عدد سازی رسانه‌ای در سکوت مسئولان/آیا خط فقر ۱۸ میلیون تومان است؟

به گزارش خبرنگار مهر، یکی از رسانه‌های زرد بدون دلایل منطقی و آمارهای دقیق اقتصادی و با استناد به یکی از رسانه‌های خارجی گفته است که خط فقر در ایران به ۱۸ میلیون تومان رسیده است، اما این آمار دقیق نبوده و بررسی‌ها نشان می‌دهد پس از واقعی سازی قیمت برخی از مواد پایه و و افزایش یارانه نقدی از ۴۵ هزار تومان به ۳۰۰ هزار تومان ضریب جینی کاهش یافته است.

بررسی شاخص‌های توزیع درآمد نشان دهنده بهبود قابل توجه شکاف طبقاتی در دولت سیزدهم است. در ابتدای دهه ۱۳۹۰ ضریب جینی به ۳۷ درصد ارتقا یافته بود که در سال‌های ۱۳۹۱ و ۱۳۹۲ نیز این روند ادامه یافت به گونه‌ای که در سال ۱۳۹۲ این شاخص به ۰.۳۶۵۰ رسید. اما در سال ۱۳۹۳ هر ساله ضریب جینی به سمت نابرابری بیشتر حرکت کرد. دراین سال ضریب جینی به ۰.۳۷۸۸ تنزل کرد. در سال ۱۳۹۴ هم این شاخص به ۰.۳۸۵۱ و در سال ۱۳۹۵ به ۰.۳۹۰۰ رسید.

با تداوم این وضعیت در سال ۱۳۹۶ ضریب جینی کل کشور به ۰.۳۹۸۱ و در سال ۱۳۹۷ با رسیدن به ۰.۴۰۹۳ به بالاترین رقم در دهه ۱۳۹۰ رسید. هرچند در سال ۱۳۹۸ این شاخص اندکی بهبود یافت و به ۰.۳۹۹۲ رسید، اما دوباره در سال ۱۳۹۹ به ۰.۴۰۰۶ بازگشت. برآوردهای مرکز آمار ایران نشان می‌دهد ضریب جینی از ۰.۳۹۳۸ سال گذشته به ۰.۳۸۳۱ در سال جاری ارتقا خواهد یافت.

خط فقر هر منطقه با منطقه‌ای دیگر تفاوت دارد
یکی از مؤلفه‌های درست بررسی اقتصادی بحث داده‌های درست بوده که باید آن را بررسی کرد، وقتی داده‌های مناسب در یک گزارش داده نشود نمی‌توان انتظار درستی از نتیجه‌گیری مساله داشت. داده‌هایی مانند محل زندگی، ملک اجاره‌ای یا تملیکی، درآمدهای متغیر می‌توانند در رسیدن به نتیجه خط فقر بسیار حیاتی باشند.

حتی زندگی در محله‌های مختلف تهران نیز در این مساله تأثیرگذار بوده و باید با جمیع جهات و با تمام داده‌ها اعم از سبک زندگی مختلف و استفاده مختلف از وسایل مصرفی مانند خوراک، پوشاک و خودرو خط فقر را سنجید.

آمارهای سیاه باعث افزایش حقوق بدون اعتبار بودجه خواهد شد

یکی از کارکردهایی که آمار سیاه دارد این است که مسئولان را به سمت افزایش حقوق بدون پشتوانه اعتباری بودجه سوق داده و همین امر باعث افزایش تورم در آینده و بی انضباطی بودجه و افزایش کسری بودجه شده و از طرف دیگر فرصت اصلاحات اقتصادی را که همراهی مردم را می‌طلبد از دولت می‌گیرد. آمارهای سیاه کارکردهای روانی هم در جامعه بازی کرده و باعث سرخوردگی نخبگان جوان و ماندن آنان برای ساخت وطن شده و فضای یاس و ناامیدی را در جامعه خواهد افزود.

آمار سازی در سکوت مسئولان

یکی از موضوعات مهمی که مورد توجه مسئولان قرار نمی‌گیرد، بحث ارائه درست آمار با سندهای واقعی است که می‌تواند دستگاه‌های رسمی را مرجع بسیاری از اخبار و اطلاعات اقتصادی کند، متأسفانه بعد از سکوت مسئولان، برخی از رسانه‌ها با عددسازی های غیرواقعی به مرجع اخبار مهمی مانند خط فقر تبدیل می‌شوند.