کارشناسان هنری: حملات زیانبار به آثار هنرمندان را متوقف کنید

متخصصان دنیای هنر با «زیانبار» خواندن حملات اخیر کنشگران هوادار محیط زیست به نقاشی‌های مشهور اقدام آن‌ها را کنش‌هایی «خطرناک» و «خرابکارنه» می‌خوانند.

اگرچه مسئولان بسیاری از موزه‌های مطرح فرانسه و بریتانیا از جمله لوور پاریس، گالری ملی و گالری تیت لندن در گفتگو با خبرگزاری فرانسه این مساله را کم‌اهمیت می‌دانند، اما گروهی دیگر از متخصصان هنری خواهان تمهیدات شدیدتر حفاظتی علیه این اقدامات «خرابکارانه» هستند. 

موزه مائریتشویس (خانه موریس) در لاهه هلند طی بیانیه‌ای اعلام کرد: «هنر بی‌دفاع است و ما قویا هر تلاشی برای آسیب رساندن به آن را با هر انگیزه‌ای محکوم می‌کنیم.» 

به کانال تلگرام یورونیوز فارسی بپیوندید

در هفته گذشته نقاشی مشهور «دختری با گوشواره مروارید» اثر یوهانس فرمیر، نقاش مشهور هلندی در موزه مائریتشویس مورد حمله کنشگران محیط زیست قرار گرفت. در این حادثه، درحالی که دو کنشگر محیط زیست که روی تی‌شرتشان شعار «استفاده از سوخت‌های فسیلی را متوقف کنید (Just Stop Oil)» نقش بسته بود خود را به این تابلو و دیوار مجاور آن چسباندند. مهاجم دیگر یک ماده غلیظ قرمز رنگ روی تابلو ریخت. 

در همان زمان یکی از آن‌ها خطاب به مردم حاضر در موزه گفت: «چه احساسی دارید وقتی می‌بینید چیزی زیبا و گران‌بها ناگهان جلوی چشمانتان از بین می‌رود؟ خشمگین می‌شوید؟ خوب، این خشم زمانی که می‌بینید زمین دارد نابود می‌شود کجاست؟»

البته این نقاشی که پشت شیشه محافظ قرار داشت، در حمله آسیبی ندید و روز جمعه مجددا به معرض نمایش در‌آمد. 

پیش از این و در راستای همین اقدامات، چند فعال محیط زیست با ورود به موزه ملی لندن بر روی نقاشی گل‌های آفتابگردان، اثر ونسان ونگوگ، نقاش مشهور هلندی سوپ گوجه و در موزه باربیرینی در پستدام آلمان روی نقاشی کلود مونه، نقاش مشهور فرانسوی پوره سیب‌زمینی ریختند. 

برنارد بلیستن رئیس افتخاری موزه هنر مدرن مرکز ژرژ پمپیدوی پاریس می‌گوید که همه مدیران موزه‌ها از مدت‌ها پیش علیه خرابکاری‌ها اقدامات پیشگیرانه‌ای انجام دادند. وی معتقد است این اقدامات اکنون باید افزایش یابد. 

جلوگیری از آوردن کیف به موزه

آرتور وست‌هایدر، رئیس موزخ باربینی می‌گوید که حمله اخیر نشان‌دهنده کافی نبودن «استانداردهای بین المللی حفاظت از آثار هنری در مواجهه با حملات کنشگران» است.

کنشگران محیط زیست از گروه Last Generation روی نقاشی «کومه علف خشک» کلود مونه در این موزه، پوره سیب‌زمینی ریختند. این گروه سپس ویدیوی این اقدام خود را در شبکه‌های مجازی منتشر کرد و نوشت: «اگر برای این که جامعه به یاد بیاورد استفاده از سوخت‌های فسیلی همه ما را می‌کشد، لازم است روی نقاشی‌ها پوره سیب‌زمینی یا سوپ گوجه بریزیم، حتما این کار را می‌کنیم.»

