اظهار نظر نخبگان و المپیادی ها درباره اتفاقات اخیر کشور

به گزارش خبرگزاری مهر به نقل از شورای عالی انقلاب فرهنگی، سعیدرضا عاملی دبیر شورای عالی انقلاب فرهنگی با جمعی از نخبگان دیدار کرد. نخبگان حاضر در این جلسه، نظرات خود را در زمینه‌های مختلف بیان کردند که به شرح زیر است:

محمدرضا گنج دانش دارنده مدال طلای المپیاد دانشجویی و المپیاد شیمی در این جلسه در سخنانی گفت: قطعاً بخشی از مشکلات فعلی ما علل خارجی دارد و شکی در آن نیست اما این را مدنظر داشته باشید که آنقدر برای مشکلات داخلی درمان‌های مقطعی درنظر گرفتیم که امروز خودش را نشان داده است.

وی با اشاره به کتاب آینده انقلاب اسلامی شهید مطهری بیان کرد: شهید مطهری در این کتاب به تضارب آرا در دانشگاه‌ها، شناخت وکلای ملت، در نظر گرفتن راه‌های میانه از طریق اجتهاد و انجام امر به معروف به صورت مردمی و از طریق روحانیت تاکید دارد.

این نخبه ادامه داد: با راه حل‌های مقطعی کرخت شده‌ایم. با تمرکز بیش از حد روی دشمن از مسائل داخلی جا مانده‌ایم، باید فضای نقد را در جامعه ایجاد کنیم و رسانه این وظیفه مهم را برعهده دارد.

متأسفانه بر خلاف انتظار عمومی مسئله‌یابی را از نخبگان نمی‌بینیم

زهرا عدالت فر دارنده مدال طلای المپیاد ادبی سال ۹۷ نخبه دیگری که در این جلسه حضور داشت، گفت: در بستر اجتماعی ناآرامی رخ می‌دهد، در این شرایط نخبگان باید اثرگذاری بیشتری داشته باشند در حالی که افرادی فالوئر بیشتر در فضای مجازی دارند تأثیر گذار شده‌اند. متأسفانه بر خلاف انتظار عمومی مسئله‌یابی را از نخبگان نمی‌بینیم.

وی ادامه داد: هم‌اکنون با فضای عمومی در فضای مجازی روبرو هستیم که تعریف نخبه را دچار دگرگونی کرده است اگر قبلاً کسب مدال طلا المپیادی نخبه را مشخص می‌کرد اکنون بلاگری که ۵۰ هزار فالور دارد در حال اثرگذاری است. متأسفانه میزان شهرت، نخبگی را تعیین می‌کند بنابراین باید بازتعریفی برای مفهوم نخبگی اثرگذار صورت گیرد.

عدالت فر تاکید کرد: در شرایط التهاب اجتماعی مسائل تبدیل به بحران می‌شود بحران حل نشدنی است بررسی‌ها نشان می‌دهد که نخبگان در فضای مجازی دامن زدن به بحران است و بحران را حل نمی‌کنند. کنش رهبری در مواجهه با بحران می‌تواند الگو باشد، در اوایل التهاب ایشان سخنرانی کوتاهی داشتند و سوال دقیق مطرح کردند، برای اینکه در شرایط بحرانی بتوانیم آرامش ایجاد کنیم باید سوالات دقیق بپرسیم ولی این کار را انجام نمی‌دهیم و درگیر تقابل هشتکی می‌شویم.

وی افزود: در حمایت از نخبگان مشکلات اقتصادی مطرح می‌شود و اینکه باید برطرف شود در صورتی که مسئله اصلی هویت یابی نخبگان است. نخبگان علوم انسانی در کشور کم داریم و به هویت یابی نخبه علوم انسانی نیازمندیم.

مجتبی زارع بیدکی دارای مدال طلای المپیاد جهانی ریاضی سال ۹۴ و دانشجوی دکتری ریاضیات، نخبه دیگر حاضر در این جلسه بیان کرد: گسست نسلی در جامعه وجود دارد. باید زبان مشترک و فهم مشترک در جامعه ایجاد شود. شورای عالی انقلاب فرهنگی کارهای بزرگی می‌کند من متخصص ریاضیات هستم و در بقیه حوزه‌ها متخصص نیستم باید از نخبگان رشته‌های مختلف استفاده شود.

