اقتصاد لبنان چگونه از توافق ترسیم مرزها سود می‌برد؟

خبرگزاری مهر-گروه بین الملل: امروز سه شنبه یازدهم اکتبر ۲۰۲۲ (۱۹ مهرماه ۱۴۰۱) مقامات لبنان و رژیم صهیونیستی به عنوان دو طرف اصلی توافق ترسیم مرزهای دریایی با اتخاذ مواضعی از موافقت نهایی خود با پیش نویس توافق ترسیم مرزها ارائه شده از سوی آمریکا خبر دادند.

دفتر ریاست جمهوری لبنان امروز سه شنبه با صدور بیانیه‌ای اعلام کرد که نسخه رسمی و نهایی توافق ترسیم مرزهای دریایی را پس از انجام اصلاحات نهایی، تحویل آموس هوکشتاین میانجی آمریکایی داده است. دفتر ریاست جمهوری لبنان تاکید کرد: ما امیدواریم توافق ترسیم مرزهای دریایی (با رژیم صهیونیستی) در نزدیک ترین زمان ممکن اعلام شود.

پیش از این نیز، الیاس بوصعب نایب رئیس پارلمان لبنان در سخنانی از برآورده شدن همه خواسته‌ها و مطالبات بیروت در توافق ترسیم مرزهای دریایی خبر داده بود. گفتنی است سه روز پیش مقامات لبنانی از ارائه ملاحظات نهایی بر روی پیش نویس توافق ترسیم مرزهای دریایی، پیشنهاد شده از سوی آمریکا خبر داده بودند، اما به نظر می‌رسد با درنظر گرفته شدن این ملاحظات و برطرف شدن نگرانی‌های لبنان، مقامات بیروت دیگر نگرانی خاصی بابت این توافق ندارند.

تناقض مواضع در تل‌آویو؛ توافق تاریخی یا کرنش تاریخی؟

در سوی مقابل، یائیر لاپید نخست وزیر رژیم صهیونیستی امروز سه شنبه اعلام کرد: بیروت و تل آویو به یک توافق تاریخی در زمینه ترسیم مرزهای دریایی رسیده‌اند. وی با اعلام اینکه توافق ترسیم مرزهای دریایی با لبنان همه خواسته‌های امنیتی و اقتصادی رژیم صهیونیستی را برآورده کرده، افزود: کابینه فردا (چهارشنبه) برای تصویب نهایی توافق ترسیم مرزهای دریایی با لبنان تشکیل جلسه می‌دهد.

پیش از این نیز، ایال حولاتا رئیس کمیته امنیت داخلی رژیم صهیونیستی در توئیتی از رسیدن بیروت و تل آویو به یک توافق تاریخی در زمینه ترسیم مرزهای دریایی خبر داده بود. البته با وجود اینکه این دو مقام ارشد صهیونیست از دستاورد مهم تل آویو در این توافق سخن به میان آورده‌اند، اما بنیامین نتانیاهو نخست وزیر رژیم صهیونیستی در موضعی متفاوت، مواضع آنها را زیر سوال برده است. نتانیاهو در این باره گفت: این یک توافق تاریخی نیست بلکه یک تسلیم تاریخی در برابر لبنان است.

هفته گذشته پیش نویس توافق ترسیم مرزهای دریایی میان لبنان و رژیم صهیونیستی از سوی آمریکا به بیروت و تل آویو ارائه شد و مقامات لبنانی درباره آن ابراز رضایت مندی کردند. کابینه رژیم صهیونیستی نیز با وجود مخالفت نتانیاهو از این پیشنهاد استقبال کرد اما چند روز بعد مذاکره کننده ارشد رژیم صهیونیستی در موضوع ترسیم مرزها استعفا کرد، تا گمانه زنی‌ها درباره عدم رضایت تل آویو از توافق در این زمینه افزایش یابد. اما در نهایت با وجود طرح همه گمانه زنی‌ها و اما و اگرها در این باره، به نظر می‌رسد این روزها پرونده ترسیم مرزهای دریایی میان لبنان و رژیم صهیونیستی که اختلافات درباره آن از سال ۱۹۹۶ میلادی (سال ۱۳۷۵) کلید خورده بود، در مسیر نهایی شدن با توافقی مرضی الطرفین قرار دارد.

کور سوی امید برای اقتصاد بحران زده لبنان

حال اما این سوال مطرح می‌شود که اقتصاد لبنان که در سال‌های اخیر در بحران‌های متعدد دست و پا زده، چه نفعی از توافق ترسیم مرزهای دریایی با رژیم صهیونیستی می‌برد؟ میشل عون رئیس جمهور لبنان اخیراً در دیدار با یک مقام دینی مسیحی، تاکید کرده بود که ما امیدوار هستیم که توافق ترسیم مرزهای دریایی در چند روز آینده نهایی شود. میشل عون تاکید کرد: مذاکرات غیر مستقیم میان لبنان و رژیم صهیونیستی که با میانجی گری آموس هوکشتاین انجام می‌شود، پیشرفت قابل ملاحظه‌ای داشته و شکاف‌ها میان دو طرف در مقایسه با هفته گذشته کاهش پیدا کرده است. رئیس جمهور لبنان در ارتباط با نفع اقتصادی لبنان از توافق ترسیم مرزها نیز گفت: توافق در موضوع ترسیم مرزهای دریایی، به معنای آغاز روند استخراج نفت و گاز از میادین لبنانی در مناطق کاملاً متعلق به این کشور است، مسأله‌ای که موجب آغاز روند بهبود اقتصاد لبنان می‌شود.

