ظرفیت غار‌های مراغه مغفول مانده است

غلامرضا زارع گفت: غار‌های این شهرستان از لحاظ مخازن آب‌های زیرزمینی، تنوع زیستی، تاریخی و باستان‌شناسی، مطالعات اقلیم‌شناسی دیرینه، ورزشی و طبیعت‌گردی حایز اهمیت هستند، اما کمتر مورد توجه قرار گرفته‌اند.

وی غار «چیبینلو» یا «محسن‌آباد» را به لحاظ تاریخی و یخ‌ساز بودن آن و همچنین غار «چاوان» را از لحاظ تمدنی مهم دانست و بیان کرد: غارنوردی امروزه به عنوان یک ورزش مهیج طرفداران بسیاری در میان جوانان و طبیعت‌گردان دارد، اما به ظرفیت مراغه در این زمینه چندان توجه نشده است.

وی همچنین غار «هامپوئیل» را به علت طبقاتی بودن، وجود آب در سطوح زیرین و عمق چاه‌هایش بسیار جذاب خواند و اضافه کرد: این غار جزو منحصربه فردترین غار‌های کشور به شمار می‌رود و دارای آثار تمدنی است.

به گفته رئیس اداره محیط زیست مراغه در نزدیکی غار هامپوئیل و روستای تازه‌کند، غار دیگری نیز وجود دارد که آهکی و دارای آثار تمدنی است و اسم مشخصی ندارد.

«زارع» غار «قره‌ناز» مراغه را به علت وجود منابع آبی و تغذیه آب‌های زیرزمینی حائز اهمیت دانست و اضافه کرد: آب این غار بر اساس نتایج آزمایش‌ها سالم و قابل شرب است.

رئیس اداره حفاظت محیط زیست مراغه بیان کرد: قسمت شمالی این شهرستان به ویژه قسمت شمالی سد علویان تا روستای «یایشهری» ظرفیت ایجاد غار‌های دست‌کند مثل کندوان را دارد و در گذشته نیز تعدادی از این غار‌ها از سوی مردم محلی ایجاد شده و برای انبار محصولات کشاورزی مورد استفاده قرار گرفته است.

«زارع» با تاکید بر اینکه این غار‌ها در سازه‌های آتشفشانی سهند قابلیت کنده‌کاری دارد، بیان کرد: از این ظرفیت به ویژه در روستای «یایشهری» می‌توان برای ایجاد اقامتگاه‌های بوم‌گردی استفاده کرد.

رئیس اداره حفاظت محیط زیست مراغه با اشاره به اینکه دبیری کارگروه غار‌های کشور را سازمان حفاظت محیط زیست بر عهده دارد، بیان کرد: غار‌های مراغه قبل از هر نوع بهره‌برداری به مطالعه نیاز دارد و امسال برای آن اعتباری در نظر گرفته می‌شود.

«زارع» همچنین در پاسخ به این سئوال که کدامیک از غار‌های مراغه ظرفیت تبدیل شدن به ژئوسایت ملی و بین‌المللی را دارد، اظهار داشت: غار هامپوئیل مراغه در سطح ملی مطرح است و می‌تواند به ژئوسایت تبدیل شود.

وی ادامه داد: غار «محسن‌آباد» نیز به ژئوسایت پیشنهادی «گویجه قلعه» نزدیک است و با توجه به ظرفیت طبیعی و یخ‌ساز بودنش می‌تواند به عنوان یک ژئوسایت ملی و بین‌المللی مطرح شود.

وی به وجود آب قابل توجه در داخل غار «قره‌ناز» این شهرستان اشاره و بیان کرد: این غار در زمینه غواصی در آب می‌تواند به یک ژئوسایت ویژه تبدیل شود و دارای جذابیت‌های منحصربفردی است.

رئیس اداره حفاظت محیط زیست مراغه با تاکید بر تشکیل کارگروه غارنوردی در این شهرستان بیان کرد: فعالیت مستمر این کارگروه می‌تواند در زمینه شناسایی و معرفی مستمر غار‌های مراغه مفید باشد.

زارع ادامه داد: بدون‌شک غار‌های زیادی در جنوب‌شرقی مراغه و پایین‌دست «سراجو» وجود دارد که از لحاظ زمین‌شناسی دارای اهمیت می‌باشد، زیرا در این منطقه ریزش‌های متفاوت به دلیل شرایط تکتونیکی وجود دارد و مطالعه در آن منطقه ضروری است.

تعداد غار‌های شناسایی شده در کشور اکنون حدود سه‌هزار مورد است که برخی از آن‌ها به دلیل ویژگی‌های خاص دارای شهرت جهانی هستند.

به عنوان نمونه غار «علی سرد» یا «علیصدر» همدان یکی از غار‌های طولانی است که جاذبه گردشگری فراوانی دارد و غار «پراو» در کرمانشاه با ۲۶ چاه عمودی در رده ۲۳۷ جهان قرار دارد.

گونه‌های اندمیک غارزی یا وابسته به غار در ایران نیز شامل ماهی کور، سمندر، ۵۱ گونه خفاش، خرس، پلنگ و گونه‌های متعددی از حشرات می‌باشد.

در بسیاری از کشور‌ها نهاد‌هایی مسئولیت سیاست‌گذاری و نظارت و حفاظت از غار‌ها را بر عهده دارند و این مسئولیت در کشورمان بر عهده کارگروهی است که از نمایندگان نهاد‌های مرتبط دولتی و غیردولتی تشکیل شده و دبیرخانه آن در سازمان حفاظت محیط زیست مستقر است.

این کارگروه به استناد تصویب‌نامه هیئت وزیران تشکیل شده است و مدیریت غار‌های کشور را بر عهده دارد؛ کارگروهی که با توجه به ظرفیت‌های طبیعی مراغه باید در این شهرستان نیز فعال شده و در مورد شناسایی و حفاظت از غار‌ها وارد عمل شود.

باشگاه خبرنگاران جوان آذربایجان شرقی تبریز