زارع ادامه داد: ایدئولوژی‌های زیادی داریم، تاریخ اگر نگاه کنیم و تعالیم دینی به ما می‌گوید که حق را بشناسید. الان ملاک افراد هستند در صورتی که اینگونه نباید باشد. برخی اوقات فکر می‌کنم که آقایان دوست دارند اینجا چین شود حزب کمونیست حاکم است و فقط اقتصاد را پیش می‌برد. شاید راهبری درست باشد ولی فضای مجازی وجود دارد و افراد حق انتخاب دارند.

به رسمیت شناختن نیروهای متضاد باعث می‌شود سیستم به تعادل برسد

وحید احسانیان دارنده مدال برنز المپیاد دانشجویی و دانشجوی پزشکی دانشگاه شهید بهشتی در این جلسه بیان کرد: وقتی به عنوان مادر خانواده هستید عاقبت فرزندتان هر چه شود شما هم مسئول هستید. برای پسری که سرکشی می‌کند اگر بستر ایجاد شود تا خودش را نشان دهد اینگونه احساساتش فروکش می‌کند. به رسمیت شناختن نیروهای متضاد باعث می‌شود سیستم به تعادل برسد.

این دانشجو بیان کرد: امر به معروف از شریعت گرفته شده است. جمهوری اسلامی تعادل بین قانون و شریعت است. الان همش شریعت حاکم است در صورتی که امام علی تعادل را حفظ می‌کرد. امام علی اول عدالت اقتصادی را مدنظر داشتند و بعد فروعات دین را مدنظر قرار می‌دادند. شهید مطهری می‌گوید که اراده مردم را باید پذیرفت، اگر اشتباه هم باشد باید اجازه اشتباه کردن بدهیم؛ ما ترسی داریم که به بیراهه نرویم. اگر اشتباه کنند یاد می‌گیرند. آدم از اشتباهش می‌فهمد که اشتباه کرده است.

وی اضافه کرد: در عصر جدید با فردگرایی مواجه هستیم چراکه عصر پست مدرنیته است، جمهوری اسلامی می‌خواهد با بی‌ارزشی مواجهه داشته باشد، شهید بهشتی می‌گوید ارزش‌ها را بشناسید و اشخاص را با ارزش‌ها بشناسید، اشخاص نباید جایگزین ارزش‌ها شوند. در جامعه ایران دیده می‌شود که اشخاص مورد تهاجم هستند در صورتی که اشخاص ارزش‌ها را تضمین نمی‌کنند.

این دانشجو بیان کرد: چون عدالت آموزشی نداریم به نخبه اعتقادی نداریم نخبه وقتی معنا پیدا می‌کند که عدالت آموزشی باشد. نهادهایی مانند دبیرخانه شورای عالی انقلاب فرهنگی باید تجربیات مختلف را در اختیار عموم بگذارند.

وی درباره فرار مغزها افزود: می‌گویند امکانات بدهیم تا نخبگان بمانند واقعیت این است که این رویکرد جواب نمی‌دهد و اما افراد هدفمند می‌روند و می‌گویند هر جا به غیر از اینجا برویم و این به این دلیل است که احساس تعلق نمی‌کنند و بستری هم وجود ندارد که احساس تأثیرگذاری کنند، با خودشان می‌گویند اگر حرف متفاوت بزنیم حذف می‌شویم باید بستری ایجاد شود که افراد در بطن جامعه بتوانند فعالیت کنند. باشگاه نخبگان فرصت خوبی برای هم اندیشی نخبگان است که می‌توان جدی تر از آن استفاده کرد و فضای چند رشته‌ای و میان رشته‌ای ایجاد کرد.

دکتر محمد نوروزی، رزیدنت ارتوپدی، رتبه تک‌رقمی کنکور سراسری و دارنده مدال طلای المپیاد دانشجویی، با اشاره به نقش مهم نخبگان در تلاطم‌های اجتماعی، به این نکته اشاره کرد که از ضروریات این نقش‌آفرینی، اطلاع ایشان از فلسفه سیاسی و تاریخ و فرهنگ جامعه است و لازم است نخبگان، باتوجه به جایگاه اجتماعی و ظرفیت بالای تأثیرگذاری که دارند، در کنار تسلط بر رشته‌های تخصصی خود، از احوال جامعه نیز غافل نشوند که متأسفانه اکنون گسستی میان نخبگان و جامعه رخ داده و در حال حاضر مرجعیت ایشان در تحولات اجتماعی زیر سوال است و با احیای این مرجعیت می‌توان حرکت‌های اجتماعی را به سمت اصلاح نقایص جامعه هدایت کرد و مانع سوء‌استفاده بیگانگان و بردن آن به سمت اغتشاش و خشونت شد. در ادامه افزود: نخبگان نباید صرفاً مصرف کننده تصمیمات دیگران باشند و باید خود را متولی امور کشور و مسئول حل مشکلات بدانند و خود را برای این مهم توانمند کنند.

