گزارش ماهانه؛ نگاهی اجمالی به وضعیت حقوق بشر شهریور ۱۴۰۱

در شهریور ماه، حکم دو زندانی که پیشتر از بابت اتهامات مرتبط با مواد مخدر به اعدام محکوم شده بودند، در زندان عادل آباد شیراز به اجرا درآمد.

گفتنی است، حکم یک زندانی که پیشتر از بابت اتهامات مرتبط با مواد مخدر توسط دادگاه انقلاب بندرعباس به اعدام محکوم شده بود، در زندان این شهر به اجرا درآمد.

از سوی دیگر، زهرا صدیقی همدانی و الهام چوبدار توسط دادگاه انقلاب ارومیه به اعدام محکوم شدند. مرکز رسانه ای قوه قضاییه مدعی شد نامبردگان به اتهام افساد فی الارض از طریق مشارکت در باند “قاچاق زنان و دختران” به اقلیم کرستان عراق این محکومیت را دریافت کرده اند.

افزون بر این، متهم به قتل یک مامور نیروی انتظامی در مشهد توسط دادگاه کیفری به اعدام در ملا عام محکوم شده و این حکم در دیوان عالی کشور نیز تایید شد.

همینطور، متهم به قتل نگهبانان و مضروب کردن ماموران انتظامی خیابان طالقانی تهران، توسط شعبه ۱۵ دادگاه انقلاب به اتهام «محاربه» به اعدام محکوم شد.

آزادی اندیشه و بیان

اعتراضات مردمی در واکنش به “جان باختن مهسا (ژینا) امینی در پی عملکرد گشت ارشاد” از روز شنبه ۲۶ شهریورماه، در تهران و شماری از شهرهای کردنشین ایران آغاز و به سرعت به دیگر شهرهای کشور گسترش یافت. کماکان شماری از شهرها برای ششمین روز متوالی علیرغم جو شدید امنیتی صحنه اعتراضات مردمی بود. نیروهای امنیتی برای سرکوب شهروندان معترض کماکان از شلیک گاز اشک آور، تفنگ های ساچمه ای و سلاح جنگی استفاده میکنند. اینترنت در بسیاری از شهرهای ایران طی دوران اعتراضات با اختلال مواجه بود و از روز گذشته با تصمیم شورای عالی امنیت ملی، پلتفرم های اجتماعی اینستاگرام و واتس اپ در ایران مسدود شده است. در جریان این اعتراضات ده ها نفر کشته و مجروح شده و صدها تن نیز در سرتاسر کشور بازداشت شده اند. رسانه های وابسته به نهادهای امنیتی اقدام به پخش اعترافات اجباری شماری از بازداشت شدگان کرده اند. همچنین اظهار نظرات و واکنش ها نسبت به این رخداد از سوی چهره های ایرانی و بین المللی کماکان ادامه دارد.

در این ماه، فاطمه سپهری در مشهد، دو شهروند در ارومیه، ۵ شهروند در سنندج و نقده، منصوره موسوی در مشهد، ۱۸ شهروند در شهرهای کردنشین کشور، ۸ شهروند در شهرهای سنندج، مریوان، کامیاران و مهاباد، مهدی باقرزاده در تهران، اهون هوشمند در سقز، چهار شهروند در پاوه و مهناز محمدی در تهران بازداشت شدند.

در ماه سپری شده محکومیت های متعددی صورت گرفت که از این تعداد می توان به محکومیت امیرحسین مرادی، سعید تمجیدی و محمد رجبی، از شهروندان بازداشت شده در جریان اعتراضات آبان ۹۸، هر یک به ۵ سال حبس، فرامرز سه‌ دهی، شاعر خوزستانی و از اعضای کانون نویسندگان ایران، به پرداخت ۳۲ میلیون تومان جزای نقدی بدل از ۳ سال و ۳ ماه حبس، کژال نصری به ۵ سال حبس تعلیقی، سعدا خدیرزاده به ۱۲ سال و ۶ ماه حبس تعزیری، احمدرضا حائری به ۴ سال و ۴ ماه حبس، ۹ زندانی سابق زندان تهران بزرگ، هر یک به تحمل ۱۱‌ ماه و ۱۵‌ روز حبس تعزیری و ۵۰ ضربه شلاق و آذر کروندی موسی زاده به ۵ سال حبس اشاره کرد.

طبق قانون، قاضی نباید کسی را احضار یا جلب کند، مگر آن که دلایل کافی داشته باشد. اگرچه ممکن است کسی که در مظان اتهام قرار گرفته است، پس از پایان دادرسی، تبرئه شود، اما همین زدن برچسب اتهام به دیگری باید دلیل داشته باشد. قاضی در صورت سهل‌انگاری در این مورد، خود مشمول محکومیت انتظامی می‌شود. اما در این حیطه معیارهای مراجع قضایی ایران متناقض با موازین حقوق بشری است.