پیامدهای مذاکرات امنیتی اطلاعاتی آمریکا و طالبان

به گزارش خبرآنلاین، قطع حملات هواپیماهای بدون سرنشین آمریکا به خاک افغانستان، اعلام صریح بر عدم حمایت از مخالفان طالبان، افزایش کمک‌های آمریکا به طالبان از ۳۲ میلیون دلار به ۴۰ میلیون دلار در هفته، از سرگیری تأمین مالی پروژه‌های بازسازی افغانستان توسط سازمان توسعه بین‌المللی آمریکا و اجازه چاپ و انتقال اسکناس‌های جدید افغانستان از جمله تعاملات و همکاری‌های بزرگ و غیر منتظره دولت آمریکا با طالبان است که در ظرف یک ماه اخیر پس از دیدار مقامات رهبری سازمان‌های استخباراتی طالبان و آمریکا در دوحه، صورت گرفته است.

به عقیده تحلیلگران مسائل افغانستان، دولت آمریکا گزینه «فشار و تهدید» علیه حکومت طالبان را کنار گذاشته و با انتخاب گزینه «تعامل» با حکومت طالبان بر آن است تا طالبان را برای مذاکره و توافق با آمریکا ترغیب کند.

قواعد و ماهیت رفتارهای سیاسی چنین حکم می‌کند که افزایش سطح همکاری و تعاملات آمریکا با حکومت طالبان را که امروزه شاهد هستیم، نتیجه مذاکرات طولانی و بخشی از یک توافق است.

این رویکرد به نحوی تأیید می‌کند که خبر مذاکرات پنهانی مقامات امنیتی- اطلاعاتی آمریکا و طالبان در پاکستان و سپس انتقال مکان این مذاکرات از پاکستان به قطر صحت دارد. با این نگاه، احتمال دیدار مشاور امنیت ملی آمریکا و معاون سازمان اطلاعات مرکزی آمریکا با رهبران برجسته طالبان از جمله ملا برادر در ماه میلادی آینده را باید بعنوان بخشی از یک فرایند پیچیده و مداوم در نظر گرفت.

کشورهای مختلفی هم اکنون به صورت دوفاکتو با حکومت طالبان وارد تعامل شده‌اند و حکومت طالبان نیز باب تعامل با دیگر کشورها از جمله آمریکا را گشوده است. به دلیل ابزارهای فشاری که آمریکا در دست دارد، از جمله تزریق دلارهای کمکی به بودجه، عدم حمایت از مخالفان و سرانجام شناسایی رسمی، حکومت طالبان احساس نیاز بیشتری برای تعامل با آمریکا می‌کند.

اما آنچه که افکار عمومی را ناخوش‌آیند می‌سازد و تاحدودی نگرانی ایجاد کرده است، سطح مذاکره و تعامل جدید طالبان و آمریکا می‌باشد که مرموز و خارج از قاعده و عرف دیپلماتیک است. بر اساس اخباری که دو طرف تایید کرده‌اند، تعاملات دو جانبه طالبان و آمریکا به جای گفتگوهای رسمی در سطح دیپلماتیک به صورت سری و در سطح استخباراتی انجام می‌شود.

آمریکا به هیچ وجه از منافع بلند مدت خود در افغانستان و منطقه چشم‌پوشی نمی‌کند و این بار به‌جای حضور نظامی، برای حضور امنیتی- اطلاعاتی خود در افغانستان برنامه‌ریزی کرده است و برای تحقق آن به طالبان هزینه می‌پردازد. بدیهی است که لازمه حضور امنیتی- اطلاعاتی آمریکا در افغانستان، جابجایی سرویس‌های مجهز امنیتی- اطلاعاتی در صحنه میدان خواهد بود.

با این رویکرد، مطابق اصرار طالبان مبنی بر بازگشایی سفارت آمریکا در کابل، مشخص است که دولت آمریکا تأمین امنیت سفارت، نمایندگی‌ها و کنسولگری‌های خود در ولایات از جمله در ولایت هرات را هرگز به نیروهای امنیتی طالبان واگذار نمی‌کند و سرویس‌های اطلاعاتی- امنیتی لازم را برای تأمین امنیت این مراکز وارد افغانستان خواهد کرد. این امر به صورت قانونی زمینه انتقال و تدارکات لازم امنیتی را برای آمریکا در خاک افغانستان فراهم می‌سازد و به نحوی حضور اطلاعاتی دوباره آمریکا در افغانستان و منطقه را فراهم می‌کند که این نوع حضور، هرگز برای کشورهای منطقه قابل قبول نخواهد بود.

تعامل مرموز طالبان و آمریکا به ویژه در لایه‌های استخباراتی، کشورهای منطقه را از همکاری با حکومت طالبان باز خواهد داشت و در عین حال احتمال گسست در بین طالبان از سطوح رهبری گرفته تا پیاده نظام این گروه را فراهم خواهد کرد که ممکن است به دور جدیدی از ناآرامی‌ها در افغانستان منجر گردد.

۳۱۱۳۱۱