این دانشگاه نمی‌تواند برای جمهوری اسلامی نظریه پردازی کند

امین فتح‌پور دارنده مدال نقره کشوری المپیاد ریاضی سال ۱۳۹۳ و دانشجویی ارشد فلسفه علم دانشگاه شریف نیز در این جلسه عنوان کرد: اتفاقات اخیر چند لایه است، بنیادی‌ترین لایه آن تقابل تمدنی و تقابل اسلام و مدرنیته است، باید مشخص شود که جمهوری اسلامی چه نوع حکومتی است ما بقیه دنیا فرق داریم و باید راه چاره بیندیشیم.

وی ادامه داد: ساختارهای کشور مانند دانشگاه وارداتی هستند این ساختارها مناسب ما نیستند، این دانشگاه نمی‌تواند برای جمهوری اسلامی نظریه پردازی کند، دانشگاه می‌تواند تولید علم و فن داشته باشد، اما نظریه پردازی نه. این ساختار باید بر اساس اهداف نظام بازنگری شود و برای ایجاد توسعه نیازمند حل برخی از مفاهیم هستیم.

فتح پور گفت: همه می‌خواهیم کشور را بسازیم واقعیت این است که چگونه می‌خواهیم توسعه ایجاد کنیم توسعه و اسلام با هم تعارض‌هایی دارند بنابراین باید بحث‌های نظری در این زمینه حل شود.

وی ادامه داد: سوال مهم این است که نظام نخبگانی ما چه تربیت می‌کند؟ با پزشک و مهندس نمی‌توان کشور را اداره کرد؟ ما نظریه پرداز و روحانی نخبه می‌خواهیم، کشور علاوه بر نخبگان علمی به نخبگان اجتماعی و فرهنگی نیاز دارد، شورای عالی انقلاب فرهنگی می‌تواند بستری ایجاد کند تا نخبگان به سمت کارهای مورد نیاز نظام جمهوری اسلامی است بروند.

با هر اعتراضی برخورد امنیتی شده، بحث و گفتگو شکل نمی‌گیرد

سید محمد حاتمی دارنده مدال نقره المپیاد جهانی ریاضی ۲۰۱۹ و دانشجوی مهندسی کامپیوتر دانشگاه شریف به عنوان نخبه حاضر در این جلسه نیز گفت: آیا چین شدن هدف ماست یا نه؟ اگر بله هست دیگر صحبتی نداریم، اگر نه است چرا اقدامات در این راستاست. الان تک صدایی در کشور حاکم است. معتقدم در شرایط بحرانی نیستیم ولی در شرایط ناآرامی هستیم که فقط صدای رادیکالها به هم می‌رسد صدای افراد میانی شنیده نمی‌شود. متأسفانه اصلاً فضای صحبت کردن برای افراد میانی وجود ندارد، چون مسئولان دانشگاه فقط از تندروها حمایت می‌کنند و فقط رادیکال‌ها صحبت می‌کنند و صدای آنها شنیده می‌شود.

وی تاکید کرد: مسئولان دانشگاه می‌گویند ۴۰ روز است که سروصدا کرده‌اید دیگر بس است، متأسفانه اینها فکر می‌کنند که ما آمده‌ایم که سروصدا کنیم در صورتی که اینگونه نیست ما به دنبال نتیجه هستیم. نتایج را بگویند ما کوتاه می آییم ما این‌قدرها هم غیرمنطقی نیستیم.

حاتمی ادامه داد: به جای اینکه به نخبگان مدیریت آموزش دهید، فضای کار کردن به نخبگان داده شود. عدم مطالعه باعث شده که برخی از دعواها سطح پایین باشد، چون با هر اعتراضی برخورد امنیتی شده، بحث و گفتگو شکل نمی‌گیرد و سواد لازم ایجاد نمی‌شود و وقتی که بحث می‌شود محتوای مورد انتظار دیده نمی‌شود.

