دایی توماج صالحی: توماج یکی از مردم است، مهساست، نیکاست

  دایی توماج صالحی: توماج یکی از مردم است، مهساست، نیکاست

در صفحه توییترش، یک پیام کوتاه سنجاق شده است: «بشکند قلمی که ننویسد بر سر این مردم چه رفت!»

«توماج صالحی»، خواننده و ترانه‌سرای موسیقی اعتراضی رپ، نیمه شب یکشنبه۸آبان۱۴۰۱، در استان چهارمحال‌وبختیاری بازداشت شد. بلافاصله بعد از بازداشت او، اکانت‌های طرفدار جمهوری اسلامی که به عبارت «ارزشی» شناخته می‌شوند، با «لیدر» و «اغتشاشگر» خواندن توماج، خواهان سرنوشتی مشابه «روح‌الله زم» و «عبدالمالک ریگی»، برای توماج صالحی شدند.

یک روز بعد از آن بود که حساب توییتر «جنبش من‌هم ایران»، فعال در زمینه انتشار روایت‌های مربوط به آزار جنسی و نابرابری‌های جنسیتی، تصاویر و ویدیوهایی را از محل اقامت و آخرین پناهگاه توماج صالحی منتشر کرد، و از خشونت شدید نیروهای امنیتی، حین بازداشت توماج و دو تن از دوستانش خبر داد.

همزمان «اقبال اقبالی باودای» دایی توماج صالحی، در صفحه اینستاگرام خود ضمن افشای نام سربازجوی توماج نوشت، جان او در خطر است.

توماج صالحی کجاست و چرا خانواده او می‌گویند جانش در خطر است؟ برای جزییات بیشتر با یک منبع مطلع از شرایط توماج در ایران که بنا به دلایل امنیتی نخواسته نامش فاش شود، اقبال اقبالی، دایی توماج صالحی و «مینا خانی»، از گردانندگان صفحه «می‌تو ایران» گفت‌وگو کرده‌ایم.

***

توماج صالحی چطور و کجا بازداشت شد؟
توماج صالحی، خواننده موسیقی اعتراضی رپ و خالق آثاری چون «افسون»، «فال» و «ترکمن‌چای» است. او پیش‌ از این نیز یک بار در ۲۱شهریور۱۴۰۰، توسط ۱۲ نیروهای امنیتی در خانه‌ خود در اصفهان بازداشت و به زندان دستگرد منتقل شده بود. این خواننده رپ اعتراضی، به اتهام‌های «تبلیغ‎ علیه نظام» و «توهین به رهبری» متهم شده بود.

از زمان شروع اعتراضات سراسری در ایران، که ابتدا با قتل حکومتی «مهسا امینی» در بازداشت گشت ارشاد آغاز شد، ولی به سرعت به بزرگ‌ترین و طولانی‌ترین اعتراضات ضد حکومتی ۴ دهه گذشته تبدیل شد، توماج نیز در توییتر و سایر شبکه‌های اجتماعی خود، علیه حکومت اعتراض می‌کرد.

محتوای توییت‌هایی که او منتشر می‌کرد، بیشتر حمایت از دانشجویان، جوانان، تلاش برای امید بخشیدن به معترضان و محکوم کردن سرکوب آنان بود.

او در برخی توییت‌های خود علنا از تحت تعقیب بودن خود اطلاع داده بود و پیش‌تر به «سپاه و اطلاعات» پیشنهاد داده بود، در صورت آزادی همه بازداشتی‌های اعتراضات اخیر، خودش را تحویل نیروهای امنیتی خواهد داد.

با این‌وجود، ماموران امنیتی در نیمه‌شب ۸آبان، او را با خشونتی شدید بازداشت کردند.

فرد مطلعی که از نحوه بازداشت توماج صالحی آگاه است، به «ایران‌وایر» می‌گوید: «رسما لشگرکشی کرده‌اند برای بازداشت توماج. نیمه‌شب ۷۰ نفر مسلح و نقاب‌دار، تقریبا همگی لباس شخصی، به‌ جز دو سرباز که آن‌ها هم صورت‌هایشان را پوشانده بودند، با خودروهای زرهی برای بازداشتش رفته‌اند.»

