لزوم توجه به خانواده در مکتب امام صادق (ع)

یک کارشناس مسائل دینی گفت: توسعه دادن به زندگی خانوادگی و خوش‌رفتاری با اعضای خانواده یکی از ویژگی‌های مورد انتظار برای مؤمن و شیعه کامل است. در همین راستا در روایتی، امام صادق علیه السلام شیعیان را به خوشرفتاری با خانواده سفارش و آن را موجب طولانی شدن عمر می‌داند و می‌فرماید «من حسن بره فی اهل بیته زید فی عمره؛ هر کس با خانواده خود خوشرفتاری نماید عمرش طولانی خواهد شد.»

حجت‌الاسلام محمدامین نجفیان -کارشناس مسائل دینی- در گفت‌وگو با ایسنا درباره زندگی امام صادق(ع) و توصیه‌های ایشان به مومنان با بیان داستانی از امام صادق(ع) گفت: مؤمن و شیعه واقعی بر این باور است که کار و عمل انسان باید برای جلب رضایت حضرت حق باشد و به غیر از این عمل وی ارزش حقیقی نخواهد داشت. کسانی که برای خوشایند دیگران و جلب رضایت آنان - که در مسیر حق نیستند - تلاش می‌کنند، کاری بیهوده و عبث انجام می‌دهند.

وی ادامه داد: اساسا خودپرستی با خداپرستی در تضاد است. از منظر امام صادق علیه السلام عمل ریایی که برای خشنودی خداوند متعال نبوده و تنها برای ارضای نفس و یا خوشایند دیگران انجام می‌گیرد، نزد خداوند عالم پشیزی ارزش ندارد. آن وجود گرامی در یک سخن بلیغ فرمود «کل البر مقبول الا ما کان رئاء؛ تمام نیکی‌ها پذیرفته می‌شود مگر اعمالی که بخاطر ریا [و نشان دادن به دیگران] انجام گرفته باشد .»

سخن به عبدالله بن جندب

این کارشناس مسائل دینی یادآور شد: پیشوای ششم در توضیح سخن خویش به عبدالله بن جندب می‌فرماید «لا تتصدق علی اعین الناس لیزکوک، فانک ان فعلت ذلک فقد استوفیت اجرک، ولکن اذا اعطیت بیمینک فلا تطلع علیها شمالک؛ هیچگاه صدقه [و کارهای نیک] را جلو چشم مردم انجام مده به قصد اینکه تو را [مردی] پاکیزه انگارند، که اگر به این [سخن] عمل کنی اجر و پاداش خود را به نحو کامل دریافت خواهی کرد، ولی [به خاطر داشته باش] که اگر با دست راست خود بخشش می‌کنی دست چپ خود را مطلع نساز.»

رسیدگی به خانواده

حجت‌الاسلام نجفیان تاید کرد: توسعه دادن به زندگی خانوادگی و خوش‌رفتاری با اعضای خانواده یکی دیگر از ویژگی های مورد انتظار برای مؤمن و شیعه کامل می‌باشد. پیرو حقیقی امام صادق علیه السلام هیچگاه نسبت به خانواده خود، تنگ نظر، سخت گیر و بدرفتار نیست. او تلاش می‌کند که به نحو شایسته‌ای با همسر و فرزندان خود معاشرت و در صورت امکان به رفاه و امور معیشتی خانواده گسترش دهد.

وی افزود: امام صادق علیه السلام می فرماید «ان عیال المرء اسراءه فمن انعم الله علیه نعمة فلیوسع علی اسرائه فان لم یفعل اوشک ان تزول تلک النعمة؛ اعضای خانواده یک مرد [همانند اسیر اویند. پس هر کسی که خداوند متعال نعمتی به او عطا کند، باید به خانواده [و زیردستان] خود گشایشی در زندگی ایجاد کند که اگر چنین نکند ممکن است این نعمت از دست او خارج شود.» در روایتی دیگر امام صادق علیه السلام شیعیان را به خوشرفتاری با خانواده سفارش و آن را موجب طولانی شدن عمر می‌داند و می فرماید: «من حسن بره فی اهل بیته زید فی عمره؛ هر کس با خانواده خود خوشرفتاری نماید عمرش طولانی خواهد شد.»

رعایت ادب در معاشرت با دیگران

این کارشناس مسائل مذهبی بیان کرد: ادب و مواظبت بر فضائل اخلاقی از بزرگترین سرمایه‌های معنوی برای هر انسان محسوب می شود. انسان با رعایت آداب اخلاقی و اجتماعی جایگاه خود را در جامعه تحکیم بخشیده و دل‌ها را به سوی خود جذب می‌کند. دوست و دشمن، افراد با ادب را ستوده و از اعماق جان به آنان به دیده احترام می‌نگرند. امام صادق علیه السلام رعایت اصول اخلاقی و توجه به آداب انسانی را از ویژگی‌های مکتب تشیع دانسته و آن را بر شیعیان راستین امری ضروری و لازم می‌شمارد و می‌فرماید «لیس منا من لم یوقر کبیرنا ولم یرحم صغیرنا؛ شیعه ما نیست کسی که بزرگترها را احترام نکند و به کوچکترها ترحم نکند.»