نگاه تحلیلگران صهیونیست

«اورنا مزراحی» و «بنینا شارفیط باروخ» دو پژوهشگر صهیونیست از انستیتو تحقیقات امنیت داخلی رژیم صهیونیستی وابسته به دانشگاه تل آویو، توافق ترسیم مرزها را توافق برد-برد برای دو طرف توصیف کرده و در یادداشتی نوشتند: برای لبنان که با سخت‌ترین بحران اقتصادی تاریخ خود مواجه است، سودی که از این توافق می‌برد کاملاً اقتصادی خواهد بود. براساس بندهای افشا شده از این توافق، لبنان می‌تواند بلافاصله پس از اجرای توافق، حفاری در میدان گازی صیدون-قانا را آغاز کند، به ویژه اینکه شرکت‌های فعال در زمینه گازی در سال‌های اخیر با وجود تقاضاهای لبنان از نزدیک شدن به این منطقه خودداری می‌کردند. البته لبنان نفع فوری از این میدان گازی نخواهد داشت اما می‌تواند حفاری‌های برای رسیدن به منابع گازی را آغاز کند، به ویژه اینکه پیش بینی می‌شود این میدان گازی دارای منابع خوبی برای آغاز روند استخراج در سال‌های آینده باشد. نهایی شدن توافق ترسیم مرزها همچنین می‌تواند در بین مردم لبنان، امیدها برای آینده‌ای بهتر را ایجاد کند، به ویژه اینکه در شرایط کنونی شبکه توزیع برق لبنان به طور کلی از کار افتاده است. در واقع با توافق میان بیروت و تل آویو در زمینه ترسیم مرزهای دریایی، دولت لبنان می‌تواند روند جذب سرمایه گذاران غربی و حتی شرکت‌های عربی حاشیه خلیج فارس را به میادین گازی خود آغاز کند.

دیدگاه رسانه‌های لبنانی

در روزهای اخیر اکثر روزنامه‌های لبنانی نیز نگاهی مثبت به توافق ترسیم مرزهای دریایی با رژیم صهیونیستی داشته‌اند. روزنامه لبنانی النهار در گزارشی در این باره نوشت: بر مبنای پیش نویس توافق ارائه شده از سوی آمریکا، خط مرزی ۲۳ به خط اصلی تعیین مرز میان لبنان و رژیم صهیونیستی تبدیل می‌شود، مسأله‌ای که باعث می‌شود اکثر مناطق مورد منازعه میان دو طرف در اختیار لبنان قرار گرفته و بخشی از آب‌های سرزمینی این کشور شود.

در ادامه این گزارش آمده است: از طرفی حاکمیت در لبنان، معتقد است که این توافق می‌تواند ثبات سیاسی در این کشور را افزایش داده و موضع بیروت را در مذاکره با طرف‌های بین المللی به ویژه صندوق بین المللی پول، بانک جهانی و کمک کنندگان بین المللی تقویت می‌کند.

ارزیابی احتمالی از ذخایر گازی لبنان

«وائل حامد عبدالمعطی» از کارشناسان سازمان کشورهای عربی صادر کننده نفت (اواپک) در توئیتی در حساب شخصی خودش نوشت: ذخایر گازی لبنان برای رفع نیازی این کشور و البته صادرات گاز به کشورهای دیگر در آینده، کفایت می‌کند.

وی در پاسخ به سوالی درباره میزان ذخایر گازی لبنان در مناطقی که پس از توافق ترسیم مرزها در اختیار این کشور قرار می‌گیرد، بیان داشت: در طول ۲۰ سال گذشته جمع آوری اطلاعات زمین شناسی دو بعدی و سه بعدی در منطقه اقتصادی مختص به لبنان که مساحتی بالغ بر ۲۲ هزار و ۷۳۰ کیلومتر مربع دارد، نشان می‌دهد که بر مبنای ارزیابی‌های اولیه در این منطقه، ۲۵ تریلیون متر مکعب گاز وجود دارد.

عبدالمعطی تاکید کرد: من معتقدم اگر لبنان طی چند سال آینده موفق به استخراج گاز از آب‌های سرزمینی خودش شود، به یک بازیگر اصلی انرژی در صحنه منطقه‌ای تبدیل می‌شود که موقعیت جغرافیایی این کشور نیز به این مساله کمک می‌کند.