او توضیح می‌دهد: «با خشونت غیر قابل وصفی ریخته‌اند سرایدار خانه بستگان توماج را کتک زده‌اند، دوربین‌ها را از جا کنده‌اند و وقتی همسایه‌ها در مقابل‌شان مقاومت کرده‌اند، آن‌ها را هم مورد ضرب‌وشتم قرار داده‌اند.»

این فرد آگاه با اشاره به ورود غیرقانونی ماموران مسلح به منزلی که توماج در آن اقامت داشته، می‌گوید: «از دیوار همسایه پریده‌اند داخل حیاط ساختمانی که توماج آن‌جا بوده و با خشونت بسیار شدیدی، او و همراهانش را که دو نفر از دوستانش بودند، بازداشت کرده‌اند.»

خشونت فیزیکی حین بازداشت را «اقبال اقبالی»، دایی توماج نیز تایید کرده و می‌گوید: «این طور که به من گفته شده، توماج و دوستانش را با وحشی‌گری هرچه تمام‌تر مورد ضرب‌وشتم قرار داده‌اند. در عکس‌هایی که از توماج بعد از بازداشت منتشر شده، سر و صورت او خونی است. اما من شنیده‌ام که او و دوستانش هم با دست خالی با ۵۰- ۶۰ نفر مسلح، از خود دفاع کرده‌اند و واقعا درودشان باد.»

آقای اقبالی در پاسخ به این سوال که توماج در کجا بازداشت شده نیز به «ایران‌وایر» می‌گوید: «محلی که توماج و دوستانش در آن اقامت داشتند، در یک دهکده کوچکی به نام «گردبیشه» از بخش «گندمان» در بختیاری است. توماج چند روز قبلش در «شاهین‌شهر» بود و خیلی علنی رفته بود به رستوران، و باوجود این‌که چهل و پنجاه نفر در رستوران بودند، آن‌جا غذا خورده بود. بدون ماسک در آن جمع حاضر شده و با مردم خوش‌وبش کرده بود. بنابراین این حرف‌ها که گفته شده در حال فرار بوده و در مرز بازداشت شده، دروغ محض است.»

اشاره دایی توماج صالحی به خبری است که خبرگزاری «دانشجو»، نزدیک به نهادهای امنیتی، صبح روز یک‌شنبه از بازداشت توماج منتشر کرد، و با انتشار تصویری از او با چشم‌بند که مشخص بود نهادهای امنیتی به این خبرگزاری داده‌اند، نوشت که او در حال «خروج غیرقانونی از مرزهای غرب کشور» بوده است.

پس از آن بود که اکانت توییتر توماج صالحی که منبع مطلع «ایران‌وایر» نیز تایید کرده که در دست فردی امین و مورد اعتماد توماج است، اعلام کرد که این خبر دروغ است و توماج صالحی در استان چهارمحال‌وبختیاری بازداشت شده است.

همچنین ویدیوها و گزارشی که صفحه «می‌تو ایران»، از محل بازداشت توماج صالحی و به هم ریختگی رختخواب‌ها و رد خون روی راه پله‌های این خانه منتشر کرده نیز، از اعمال خشونت شدید در حین بازداشت توماج و دوستانش خبر می‌دهد.

اقبالی در ادامه با تاکید بر این‌که خشونت اعمال شده علیه توماج صالحی فقط منحصر به او نیست، می‌گوید: «حمله‌ای که به اقامتگاه توماج و دوستانش شد، به سبکی بود که در ۴۴ سال گذشته، علیه بقیه مردم ایران اعمال شده است، وحشیانه و بربرمنشانه. این رفتار برای همه ایرانیان، آشناست و همین نشان می‌دهد که توماج یکی از همین مردم است.»