موزه اعلام کرد که این نقاشی زیر پوشش حفاظتی از جنس شیشه‌ قرار داشت و آسیبی متوجه آن نشد.

در اقدامی مشابه دو کنشگر محیط زیست معترض روز ۱۴ اکتبر در لندن روی تابلوی گل‌های آفتابگردان، شناخته شده‌ترین اثر ونسان ونگوگ سوپ گوجه ریختند. گالری اعلام کرد که اقدام معترضان باعث وارد آمدن آسیب جزئی به قاب تابلو شده ولی خود نقاشی هیچ آسیبی ندید.

رمیگیوش پلات، کارشناس امنیت انجمن موزه‌های آلمان (DMB) و بنیاد هاسو‌پلاتنر معتقد است که روند حملات به آثار هنری «به‌وضوح  رو به افزایش» است و گفت: «از راه‌های مختلفی می توان به این موضوع واکنش نشان داد و قطعا موزه‌ها باید به افزایش تمهیدات امنیتی خود فکر کنند. این اقدامات پیش از این در آلمان و اروپا غیر معمول بوده است اما شاید در آمریکا شناخته شده باشد.»   

تمهیدات امنیتی می‌تواند شامل جلوگیری از ورود کیف و کت یا حتی بازرسی‌های امنیتی باشد.

آقای پلات می‌افزاید: «البته که فاجعه زیست‌محیطی و بحران اقلیمی برای ما نیز نگران‌کننده است اما به هیچ عنوان نمی‌توانیم خرابکاری را تحمل کنیم.»

موزه پرادو در مادرید، پایتخت اسپانیا به علت این حملات حالت «آماده باش» اعلام کرده است.

خورخه گارسیا گومز تژدو، کارشناس حفاظت در موزه ملکه سوفیای مادرید این هفته اعلام کرد که تنها آسیب‌پذیرترین آثار در پشت شیشه به نمایش در‌ می‌آیند.  

• فعالان محیط زیست خود را به تابلوی «پریماورا» اثر بوتیچلی چسباندند

«پوچ‌گرایی»

 آدام واینبرگ از موزه هنرهای آمریکایی ویتنی در نیویورک روز چهارشنبه در جریان مباحثه‌ای در قطر، این رویکرد کنشگران را زیر سوال برد و گفت: «این‌ها افردای هستند که به صحنه می‌آیند تا توجه مردم را به سوی چیزی جلب کنند، اما باید پرسید، آیا این موضوع واقعا چیزی را تغییر می‌دهد؟»

تریسترام هانت از موزه ویکتوریا و آلبرت لندن نسبت به «نگرش پوچگرایانه این اعتراضات که می‌گوید در مواقع بحران جایی برای هنر وجود ندارد» ابراز نگرانی کرد و گفت که با این رویکرد موافق نیست.

ریما عبدالمالک، وزیر فرهنگ فرانسه خواهان آن شد که «همه موزه‌های ملی هشیاری خود را دوچندان کنند.» وی گفت: «چگونه دفاع از تغییرات اقلیمی ممکن است منجر به نابودی یک اثر هنری شود؟ این کاملا پوچ است.»

یک مهاجم ماه مه سال جاری به تابلوی مونالیزای لئونارد داوینچی در موزه لوور پاریس نوعی کیک (پای کاستارد) پرتاب کرد، اما محفظه ضد گلوله این نقاشی مانع آسیب به این اثر هنری شد. مهاجم گفت هنرمندانی را هدف قرار داده است که به اندازه کافی بر سیاره زمین متمرکز نیستند.

دیدیه ریکنر، بنیان‌گذار مجله اینترنتی تریبون هنر (La Tribune de l'art) این اقدامات را «زیانبار» می‌داند و معتقد است «هرچه بیشتر مورد توجه قرار بگیرند، بیشتر تکرار می‌شوند» اما اگر «عادی‌سازی شوند، بدون شک قدرت خود را از دست می‌دهند.»