بازخوانی نامه سال ۶۷ امام(ره) به هنرمندان/حوزه با هنر تعامل ندارد

به گزارش خبرنگار مهر، در ابتدای این نشست پرویز فارسیجانی به ارائه توضیحاتی در خصوص نشست تبیین هنر انقلاب اسلامی پرداخت و اشاره کرد هدف این نشست بازخوانی نامه و پیام حضرت امام خمینی (ره) به هنرمندان در سال ۶۷ است که به نوعی مغفول مانده است.

در ادامه این نامه برای حاضران قرائت شد و سپس به‌عنوان اولین سخنران حجت‌الاسلام والمسلمین ذوعلم به ایراد سخنانی پرداخت.

وی پیام ۲۵۰ کلمه‌ای امام (ره) را سرمایه‌ای فکری و ذهنی برای ترسیم هنر انقلابی دانست و گفت: اولین نکته پیام امام (ره) این است که هنر ناب باید صیقل دهنده مفهوم اسلام ناب باشد. دومین رسالت پیام این است که سرمایه‌داری و کمونیسم را افشا و اسلام آمریکایی را تبیین کند. نکته سوم این است که هنر باید نقاط کور اقتصادی، اجتماعی و سیاسی را نشان دهد. نکته چهارم این است که هنر انقلابی باید به روشنی عدالت را ترسیم کند. هنر باید بتواند راه ستیز با جهانخواران را بیاموزد. هنر باید رسواکننده مدعیان بی‌درد باشد که فقط به دنبال ثروت، شهرت و شهوت هستند.

ذوعلم یادآور شد: نسبت به زمان صدور این نامه با حضور جبهه هنر انقلاب اسلامی و جوانان دغدغه‌مند پیش رفته‌ایم ولی باید رسالت‌های مطرح شده در پیام امام (ره) را بازخوانی و مصادیق آن‌ها را بسط و گسترش دهیم. نگاه امام (ره) برای انقلاب اسلامی یک تکیه‌گاه روشنگر است. این پیام امام (ره) باید قطب‌نمای حرکت فرهنگی و هنری ما باشد.

در ادامه، نصراله قادری به ارائه سخنان خود پرداخت و گفت: اولین نکته که عامدانه مغفول نگه داشته‌ایم نقد است. مهمترین نکته این پیام، توجه به اسلام ناب محمدی است و برای این امر نیازمند تعامل بین هنرمندان، فلاسفه و روحانیت هستیم. ولی ما اصلاً تعاملی نداریم. ما عمدتاً در شکل پروپاگاندایی به‌دنبال هنر هستیم زیرا به دلیل تسلط نگاه مارکسیستی در دهه ۴۰ که هنر را یک ابزار می‌بیند، ما هم همین‌گونه به هنر نگاه می‌کنیم.

وی ادامه داد: در پیام امام (ره) تأکید بر این است که مخاطب در هنر باید به کنش‌گری برسد. امام (ره) تأکید می‌کند هنر باید نقدکننده شرایط نظامی، سیاسی و اقتصادی و اجتماعی باشد ولی وقتی ما اجازه نقد را ندهیم چگونه این امر میسر می‌شود. از این فرصت دشمن استفاده می‌کند.

قادری یادآور شد: امام (ره) هنرمند را شهید می‌داند که یعنی که بیننده شرایط و حقیقت باشد. قصد هنر برگرداندن ما به خودشناسی است. اگر ما با نگاه مطلقاً سیاست‌زده به پیام امام (ره) نگاه کنیم چیزی به دست نمی‌آید. تبیین این پیام فقط به دست هنرمندان نیست و نیازمند تعامل نظریه‌پردازان است که متأسفانه در کشور ما هیچکدام از نظریه‌پردازان با هنرمندان تعامل و هم‌نشینی ندارند.

این مدرس هنر تأکید کرد: اگر می‌خواهیم به پیام امام (ره) برسیم باید به عرفان توجه کنیم. باید به هنرمندان باورمندمان که گوشه‌نشین‌شان کرده‌ایم اجازه دهیم حرف خود را بزنند.

سپس مجید اسماعیلی به عنوان سومین سخنران به ارائه توضیحاتی پرداخت و گفت: امام (ره) حد و حدود فضای کلی انقلاب اسلامی را با تعدادی کار و سخن مشخص کرد و در بحث هنر هم با این نامه کار عجیبی انجام دادند. امام (ره) با ادبیاتی قاطع بیان می‌کند که هنر انقلابی چه باید باشد.

وی با طرح این سؤال که چرا بعد از ۴۰ سال در حوزه هنر انقلابی دارای فقر هستیم، اظهار کرد: هنر یک ما به ازایی در فضای دینی ما دارد. اهمیت هنر به مانند اهمیت جایگاه امر به معروف و نهی از منکر است. باید مفاهیم و موضوعات مختلف را به زبان هنر بیان کنیم.

اسماعیلی یادآور شد: در دنیای هنر با استعدادهایی ذاتی مواجه هستیم که نمی‌توان آن‌ها را انکار کرد. ما در ۴۰ سال انقلاب مدام به هنرمندان سفارش داده‌ایم. حاصل این عمل را در حال حاضر می‌بینیم. اگر بین اندیشه و استعداد وزن روی استعداد داده شود وضعیت‌مان این می‌شود ولی اگر وزن روی اندیشه باشد فرق خواهد داشت. ما از روحانیت و اندیشمندان‌مان گله داریم که اندیشه خود را برای بیان از طریق هنر ارائه نمی‌دهند و در این زمینه تعامل نمی‌کنند.

وی تأکید کرد: بخشی از جامعه اندیشه‌ورز ما برای تبدیل اندیشه خود به زبان هنر باید پیشقدم شوند. در حوزه نظریه‌پردازی عرصه هنر، دچار ضعف هستیم. باید در این حوزه کار جدی انجام دهیم. در حوزه موسیقی باید افراد نماز شب‌خوان و متدین بیشتر داشته باشیم.

مدیرعامل موزه سینما متذکر شد: خیلی کار انجام نداده داریم و باید به دنبال دلیل این انفاق باشیم.

در ادامه فارسینجانی با بیان اینکه اساساً چرا امام (ره) این نامه را نوشت، تأکید کرد: این نامه و پیام نشان‌دهنده شناخت امام (ره) و انقلاب با هنر است. چرا ما از سال ۶۷ تا امروز مبانی هنر انقلاب اسلامی از نظر امام (ره) را بررسی نکردیم؟ ما بچه‌های هنر اسلامی چرا این موضوع را جدی نگرفتیم؟ چرا نهادهای فرهنگی انقلابی به صورت جد به هنر اسلامی نگاه نکرده است؟ چرا همچنان ۴۰ سال است نگاه سلیقه‌ای به هنر انقلاب می‌شود؟

وی در پایان تأکید کرد: هنرمند با هنر خود ابزاری برای ظلم‌ستیزی و عدالت باشد. امیدوارم حوزه‌های علمیه ما تعاملی را شکل دهند.

عکس از الهه کریمی است.