هویت دوستان توماج که با او بازداشت شده‌اند برای «ایران‌وایر» احراز نشده است، اما آن چنان‌که کاربران شبکه‌های اجتماعی نوشته‌اند، «نجف ابوعلی» کیک‌بوکس کار و «محمدرضا نیک رفتار» بوکسر، از دوستان توماج بوده‌اند که به‌همراه او بازداشت و به مکان نامعلومی منتقل شده‌اند.

جان توماج در خطر است
اقبال اقبالی، دایی توماج، با اشاره به این‌که سربازجوی توماج، فردی بسیار خشن است، او را «جلاد» خطاب کرده و می‌گوید: «از داخل سیستم به ما خبر رسیده که بازجوی مسوول پرونده توماج، پاسداری به‌نام "حمید نگارستانی"، معروف به "حمید نگار" است.»

بنا به گفته دایی توماج، حمید نگار، یک پاسدار کرمانی است که عضو لشکر ۴۱ «ثارالله» کرمان بوده و بعدا نیز به اصفهان منتقل شده است.

دایی توماج درباره پیگیری‌های روز سه‌شنبه خانواده توماج از وضعیت او نیز می‌گوید: «امروز خانواده به زندان دستگرد در اصفهان مراجعه و پرس‌وجو کرده‌اند که اطلاعاتی به آن‌ها نداده‌اند. بعد به دادسرا و دادستانی رفته‌اند، ولی آن‌ها هم پاس‌کاری کرده‌اند. بعد خانواده مجددا بازگشته‌اند به زندان دستگرد، که یک نفر از حزب‌اللهی‌ها از داخل زندان آمده بیرون و گفته که توماج به بند «دو-الف» زندان اوین منتقل شده و آن‌جا در دست اطلاعات است. او گفته که توماج نه اجازه تلفن دارد و نه ملاقات. البته ما نمی‌دانیم که این واقعیت دارد یا خیر.»

بند «دو-الف» زندان اوین، در جنوب‌غربی این زندان و پشت بند یک، یا قرنطینه زندان اوین قرار دارد. این بند که مخصوص نگهداری از زندانیان جرائم سیاسی و امنیتی است، تحت نظر سازمان اطلاعات سپاه پاسداران است و به‌عنوان یکی از مخوف‌ترین بندهای زندان‌ اوین شناخته می‌شود.

اما آن‌چه نگرانی‌ها درباره شکنجه توماج و در خطر بودن جان او را تشدید می‌کند، تلاش‌های رسانه‌های وابسته به حکومت و نیروهای امنیتی، برای پرونده‌سازی علیه توماج صالحی است. در طی هفته‌های گذشته و با تداوم اعتراضات سراسری در ایران، برخی اکانت‌های موسوم به «ارزشی»، خواستار بازداشت و محاکمه توماج شده بودند.

اکانت توییتر «حاج حیدر»، که محتوای طرفدار نظام جمهوری اسلامی را منتشر می‌کند و در سناریوسازی علیه برخی از فعالان مدنی و سیاسی مشارکت دارد، روز یکشنبه با انتشار تصویری که ماموران بعد از بازداشت توماج و چشم بند گذاشتن برای او منتشر کرده‌اند، نوشته است: «توماج صالحی در حین فرار دستگیر شد؛ جرم او کمتر از روح‌الله زم و عبدالمالک ریگی نیست.»

او در پستی دیگر تصویر توماج را در کنار «رضا حقیقت‌نژاد»، روزنامه‌نگاری که در تبعید و بعد از ماه‌ها رنج بیماری سرطان جان باخت و به‌تازگی پیکرش به ایران منتقل شد، ولی سپاه پیکر او را ربود و در جایی دور از محل اقامت پدر و مادرش دفن کرد، نوشته است: «یا گونی یا گورستان، عاقبت‌تان همین است:)»

همچنین خبرگزاری «تسنیم»، وابسته به سپاه نیز در تازه‌ترین گزارش خود، با انتشار برخی از پست‌های توییتر توماج، او را متهم به «تبلیغ خشونت»، «درگیری با نیروهای مسلح» و «ساخت کوکتل مولوتف» کرده است.

