تابلوهایی که بدون اجازه روی دیوار «نیاوران» رفت/ پاسخگویی هست؟

روح الله جعفری کارگردان، نویسنده، منتقد و پژوهشگر تئاتر در گفتگو با خبرنگار مهر، درباره برگزاری بدون اجازه نمایشگاهی نقاشی از تئاتری که گروه «گیتی» سال ۸۵ آن را اجرا رفته بود، توضیح داد: گروه تئاتر گیتی در سال ۱۳۸۵ نمایش «شهادت‌خوانی انسان‌های سرگشته‌ای که به‌بهای اندک مسیحشان را به‌صلیب کشیدند، از بهر آنکه راست‌کردار بودند!» را در تالار قشقایی مجموعه تئاتر شهر اجرا کرد. در این نمایش، هر شب سه نقاش به‌صورت زنده، همزمان با اجرای کار، به خلق سه تابلو نقاشی به‌صورت آبستره از آنچه که در صحنه اجرا می‌شد می‌پرداختند و از آن اجرای نمایش، ۷۲ نقاشی کشیده شد.

وی ادامه داد: این ۷۲ تابلوی نقاشی را آرش علی محمدی، سولماز کشاورزی و غزل زارع کشیدند و فرشاد رضایی و دریا ارشاد نیز به‌عنوان مهمان در اجراهای نمایش حضور داشتند و آثاری را در کسوت نقاش خلق کردند. گروه تئاتر گیتی بعد از اجرای نمایش «شهادت‌خوانی…» این ۷۲ تابلو نقاشی را برای آنکه این امکان فراهم شود که نمایشگاهی از آن در شهرهای مختلف برپا شود تا علاقه‌مندان بتوانند این آثار هنری را ببینند، در اختیار وزارت ارشاد، با حمایت مالی اداره کل هنرهای تجسمی قرار داد تا در این مورد اقدام لازم را انجام دهند.

وی همچنین گفت: به عنوان سرپرست و کارگردان گروه تئاتر «گیتی» از وزیر وقت ارشاد و معاون هنری وزیر و همچنین رئیس وقت مرکز هنرهای نمایشی خواستم که متعهد بر برپایی این نمایشگاه در شهرهای مختلف ایران باشند. ضمن اینکه به آن‌ها متذکر شدم که نام این نمایشگاه باید مزیّن به نام نمایش، یعنی «شهادت‌خوانی انسان‌های سرگشته‌ای که به‌بهای اندک، مسیحشان را به‌صلیب کشیدند، از بهر آنکه راست‌کردار بودند!» باشد و با این عنوان، این آثار نقاشی در نمایشگاه در معرض دید علاقه‌مندان گذاشته شود و کوچک‌ترین تغییری در نام نمایشگاه ایجاد نکنند. آنها آنچه را که گفتم پذیرفتند و اولین نمایشگاه از این ۷۲ تابلو با همین عنوان از تاریخ ۲۲ تا ۲۸ اسفند ۱۳۸۵ در گالری فرهنگسرای نیاوران برپا و از سوی هنرمندان و علاقه‌مندان به آثار نقاشی با استقبال روبه‌رو شد.

جعفری با بیان اینکه پس از برپایی این نمایشگاه در فرهنگسرای نیاوران، مدیران وزارت ارشاد به آنچه که متعهد شده بودند، عمل نکردند، تصریح کرد: این تابلوها در شهرهای مختلف در معرض دید علاقه‌مندان قرار نگرفت و نمایشگاهی از آن برپا نشد و حکم بر آن شد که آن‌ها را به انبار فرهنگسرای نیاوران منتقل کنند. از تاریخ برپایی آن نمایشگاه در فرهنگسرای نیاوران در اسفند ۱۳۸۵ تا شهریور امسال، ۱۶ سال می‌گذرد و مدیران ارشاد، به آنچه که در مورد این ۷۲ تابلو تعهد داده بودند، عمل نکردند!

از آثاری که در نمایشگاه «نقش شیدایی» در فرهنگسرای نیاوران روی دیوار رفته است

این کارگردان تئاتر گفت: وزارت ارشاد و زیرمجموعه آن این بار به‌شکلی دیگر، مانع از انتشار نام من و گروهم در نمایشگاهی که بدون اجازه از من و خالقان آن تابلوهای نقاشی برگزار کردند شدند و نام من را حذف کردند! این نوع از برخورد چه نام دارد؟ در حال حاضر، جلوی همه فعالیت‌های من و گروه تئاتر گیتی را گرفته‌اند.

وی ادامه داد: در یکی از روزهای پایانی شهریور امسال، یکی از همکاران من که برای کاری به فرهنگسرای نیاوران رفته بود، به‌صورت اتفاقی به گالری نقاشی آنجا سر می‌زند و با تابلوهایی روبه‌رو می‌شود که تصاویر آن برایش یادآور نقاشی‌هایی است که آن‌ها را در نمایشی از من و گروه تئاتر گیتی در صحنه دیده بود. او کنجکاو می‌شود و جستجو می‌کند که ببیند آیا برگزارکنندگان نمایشگاه، اطلاعاتی از نام آن نمایش که این نقاشی‌ها در حین اجرای آن خلق شده‌اند، پیدا می‌کند. او پس از آنکه نتیجه‌ای از جستجویی که کرده، دریافت نمی‌کند، به من زنگ می‌زند و سوال می‌کند آیا تابلوهایی که در فرهنگسرای نیاوران در معرض دید عموم قرار گرفته‌، برآمده از همان نمایشی است که چند سال قبل، آن را به صحنه برده بودم؟ او چند عکس از این تابلوها فرستاد که ببینم. متوجه شدم بدون اطلاع از من و همچنین بدون آنکه از خالقان این آثار اجازه بگیرند، مبادرت به برپایی نمایشگاهی از این ۷۲ تابلو کرده‌اند!

از آثاری که در نمایشگاه «نقش شیدایی» در فرهنگسرای نیاوران روی دیوار رفته است

جعفری ادامه داد: مدیران وزارت ارشاد و همچنین رئیس فرهنگسرای نیاوران، خودسرانه و با زیر پا گذاشتن حقوق معنوی گروه تئاتر «گیتی» و خالقان این آثار هنری، نام نمایشگاه را از «شهادت‌خوانی انسان‌های سرگشته‌ای که به‌بهای اندک، مسیحشان را به‌صلیب کشیدند، از بهر آنکه راست‌کردار بودند!» به «نقش شیدایی» تغییر داده‌اند و به مناسبت اربعین حسینی، این ۷۲ تابلو نقاشی را از تاریخ ۲۳ تا ۳۰ شهریور در نگارخانه شماره یک فرهنگسرای نیاوران برگزار کردند.

وی با انتقاد از بی‌اخلاقی فرهنگسرای نیاوران و مسئولان ارشاد که حقوق معنوی این نمایشگاه نقاشی را رعایت نکرده‌اند، گفت: آنچه که درباره تغییر نام این نمایشگاه، حذف نام من و همچنین اجازه نگرفتن از نقاشانی که این نقاشی‌ها را کشیده‌اند اتفاق افتاده است، عیان‌کننده مشت نمونه خروار از عملکرد مدیرانی است که باید در این زمینه پاسخگو باشند.