آیا بعد از یائسگی امکان بارداری وجود دارد؟

دکتر شهناز احمدی، فلوشیپ ناباروری و عضو هیئت علمی دانشگاه علوم پزشکی تهران در برنامه مادر کودک شبکه سلامت در پاسخ به این سوال که توقف قاعدگی در چه سنی یائسگی زودرس محسوب می‌شود، گفت: توقف قاعدگی زیر ۴۰ سال را یائسگی زودرس می نامیم.

او توجه خانم هایی که سیگار می کشند و یا در خانواده های زندگی می کنند که بانوان آن ها به طور ارثی زودتر یائسه می شوند را به این مسئله جلب کرد که یائسگی زودرس در کمین آن ها است.

عضو هیئت علمی دانشگاه علوم پزشکی تهران گفت: یائسگی زودرس با توجه به عوارضی چون پوکی استخوان، افسردگی، اختلالات خواب و ...، نیاز به هورمون درمانی دارد که هم قاعدگی را به حالت طبیعی برگرداند و هم از علائم یائسگی زودرس پیشگیری کند.

وی با بیان این که در تخمدان های پلی کیستیک، تخمک گذاری منظمی وجود ندارد و متعاقب آن قاعدگی های منظمی هم وجود نخواهد داشت، گفت: در این افراد، قرص های تحریک کننده تخمدان تجویز می شوند تا باعث فعالیت مجدد تخمدان و انجام تخمک گذاری شوند. در این میان، فرد باید یک سال کامل تخمک گذاری داشته باشد تا احتمال باروری او به ۹۰ درصد برسد. اگر با داروهای تحریک کننده تخمدان، بارداری اتفاق نیفتاد، از روش های کمک باروری مانند IUI استفاده می شود.

احمدی در پاسخ به این سوال که میزان طبیعی هورمون AMH چه عددی است، گفت:‏ AMH(آنتی مولرین هورمون) در حالت طبیعی بالای ۱ است. این هورمون نشان دهنده میزان ذخیره تخمدان فرد است.

وی گفت: به بانوانی که ذخیره تخمدان کم تر از ۱ دارند، توصیه می شود با اصلاح سبک زندگی، عدم مصرف سیگار و کاهش اضافه وزن خود، به افزایش میزان این هورمون کمک کنند.

احمدی یادآور شد: روند هورمونی بدن یک زن تابع عوامل ژنتیک است و با اصلاح سبک زندگی می توان اندکی زمان یائسگی را به تاخیر انداخت.

این فلوشیپ ناباروری در پاسخ به این سوال که چه زمانی می توان گفت که فرد با مشکل ناباروری مواجه است،گفت: در خانم های زیر ۳۵ سال، باردار نشدن تا یک سال طبیعی تلقی می شود و بعد از یک سال نیاز به پیگیری خواهد بود. البته این زمان برای بانوان بالای ۳۵ سال به ۶ ماه تقلیل می یابد.

کارشناس برنامه در پاسخ به این سوال که در مواجهه با زوج نابارور, انجام چه آزمایش های ضروری است، گفت: ابتدا آزمایش اسپرموگرام همسر که اندازه گیری تعداد، شکل و حرکت اسپرم است، انجام می شود. در صورت نرمال بودن این آزمایش، آزمایش های خاص دیگری برای خانم درخواست می شود. آزمایش هایی چون تایید تخمک گذاری، اندازه گیری هورمون های تیروئید و پرولاکتین، عکس رنگی رحم (هیستروسالپنگوگرافی).

عضو هیئت علمی دانشگاه علوم پزشکی تهران گفت: شایع‌ترین علت تاثیر گذار در زمان قاعدگی، استرس و اضطراب است. البته چاقی و لاغری مفرط، مسافرت، وضعیت تغذیه و... در زمان بروز قاعدگی تاثیر گذار هستند. در چند سال اول قاعدگی در نوجوانان, بی نظمی ها کاملاً طبیعی است و مشکلی ایجاد نمی کند.

احمدی در پاسخ به این سوال که چه مدت پس از زایمان، قاعدگی اتفاق می افتد، گفت: بعد از زایمان، به دلیل بالا بودن هورمون شیردهی (پرولاکتین)، تخمک گذاری اتفاق نمی افتد. بنابراین اختلالات قاعدگی در دوران شیردهی کاملا طبیعی است. مادر شیرده در طی شیردهی یا کلاً قاعده نمی شود و یا با بی نظمی قاعدگی مواجه می شود. تا شش ماه پس از قطع شیردهی و به سطح نرمال رسیدن سطح هورمون پرولاکتین، اختلال قاعدگی امری طبیعی است.

باشگاه خبرنگاران جوان علمی پزشکی بهداشت و درمان