دنیای قصه‌گویی و افزایش سرانه مطالعه/روایت‌ کودکانه‌های دیار قومس

خبرگزاری مهر، گروه استان‌ها - اعظم سالار: دومین جشنواره دوسالانه ملی قصه گویی نهال امید در استان سمنان فرصتی بود تا بار دیگر به نقش قصه گویی در ترویج فرهنگ کتابخوانی در استان سمنان پرداخته شود. جشنواره‌ای سراسر قصه و قصه گویی که از کودکان پنج ساله تا کتابداران و مجریان حرفه‌ای در آن حضور دارند.

ویژگی این رویدادها اما این است که باب گفتگو درباره مسائل کلان‌تری مانند ماهیت و مزیت قصه گویی بر رشد معنوی و فکری کودکان و نونهالان را باز می‌کند. در میزگردی با حضور محمد طاهریان مدیرکل کتابخانه های عمومی استان سمنان، بانو احسانی مجری و داور جشنواره قصه گویی، طاهره نظری کمرودی و مرضیه بهادری از برگزیدگان قصه گویی به گفتگو نشستیم تا هم نظرشان را درباره جشنواره قصه گویی استان سمنان بپرسیم و هم درباره ترویج قصه گویی با آنها گفتگویی کنیم.

کارکردهای جشنواره قصه گویی

احسانی: قصه گویی معجونی دارای کارکردهای مختلف است کودکی که قصه می‌شنود صندوقچه پرباری از کلمات و واژگان را در ذهن خود دارد و دنیای کودک بزرگ‌تر خواهد بود و جهان‌های متفاوتی را در هر قصه تجربه می‌کند. کودکانی که قصه‌های زیادی از پدر و مادر یا پدربزرگ و مادربزرگ می‌شنوند در بزرگسالی بیشتر اهل مطالعه هستند. مطالعات دانشمندان نشان داده که قصه گویی برای کودکان به ویژه در سن پایین مسیر عصبی آنها را برای مطالعه تقویت می‌نماید.

اگر می‌خواهیم جامعه کتابخوانی داشته باشیم و سرانه مطالعه را افزایش دهیم باید به قصه گویی توجه بیشتری نشان دهیم. مثلاً می‌توانیم برنامه‌هایی مانند دومین جشنواره دوسالانه قصه گویی نهال امید را که در دو بخش قصه گویی صحنه‌ای و دیجیتال برگزار شد، را تقویت کرد. درباره این جشنواره همچنین باید گفت خوشبختانه اجراهای صحنه‌ای قوی‌تر از همیشه و از جذابیت بیشتری برخوردار بود حضور قصه گویان از شهرستان‌های مختلف استان سمنان نشان از وجود سرمایه ارزشمند قصه گویی در استان دارد.

نهال امید نخستین گام‌های خود را در مسیر قصه گویی و پرورش قصه گویان برداشته و این گام‌های نخستین قابل تحسین و تقدیر است ولی بدون ایراد و نقص هم نیست. نسبت به سایر استان‌های کشور در بخش نحوه اجرای جشنواره‌، استان سمنان از عملکرد قدرتمندتر و منسجم‌تری برخوردار بود.

حضور کمرنگ آقایان

داستان خلقت انسان با آفرینش زن و مرد آغاز شد حوا و آدم؛ زن و مرد در کنار همدیگر از نظر کمی حضور آقایان در جشنواره بسیار کم رنگ بود، فقط در بخش قصه گویی دیجیتال سه قصه گوی آقا شرکت کرده بودند و در قصه گویی صحنه‌ای تمام شرکت کنندگان بانوان بودند، امیدوارم در دوره‌های بعدی شاهد حضور و درخشش مردان قصه‌گوی استان در صحنه قصه گویی باشیم. از نظر کیفی در طی دو روز داوری، شاهد قصه گویی های بسیار قوی و هم قصه گویی های ضعیف بودیم حال آنکه در مجموع میانگین کیفیت قصه گویی شرکت کنندگان قابل قبول بود.

