«بازی استریندبرگ» بازنشر شد/افراطی‌ترین درام درباره زندگی زناشویی

به گزارش خبرنگار مهر، نشر قطره سومین چاپ خود از نمایشنامه «بازی استریندبرگ» اثر فریدریش دورنمات و ترجمه زنده‌یاد حمید سمندریان را در ۱۰۰ صفحه و بهای ۴۵ هزار تومان منتشر کرده است.

نخستین چاپ نشر قطره از این نمایشنامه زمستان سال ۱۳۹۹ با شمارگان ۵۰۰ نسخه و بهای ۱۸ هزار تومان منتشر شده بود. ترجمه سمندریان از این نمایشنامه برای نخستین بار سال ۱۳۷۴ توسط نشر تجربه در دسترس مخاطبان قرار گرفته بود.

نمایشنامه «بازی استریندبرگ» به مسئله زندگی زناشویی و ازدواج می‌پردازد. داستان درباره زن و شوهری به نام ادگار و آلیس است که سال‌های طولانی در جزیره‌ای دورافتاده در کنار هم زندگی می‌کنند، اما همواره با یکدیگر مشکل دارند و زندگی آنها شبیه میدان جنگ است. این میان ورود مردی به نام کورت که خود را از اقوام زن معرفی می‌کند، شرایط زندگی‌شان را به شدت تحت تأثیر قرار داده و آنها را به سمت جدایی سوق می‌دهد.

در این اثر علاوه بر نمایش وضعیتی حاد که هر لحظه به نقطه انفجار نزدیک می‌شود و در آن ادگار و آلیس هر کدام به نوعی نفرت خود را از دیگری ابراز می‌دارند، تصویری جداگانه از هر کدام از کاراکترها نیز ارائه می‌شود. تصویری که هر آن و با هر پیشروی کوچکی در روند داستان، فروپاشی هر کدام از کاراکترها را به نمایش می‌گذارد. آلیس و ادگار در آغاز نمایش به صورتی اتوماتیک‌وار بر سر هم فریاد می‌کشند و گویی این فریاد کشیدن به نوعی عادت در آنها تبدیل شده اما با ادامه ماجرا، فریادهای‌شان به ابزاری برای شکنجه و حتی به سمت مرگ سوق دادن دیگری پیش می‌رود.

آلیس آرزوی مرگ ادگار را دارد و این آرزو را از کورت نیز پنهان نمی‌کند. او برای انتقام گرفتن از ادگار کورت را نیز قربانی می‌کند. ادگار و آلیس در یک موضوع با هم توافق دارند و آن بیرون کردن دیگری از زندگیشان و در صحنه‌های پایانی نمایشنامه، اخاذی کردن از کورت است؛ اما هر دو آنها در نهایت همچون تکه‌ای کاغذ در مسیر بازی‌ای که به راه انداخته‌اند مچاله شده و از بین می‌روند.

دورنمات «بازی استریندبرگ» را براساس نمایشنامه «رقص مرگ» اثر آگوست استریندبرگ، نمایشنامه‌نویس شهیر سوئدی، نوشت. او در این بازنویسی چکیده و تم را دست‌مایه نمایشنامه قرار داد و پرسوناژهای دیگر را حذف کرد و فقط براساس سه کاراکتر اصلی نمایشنامه را طراحی کرد و نتیجه آن به یک نگاه مدرن و یک مدل موفق و قوی‌تر از اصل نمایشنامه تبدیل شد. دورنمات در این اثر تقابل و تضاد را به یک مفهوم کلی تبدیل می‌کند و هیچ کدام از کاراکترها را ظالم معرفی نمی‌کند، چون انسان ظالم برای دورنمات معنی ندارد. بازی استریندبرگ یکی از محکم‌ترین و افراطی‌ترین، درام‌هایی است که روابط زن و مرد را بی پروا و هولناک نشان می‌دهد.