وی ادامه داد: آیا مطلوب است که دانشجویان دانشگاه شریف حرف اجتماعی و سیاسی بزنند؟ برخی می‌گویند که مهندس هستید بروید درستان را بخوانید. برخی از مسئولان آب به آسیب دشمن می‌ریزند. می‌گویند دانشجویان دانشگاه شریف فحش می‌دهند آن بچه‌ها کمتر از ۵۰ نفر بودند، در مقابل در تجمعات هر وقت دانشجویی فحش داد سایر دانشجویان به او پشت کردند. لطفاً به مسئولان بگویید که هیچ کاری نکنند تا مدتی دانشجویان حرفشان را بزنند، بگذارند تجمع برگزار کنند تا ببینند نقطه تعادل کجاست.

پیشنهاد می‌کنم که مسئولان جمهوری اسلامی را از جمهوری اسلامی جدا کنیم

محمدحسین رمضانی‌راد، دارنده مدال برنز المپیاد ادبی و دانشجوی پزشکی شهید بهشتی، نیز در این نشست تاکید کرد: در جایی در کشور که امنیتی هستند، ثبات مدیریت داریم که در مواقع ضروری به صحنه می آیند و آنطور که می‌خواهند عمل می‌کنند این احتمال دارد که در آینده گوی سبقت از نخبگان سیاسی بربایند و به این برسیم که امنیتی‌ها کشور را اداره کنیم، دوستان می‌پرسند که ما چین می‌شویم؟ من می پرسم که ما جمهوری اسلامی پاکستان می‌شویم؟

وی افزود: بزرگترین مشکل ما این است که به جای هم اندیشی، جلسات پاسخ به شبهات راه انداختیم. پاسخ به شبهات یعنی اینکه شما افرادی هستید که توسط دشمنان اسلام فریب خورده‌اید و شبهاتی برایتان ایجاد شده است، حالا بیایید ما این شبهات را برطرف می‌کنیم. به جای انتقال دانش به افراد، می گویم بیایید سوال بپرسید ما جواب می‌دهیم. من یک سوال داریم آیا مسئله جمهوری اسلامی اختلاط سلف دانشگاه است؟ اگر اختلاط سلف هست خوب چرا جای دیگر این جداسازی وجود ندارد؟ پرورش اندیشیده باید در نخبگان صورت گیرد، مرکزی برای نخبگان در دانشگاه ایجاد شود تا نخبگان برای اجتماع تربیت شوند. بنیاد نخبگان افراد را تک تک شناسایی می‌کند تا اجتماع شوند. در نهاد رهبری و معاونت فرهنگی می‌توان بازتعریفی ایجاد شود.

رمضانی راد گفت: انحصار دولتی در افرادی می بینیم که به شدت محافظه کار هستند و به همین خاطر از نخبگان فاصله گرفته‌اند. جداسازی جمهوری از اسلامی را نمی‌پذیرم و پیشنهاد می‌کنم که مسئولان جمهوری اسلامی را از جمهوری اسلامی جدا کنیم.

فیلترینگ‌هایی صورت گرفته است که جای تأسف دارد

محمدامین نجارزاده رتبه برتر کنکور سراسری، در این جلسه بیان کرد: کاش در افزایش ظرفیت پزشکی بیمارستان‌ها و خوابگاه‌ها را می‌دید. فضای دانشگاه و زیرساخت‌ها برای افزایش ظرفیت مناسب نیست.

وی افزود: من معتقدم که دانشجویان نمی‌توانند با خودشان کنار بیایند و اصلاً فضای فعلی فضای گفتگو نیست.

این دانشجو گفت: بیانیه سپاه وضعیت موجود را تبیین کرده است. حمله رسانه‌ای سنگین رخ داد که ذهن بچه‌ها را مشوش کرد مسئولان باید وضعیت را تبیین می‌کردند ولی حرفهای ضدونقیض زدند و فضا را بدتر کردند.

وی اضافه کرد: رؤسای دانشگاه باید امنیت جلسات را حفظ کنند. اما اقدامات شدید امنیتی شکل می‌گیرد که مناسب نیست. فیلترینگ‌هایی صورت گرفته است که جای تأسف دارد.