برگزاری جشنواره‌های قصه گویی فرصت مناسبی برای افزایش توان و تجربه قصه گویان و تبادل دانسته‌های مرتبط با قصه گویی است. اظهار داشت: برخی شهرستان‌ها حضور پررنگی در جشنواره داشتند. مثل شهرستان‌های سمنان. شاهرود، دامغان، گرمسار و مهدی‌شهر امیدوارم قصه گویان شهرستان‌های سرخه و آرادان در دوره‌های بعد حضور فعال‌تری داشته باشند.

هیئت داوران دومین دوسالانه جشنواره قصه گویی نهال امید دو پیشنهاد ویژه خود را به دبیرخانه جشنواره تقدیم کرده است نخست اینکه راه یافتگان به مرحله منطقه‌ای ضمن چند ساعت آموزش در زمینه فن بیان، تئاتر و قصه گویی نواقص خود را برطرف نموده و با توشه آموزش چراغ قصه گویی را پرفروغ تر نگه دارند، و دوم اینکه تمامی شرکت کنندگان در بخش‌های دیجیتال و صحنه‌ای بخش مهمی از سرمایه‌های قصه گویی استان هستند، سرمایه‌ها را تا دو سال بعد رها نکنیم و با برگزاری کارگاه‌های آموزشی زمینه رشد آن‌ها را فراهم کرده تا در سال‌های پیش رو نهال امید به درختی تناور و سایه‌گستر تبدیل شود. با میوه‌های دانایی و آگاهی و عشق ورزیدن، تا به این ترتیب با هنر قصه گویی کاری کنیم که جهان جای بهتری برای زندگی کردن باشد.

افزایش مهارت کتابداران

بهادری: ابتدا باید گفت برگزاری چنین جشنواره‌هایی موجب افزایش مهارت کتابداران و اعضای کتابخانه در قصه گویی، آشنایی کودکان با قصه گویی و همچنین معرفی قصه‌ها و داستان‌های خوب که در همه آنها هدف اصلی ترویج فرهنگ کتاب و کتابخوانی است، می‌شود. فواید قصه گویی برای کودکان و نوجوانان بر کسی پوشیده نیست مخصوصاً ما کتابداران فواید قصه گویی را به خوبی لمس کرده‌ایم و در همه زمینه‌ها اعم از آموزشی، تمرکز، افزایش مهارت‌ها، یادگیری، ارتباط برقرار کردن، مقابله با مشکلات و.... تأثیر گذار است.

وقتی با قصه ورود می‌کنیم تأثیر مثبتی می‌بینیم و این نوع یادگیری در ضمیر ناخودآگاه شنونده که همان کودکان و نوجوانان هستند تا مدت‌ها باقی می‌ماند. باید خانواده‌ها را از تأثیرات قصه گویی برای کودکان و نوجوانان آگاه کرد برگزاری کلاس‌های آموزشی در زمینه قصه گویی برای کتابداران قصه‌گو برای ارتقا سطح کیفی بسیار مهم است. کتابداران ارتباط بسیاری با کودکان و نوجوانان دارند کودکان و نوجوانان منبع انرژی و شادی هستند و هر چقدر کتابداران به آنها نزدیک تر شوند از این انرژی و شادی بهره بیشتری خواهند برد.

یک باغبان وقتی جوانه‌های کوچک را می‌بیند که از دل زمین بعد از کلی مراقبت روییده است خوشحال می‌شود و لذت می‌برد کتابداران از لبخند، شادی و قد کشیدن بچه‌ها لذت می‌برند کتابداران پا به پای معلمان ناخدای کشتی هدایت دانش آموزان هستند.