توماج صالحی، مدافع «زن زندگی آزادی»
اقبال اقبالی، درباره اتهاماتی که رسانه‌های نزدیک به نیروهای امنیتی درباره خواهرزاده‌اش زده‌اند، به «ایران‌وایر» می‌گوید: «نوشته‌اند که او اغتشاشگر بوده و او را به‌عنوان رهبر اعتراضات معرفی کرده‌اند، گفته‌اند علیه نظام فعالیت کرده است. این اتهاماتی است که شامل بیش از ۸۰ میلیون ایرانی می‌شود. اگر این طور باشد، اکثریت مردم ایران نمی‌خواهند جمهوری اسلامی بر آن‌ها حکومت کند و همه اغتشاشگرند.»

او با تاکید بر این‌که توماج هم یکی مانند مهسا و نیکا و ده‌ها هزار جوان ایرانی است که در هفته‌های گذشته علیه نظام جمهوری اسلامی به پا خواسته‌اند، می‌گوید: «توماج شخصیتی علنی داشته و هیچ‌چیزی پنهان نداشته است. فکرش را با موسیقی‌اش با صدای بلند در جامعه بازتاب داده است. اصلا نه حزبی داشته و نه از فردی پیروی داشته، و نه ارتباطی با کشور دیگری داشته است. فردی مستقل و آزادی‌خواه و مدافع انقلاب "زن زندگی آزادی" بوده و هست.»

«مینا خانی»، فعال فمینیست و از اعضای گرداننده صفحه «می‌تو ایران»، که خود نیز سال‌ها فعالیت هنری کرده، درباره محبوبیت توماج صالحی بین دختران و زنان جوانی که امروز در خیابان‌های ایران در حال مبارزه علیه نظام جمهوری اسلامی هستند، می‌گوید: «به نظر می‌رسد که توماج صالحی به‌عنوان یک رپر همیشه حواس‌اش بود که چون مخاطب زن نسل جوان و نوجوان دارد، مطابق استانداردهای فمینیستی رفتار کند.»

او ادامه می‌دهد: «مراقب بود جوری ترانه ننویسد که برای مخاطب‌های زنش برخورنده باشد و به تداوم سیستم سرکوب زنان کمک کند. آن طور که من شنیده‌ام همیشه از دوستانش سوال می‌پرسیده و سعی می‌کرده یاد بگیرد.»

مینا خانی که با اشاره به این‌که نوع فعالیت هنری توماج صالحی اقتضا می‌کرده که او مدام جابه‌جا شود، می‌گوید: «من هم فعالیت‌هایش را در توییتر که به صورت علنی بود می‌دیدم. با این‌وجود که جا و مکان مشخصی نداشت، کنار مردم حضور داشت و از جوانان معترض حمایت می‌کرد. بنابراین، این حرف‌ها که درباره ترویج خشونت و زندگی زیرزمینی او می‌زنند، پایه و اساسی ندارد. او به این واسطه که می‌خواسته از فضاهای داخل ایران برای تهیه موسیقی خود که اعتراضی است، استفاده کند، جا و مکانی ثابتی نداشته و خود هم این را بارها اعلام کرده است.»

مینا خانی در پایان با تاکید بر این‌که توماج صالحی، «خواننده نسلی بود که امروز در خیابان‌ها، مدرسه‌ها و دانشگاه‌ها در حال اعتراض است.»، می‌گوید: «آن‌طور که از کارهایش برمی‌آید، برای او مهم است که فعالیت هنری‌اش تاثیر منفی روی زنان و جنبش زنان برای آزادی و برابری نگذارد. او خودش هرگز ادعایی نداشته و خود را بخشی از این اعتراضات دانسته است. او آگاه بود که نیمی از مخاطبانش دختران جوان و نوجوان هستند، و برایش مهم بود که این مخاطبان را در رنج و درد بیشتری فرو نبرد و این را در ترانه‌ها و اجراهایش می‌توان دید.»

رقیه رضایی / ایران وایر

فیلمها و خبرهای بیشتر در کانال تلگرام پیک ایران