هنرمند ایتالیایی: آزادی جوانان ایرانی، آزادی من است

مدتی پس از آغاز اعتراض‌های سراسری بعد از کشته‌شدن مهسا امینی در ایران، تصاویر و پیام‌هایی از دیگر کشورها در اعلام همبستگی با معترضان ایران منتشر شد.

یکی از این تصاویر که توجه بسیاری را جلب کرد، مقابل سرکنسولگری جمهوری اسلامی در شهر میلان ظاهر شد. این نقاشی «مارج سیمپسون»، شخصیت کارتون محبوب «سیمپسون‌ها» را نشان می‌داد که، به شیوه زنان معترض ایرانی، موی خود را قیچی کرده است.

این اثر هنری اعتراضی به‌رغم خشم نمایندگان جمهوری اسلامی در ایتالیا، هزاران بار در شبکه‌های اجتماعی همرسانی شد و در بسیاری از نشریات و رسانه‌های بین‌المللی به نمایش درآمد. تنها بعد از حدود ۲۴ ساعت از رونمایی این نقاشی، ناگهان گزارش‌ پاک شدن آن به دست اشخاصی ناشناس خبرساز شد.

اما به ظاهر خالق این اثر هنری اعتراضی قصد کوتاه آمدن نداشت و چند روز بعد مارج سیپمسون به دیوار مقابل سرکنسولگری جمهوری اسلامی بازگشت، این بار بر خلاف دفعه قبل با ظاهری خشمگین و مبارزه‌طلب.

الکساندرو پالمبو، هنرمند خالق این اثر، در پاسخ به پرسش‌های رادیو فردا از انگیزه خود برای حمایت از معترضان ایرانی، واکنش کارکنان سرکنسولگری جمهوری اسلامی و دیدگاهش نسبت به اعتراض‌های کنونی در ایران گفته است.

انگیزه شما از خلق این نقاشی دیواری چه بود؟

نقاشی کنونی، دومین اثر از مجموعه «بُرش» است. اولین نقاشی را که مقابل سرکنسولگری جمهوری اسلامی کشیدم، ظرف کمتر از ۲۴ ساعت پاک کردند. البته هر عملی، عکس‌العملی را در پی دارد، که این نقاشی دوم عکس‌العمل من بود.

شاید بدانید که این نخستین باری نیست که ایرانی‌ها علیه جمهوری اسلامی اعتراض می‌کنند. چرا این بار تصمیم گرفتید که از معترضان ایرانی حمایت کنید؟ فکر می‌کنید تفاوت این اعتراض‌های با نمونه‌های قبلی چیست؟

بیش از ۲۵ سال است که حوزه مسائل اجتماعی و حقوق بشر اساس کار من بوده است. ایران کشوری است که همیشه به دلیل زیبایی فوق‌العاده‌اش، الهام‌بخش من بوده است. من عاشق ایران و ایرانی‌ها هستم. دیدن اینکه جوانان ایرانی باید اینچنین سرکوب شوند برای من غیرقابل پذیرش است، آزادی این جوانان آزادی من است. در مقایسه با اعتراض‌های قبلی، به باور من این دور اعتراض‌ها دارد به یک نقطه عطف تبدیل می‌شود و این بار تحولی نسلی رخ داده است.

جوانان امروز دیگر به این اندیشه قرون وسطایی تعلق ندارند که رژیم حاکم در تهران به دنبال اعمال آن است. نقض حقوق بشر دیگر قابل قبول نیست، با هرکاری که در توان‌مان باشد را برای حمایت از نسل نوین ایرانیان انجام خواهیم داد.

نقاشی دیواری «برش ۲» (چپ) که بعد از پاک شدن نسخه اولیه آن (راست) بر دیوار مقابل سرکنسولگری جمهوری اسلامی ظاهر شد

دلیل اینکه این کار خاص تا این حد در شبکه‌های اجتماعی و رسانه‌های بین‌المللی مورد توجه واقع شد چه بود؟

خانواده سیمپسون‌ها اغلب در کارهای من حضور داشته‌اند، اما در این مورد خاص، انتخاب شخصیت «مارج سیمپسون» آگاهانه بود: چون از سال ۲۰۱۲ دولت ایران بازاریابی و پخش کارتون سیمپسون‌ها را ممنوع اعلام کرده است. چرا که به گفته آنها این سریال «مایه انحطاط اخلاقی جوانان ایران» می‌شود. افزون بر این، پاک کردن شبانه این نقاشی دیواری خشم بسیاری را برانگیخت و موجب شد هزاران جوانان ایرانی در سراسر جهان عکس آن نقاشی را همرسانی کنند. این کار معنای نمادین ژرفی هم دارد: مانیفست مقاومت و آزادی است.

آیا می‌دانید چه کسی نقاشی دیواری اولی را پاک کرد و چرا؟

قطعا مردم عادی نبودند. امروز صبح وقتی نقاشی دوم رونمایی شد، اعضای خشمگین سرکنسولگری جمهوری اسلامی آمدند بیرون و تلاش می‌کردند جلوی عکاس‌ها را بگیرند. فضای آنجا به هیچ‌ وجه دوستانه نبود. فکر می‌کنم پاسخ به اندازه کافی روشن باشد. هنربه شدت مایه وحشت رژیم [جمهوری اسلامی] است، اما شهر میلان در کشوری دمکراتیک است و ما اجازه نخواهیم داد که کسی ما را بترساند. ما در کشوری زندگی می‌کنیم که حقوق بشر و آزادی بیان در قانون اساسی کشور تضمین شده است و این دقیقا همان چیزی است که من تلاش کردم به آنها یادآوری کنم.

گفتید که نقاشی دیواری حالا به محل قبلی برگشته است. برای ما بگویید چه شد.

من یک نقاشی دومی با پیامی قدرتمند‌تر و پیامی آشکارتر، می‌خواستم که حمایت خود را از صدای هزاران کودک ایرانی که این روزها برای من می‌نویسند با هنرم و با صدایم نشان دهم که پیام‌شان را به همه برسانم.

آیا درباره واکنش سرکنسولگری جمهوری اسلامی به نقاشی دیواری شما در میلان اطلاعی دارید؟

وقتی مطبوعات از آنها درباره پاک شدن نقاشی دیواری پرسیدند تنها پاسخ دادند که «ما پاکش نکردیم، چون اصلا متوجه آن نشدیم.» اما همانطور که پیشتر هم گفتم، صبح همان روزی که نقاشی دوم رونمایی شد کارکنان خشمگین سرکنسولگری آمدند بیرون و با عصبانیت تلاش می‌کردند از عکاسی و فیلمبرداری از نقاشی اعتراضی جلوگیری کنند. البته یک ساعت بعد تصویر این کارهنری در تمامی رسانه‌های ایتالیایی منتشر شده بود.

برای معترضان ایرانی چه پیامی دارید؟

ما از آنها حمایت می‌کنیم، آزادی آنها آزادی ماست و ما به هر شیوه ممکن کنارشان خواهیم ایستاد. ما هم زمانی در ایتالیا حکومتی دیکتاتوری داشتیم، پدربزرگ و مادربزرگ من برای آزادی ما کشته شدند و امروز ما در نتیجه کاری که آنها کردند در آزادی و دمکراسی زندگی می‌کنیم. اما باید به یاد داشت که دمکراسی همیشگی نیست، ارزشی است که باید هر روزه از آن دفاع کرد. قوی باشید، دیر یا زود این رژیم سقوط خواهد کرد و شجاعت‌تان شما را به سوی نور خواهد برد.