کاهش سرعت اینترنت با هدف سرکوب اعتراض‌ها به قتل مهسا امینی، به اختلال در بورس منجر شد

کاهش سرعت اینترنت در ماه‌های اخیر که با اعتراض‌ها به جان‌باختن مهسا (ژینا) امینی در بازداشت گشت ارشاد، به قطعی اینترنت در شهرهای محل اعتراضات بدل شد، به اختلال در نقل و انتقال بورس در ایران منجر شده است.

بابک عابدین، نائب رئیس کمیسیون فناوری اطلاعات اتاق بازرگانی روز شنبه ۲۶ شهریور/۱۷ سپتامبر به خبرگزاری کار ایران (ایلنا) گفت: «معامله در بورس در بسیاری از موارد به‌دلیل کاهش سرعت اینترنت با دشواری انجام می‌شود».

روزنامه شرق هم گزارش داد که سرعت بسیار پایین اینترنت در تهران، بازار سهام را در روز شنبه مختل کرده است.

نائب رئیس کمیسیون فناوری اطلاعات اتاق بازرگانی کاهش سرعت اینترنت را در تضاد با توسعه فعالیت‌ها و تولیدات دانش بنیان دانست و گفت: فعالان بخش خصوصی آماده مذاکره با دولت درباره تصویب طرح‌های محدودکننده هستند و «نمی‌توان پذیرفت که دولت طرح صیانت را اجرا کند اما از سوی دیگر به تهدیدهایی که این طرح برای فعالان اقتصادی ایجاد می‌کند توجه نکند.»

او کاهش سرعت انتقال داده‌ها را «ملموس» خواند و افزود:

«بخش خصوصی تلاش دارد که ایران به هاب انتقال تجاری ایران از شرق آسیا به غرب تبدیل شود این در حالیست که اینترنت به عنوان مهم‌ترین بحث انتقال داده در مبادلات اقتصادی مختل است. طرح‌های محدودکننده مانند طرح صیانت راه توسعه تجارت در کشور را دشوار می‌کند.»

ایران روز پنج‌شنبه با امضای تفاهم‌نامه‌ای روند عضویت رسمی خود را در سازمان همکاری شانگهای آغاز کرد. در عین حال اما حکومت جمهوری اسلامی تصویب بخش‌هایی از طرح صیانت را در شورای عالی فضای مجازی آغاز کرده و صرف نظر از چگونگی پیش‌برد این طرح، سرعت اینترنت را در نقاط مختلف ایران کاهش داده است.

نائب رئیس کمیسیون فناوری اطلاعات اتاق بازرگانی طرح‌های محدودکننده از جمله طرح صیانت را «مغایر با موافقت‌های همکاری ایران با کشورهای CIS و کشورهای شرق آسیا» دانست و گفت:

«می‌خواهیم ایران به کشور مهم اقتصادی در منطقه تبدیل شود اما از سوی دیگر سرعت انتقال داده‌ها را کاهش می‌دهیم. سیستم هوش مصنوعی و سیستم‌های انتقال دیتا با سرعت بالا برای اتصال خطوط تولیدی از یک منطقه به منطقه دیگر و مدیریت ماشین‌آلات و تکنولوژی‌ها از راه دور در کشورهای رقیب تجاری ما پیشرفت قابل توجهی کردند. اگر سیستم سرعت انتقال داده‌ها در ایران هم‌پایه آنها نشود بدون تردید در روند و ادامه فعالیت‌های اقتصادی با چالش‌های جدی مواجه خواهیم شد.»

به گفته او فعالیت ۹۰ درصد از خطوط تولیدی جدید که با تکنولوژی روز خریداری می‌شوند به صورت مستقیم به اتصال از طریق خطوط اینترنتی پرسرعت به کارخانه، وابسته است.

به‌دنبال مرگ مهسا (ژینا) امینی در بازداشت نیروهای گشت ارشاد که برخی از شاهدان دلیل آن را ضربه به سر او گزارش کرده‌اند، دولت ایران دسترسی به اینترنت را در نقاط اعتراض قطع کرد.

گزارش نت بلاکس از قطعی گسترده اینترنت ایران

طبق گزارش نت بلاکس، سازمان ناظر بر امنیت سایبری و حاکمیت اینترنت، این اختلال بلافاصله پس از انتشار خبر جان باختن مهسا امینی، در شبکه تلفن همراه و اینترنت ثابت در نقاط مختلف از جمله پایتخت و شهر سقر مشاهده شد.

⚠️ Confirmed: A significant internet outage has been registered in Tehran, #Iran with real time network data showing connectivity at 67% of ordinary levels; the incident comes amid protests over the death of Mahsa Amini and may affect coverage of events on the ground 📉 pic.twitter.com/a8fjaaLoYG

— NetBlocks (@netblocks) September 16, 2022

در عین‌حال بسیاری از کاربران ایران نیز گفته‌اند که قادر به فرستادن محتوی از طریق اینستاگرام و واتزاپ نبوده‌اند و این اختلال همچنان ادامه دارد.

حکومت ایران بارها از قطعی اینترنت برای افزایش توان سرکوب اعتراضات مردمی بهره برده است. قطعی دسترسی کاربران به اینترنت جهانی یکی از اهداف طرح صیانت عنوان می‌شود.

این طرح که در ۹ بهمن به «طرح نظام تنظیم‌‌گری» تغییر نام داد به دستور علی خامنه‌ای، رهبر جمهوری اسلامی و با هدف تشدید نظارت بر فعالیت‌ کاربران در اینترنت تدوین شد. او در آغاز سال ۱۴۰۱ بر ایجاد محدودیت و کنترل بیشتر بر فضای مجازی تأکید کرد و در تیر ماه نیز بار دیگر به مسئولان قوه قضاییه دستور داد با «ولنگاری» در فضای مجازی برخورد کنند و «اگر قانون ندارند، سریع تهیه کنند».

با تصویب و اجرای این طرح، هر نوع خدمات اینترنتی خارجی از جمله سرویس‌های گوگل، اینستاگرام، لینکدین، واتس‌اپ، گوگل پلی و پلی استور، آپدیت‌های ویندوز، لینوکس و آپدیت‌های گوشی‌های تلفن‌های همراه، در داخل کشور مسدود خواهد شد.

علیرضا نوری قزلجه، از اعضای کمیسیون مشترک که به منظور بررسی طرح محدودکننده فضای مجازی تشکیل شده بود، چند روز پیش گفته بود با مصوبه شورای عالی فضای مجازی، دیگر نیازی به تصویب طرح صیانت در مجلس شورای اسلامی نیست.

روزنامه کیهان به مدیرمسئولی حسین شریعتمداری هم یکشنبه ۲۷ شهریور در دفاع از خشونت سازمان‌یافته علیه زنان، به تأسی از علی خامنه‌ای فضای مجازی را «رها و یله» توصیف کرد که به ادعای این روزنامه به جولانگاه «دروغ‌پردازان و دامن زدن به شایعات» بدل شده است و خطاب به مسئولان نوشت «آیا برای این شرایط نباید کاری کرد؟».