفظ شده‌اند».

منابع: independent ، dailymail

4747