هیجان قصه گویی

نظری کمرودی: تماشای دنیا از دید کودک سرشار از زیبایی و هیجان است اگر بخواهیم با آنها ارتباط بگیریم باید سعی کنیم دنیا را از دید آنها ببینیم. بنده هم سعی کردم حدالامکان با گفتن قصه‌ی جذاب برای کودکان به دنیای زیبای آنها نزدیک شوم برگزاری جشنواره قصه گویی باعث می‌شود که کودکان و نوجوانان با قصه‌های بیشتری آشنا شوند و در صورتی که تأثیر گذار باشد به دنبال منبع آنکه همان کتاب‌ها هستند بروند، و با کتاب و کتابخانه آشنا شوند.

همچنین قصه‌ها دارای شخصیت‌های برتری، هستند که شاید کودک و یا حتی نوجوان از شخصیت برتر آن داستان خوشش بیاید و به دنبال یافتن آن شخصیت در قصه‌ها و کتاب‌های دیگری باشد و این موجب می‌شود که کودک و نوجوان به سمت کتاب‌های دیگر گرایش پیدا کنند. کودکان و نوجوانان با قصه گویی با شخصیت‌های مختلف آشنا می‌شوند قصه گویی باعث می‌شود که خیلی از ارزش‌ها و ضد ارزش‌ها برای بچه‌ها معنا شود و کودکان بفهمند چه چیزهایی خوب است و چه چیزهایی بد هست و گنجینه لغاتشان بالا می‌رود و با معانی لغات آشنا می‌شوند.

کودکان سعی می‌کنند قصه را وارد زندگی واقعی خود کنند و قصه گویی ما برای کودک قطعاً در زندگی آنها هم تأثیرگذار است. کار کردن با کودک و نوجوان را دوست دارم و از بودن در دنیای آنها لذت می‌برم. کمبود منابع و امکانات، عدم آشنایی افراد با اینگونه جشنواره‌ها و تأثیر و نقش قصه در زندگی کودک از جمله مشکلات است از والدین می‌خواهیم مطالعه را جزئی از برنامه‌ی زندگی خود و فرزندانشان قرار دهند و تمام تلاششان را در راستای بالا بردن سرانه مطالعه و قرار گرفتن کودک در محیط کتابخانه به کار ببرند.

همه چیز درباره جشنواره

طاهریان: دو سالانه قصه گویی در مرحله استانی برگزار شد و در مرحله کشوری، نفرات برتر دوباره با هم به رقابت می‌پردازند قصه‌ها همواره پند آموزی خودشان را دارند و در دین مبین اسلام نیز به صورت خاص به مقوله قصه گویی پرداخته شده و یک چهارم آیات الهی به صورت قصه هستند و در این حکمت خاصی نهفته است. بسیاری از درس‌ها و آموزه‌های دینی ما از زبان داستان بیان و نقل می‌شوند.

امسال برای دومین سال شاهد بودیم که رویداد قصه گویی با حضور ۴۰۳ نفر در مرحله ابتدایی برگزار شد که رکوردی محسوب می‌شود و استقبال بسیار از این رویداد خوب بوده است. ۶۴ نفر به مرحله استانی رقابت دوسالانه قصه گویی استان راه یافته و در دو بخش دیجیتال و صحنه‌ای با هم به رقابت پرداختند، در بخش دیجیتال ۳۷ نفر و در بخش صحنه‌ای ۲۷ نفر برگزیده شدند که در دو روز گذشته با هم به رقابت پرداختند.

در بخش دیجیتال ویژه کتابداران صفورا عربیان از مهدی‌شهر، معصومه مرادی مرام از شاهرود و مرضیه بهادری از میامی نفرات اول تا سوم شدند در بخش دیجیتال ویژه سایر افراد مهدیه سادات باقری و طلعت سادات حارث آبادی از شاهرود اول و دوم و الله حسنی از گرمسار رتبه سوم را کسب کردند. در بخش صحنه‌ای ویژه کتابداران طاهره نظری از سمنان اول، مریم مهرپویا از گرمسار دوم و سمیه رجبی از شاهرود سوم شدند در بخش سایر نیز محبوبه صرفی از دامغان اول شد و عسل نیکو و محترم ترحمی از سمنان دوم و سوم شدند.