همیاری با برادران دینی

حجت‌الاسلام نجفیان بیان کرد: تعاون و همیاری در بین پیروان اهل بیت علیهم السلام گذشته از اینکه موجب نزدیکی دل‌ها و ایجاد انس و محبت می‌شود، از مهم ترین عوامل اقتدار و تحکیم ارتباط در میان آنان است. آنان با کنار گذاشتن اختلاف نظرها و سلیقه‌های مختلف و احترام به همدیگر در پیشبرد و نشر فرهنگ اهل بیت علیهم السلام نهایت سعی خود را مبذول می‌دارند. شیعیان حقیقی با دوری از هوای نفس و رد خواست‌های شیطانی مخالفین مکتب متعالی تشیع، با همدیگر مانوس شده و در راه ترویج معارف اسلامی و آموزه‌های اهل بیت علیهم السلام تلاش می‌کنند.

وی خاطرنشان کرد: امام صادق علیه السلام در این مورد به یکی از یاران خود می‌فرماید «بلغ معاشر شیعتنا وقل لهم: لا تذهبن بکم المذاهب، فوالله لا تنال ولایتنا الا بالورع والاجتهاد فی‌الدنیا ومواساة الاخوان فی الله؛ به شیعیان ما برسان و بگو: مبادا گروه‌ها [ی منحرف] شما را اغفال کنند،  به خدا سوگند! به ولایت ما اهل بیت نمی‌توان رسید مگر با تقوی و تلاش در دنیا و همکاری با برادران دینی در راه خدا .»

دوری از مجالس گناه

این کارشناس مسائل دینی ابراز کرد: یکی از عوامل تاثیر گذار در روح و روان انسان محیط اطراف اوست. عوامل انحرافی از جمله محفل‌های آلوده و اجتماعات ضدارزشی که افراد گنهکار و فاسد آنها می‌گردانند، تاثیرات فراوانی را در افراد شرکت کننده باقی می‌گذارد و آنان خواهی نخواهی همرنگ با اهل فسق و فجور و معصیت می‌شوند. بدین جهت امام صادق علیه السلام مؤمنین را از شرکت در این محافل نهی کرده و آنان را از رفتن به چنین مکان‌هایی برحذر می دارد، مگر اینکه برای تغییر وضعیت موجود باشد. آن حضرت می‌فرماید «لا ینبغی للمؤمن ان یجلس مجلسا یعصی الله فیه ولا یقدر علی تغییره؛ برای مؤمن شایسته نیست که در مجلسی بنشیند که در آن معصیت خداوند انجام می‌شود و او توانایی تغییر آن را ندارد .»

استفاده از فرصت‌ها

حجت‌الاسلام نجفیان تصریح کرد: فرصت‌های بدست آمده در زندگی کم است و سریعا از دست انسان خارج می شود. انسان موفق کسی است که از هر فرصت بدست آمده - گرچه کوتاه مدت باشد - برای رسیدن به هدف خویش بهره گیرد. پیشوای ششم در این زمینه به پیروان خود فرمود «من انتظر عاجلة الفرصة مؤاجلة الاستقصاء سلبته الایام فرصته، لان من شان الایام السلب وسبیل الزمن الفوت؛ هر کس [در فرصت های بدست آمده که کوتاه و گذرا هستند] به انتظار فرصت‌های کاملتری در آینده بنشیند، روزگار آن فرصت [کوتاه] را نیز از او خواهد گرفت؛ چرا که عادت روزگار سلب [فرصت‌ها] و روش زمانه از دست رفتن است.»

تلاوت قرآن

وی در ادامه اظهار کرد: قرآن کلام الهی، و جلوه‌ای از قدرت و علم و حکمت پروردگار است و آیات نورانی آن نشانگر عظمت خداوند متعال می‌باشد. قرآن برنامه زندگی یک مسلمان و معارف آن گنجینه‌ای بی‌پایان است. قرآن عهدنامه‌ای میان خداوند و مردم می‌باشد. امام صادق علیه السلام با اشاره به این عهدنامه گرانبها، به مسلمانان سفارش می‌کند که هر روز پنجاه آیه از این کتاب را تلاوت کنند «القرآن عهد الله الی خلقه، فقد ینبغی للمرء المسلم ان ینظر فی عهده وان یقرء منه فی کل یوم خمسین آیة؛ قرآن عهدنامه خداوند متعال به انسان‌ها می‌باشد، برای مسلمان شایسته است که به این عهدنامه بنگرد و در هر روز پنجاه آیه از آن را تلاوت کند.»

این کارشناس مسائل مذهبی در پایان گفت: آن حضرت در سخن دیگری به کیفیت تلاوت و آداب قرائت قرآن پرداخته و فرمود «علیکم بالقرآن! فما وجدتم آیة نجا بها من کان قبلکم فاعملوا به، وما وجدتموه هلک من کان قبلکم فاجتنبوه؛ بر شما باد تلاوت قرآن، پس هر آیه ای یافتید که کسانی قبل از شما [با عمل به آن] نجات یافته‌اند، شما هم به آن عمل کنید و هر آیه ای را مشاهده کردید که بیانگر عوامل هلاکت [و نابودی]  پیشینیان است، شما هم از آن [عوامل] پرهیز کنید.»

انتهای پیام