سامان یاسین (صیدی) خواننده رَپ اعتراضی کُرد و خطر اعدام

جنبش «زن، زندگی، آزادی» که بعد از قتل حکومتی ژینا (مهسا) امینی در تاریخ ۲۶ شهریورماه ۱۴۰۱ آغاز و به مجموعه گسترده‌ای از اعتراض‌های سراسریِ ضد حکومتی در ایران تبدیل شد، کماکان ادامه دارد. حاکمیت که خود را ناتوان از مهار این اعتراض‌ها می‌بیند، بار دیگر برای طناب‌های دارش دنبال می‌گردد.

در جنبشی که جامعه ایران دو ماه از آن را پشت سر گذاشته است، طی اقدامی شتاب‌زده اما مسبوق به سابقه، چند نفر از معترضان بازداشت شده از سوی قوه قضاییه با اتهام «محاربه» مواجهه شدند که خطر صدور حکم اعدام را به برای آنها به همراه دارد. با نگاهی به عقب، در اعتراضات سال‌های اخیر همین اتفاق برای بازداشت‌شدگان دی ۹۶ و آبان ۹۸ نیز رُخ داد و برخی از این شهروندان بازداشت شده با طرح همین اتهام، اعدام شدند، از جمله مصطفی صالحی. اما احکامی که با هدف ایجاد رعب و وحشت در میان معترضان صادر شدند، نه تنها شوکی بزرگ توأم با خشم به مردم تزریق کرد، بلکه نتوانست اعتراضات هم را به محاق ببرد.

بر اساس گزارش سازمان ملل متحد تاکنون از آغاز اعتراض‌های سراسری در ایران بیش از ۱۴ هزار نفر، از جمله کودکان بازداشت شده‌اند و این آمار بالای بازداشت‌شدگان نگرانی‌های زیادی در زمینه بدرفتاری، شکنجه و در نهایت صدور احکام سنگین علیه بازداشت‌شدگان را افزایش داده است. علی‌الخصوص که جدا از سابقه اعدام معترضان در جمهوری اسلامی، یک‌شنبه ۱۵ آبان، ۲۲۷ نفر از نمایندگان مجلس شورای اسلامی در بیانیه‌ای، با «محارب» خواندن معترضان در ایران، از قوه قضائیه خواستند حکم «قصاص» (اعدام) را در مورد آنان اجرا کند.

در کیفر خواست چند تن از افرادی که اخیراً به اعدام محکوم شدند، آمده است: «محاربه به دلیل سلاح کشیدن عیله مأمور و ایجاد رعب و وحشت در جامعه، زخم برداشتن برخی مأموران امنیتی، تخریب اموال عمومی و نیز دولتی به منظور از هم پاشیدن امنیت کشور و مقابله با نظام.»

اتهام محاربه که در مرحله دادرسی ممکن است متهم را با حکم اعدام مواجه کند، از قهرآمیزترین شیوه‌های سرکوب در دستگاه قضایی جمهوری اسلامی است. و این اتهام اکنون گریبان هنرمندان اعتراضی را گرفته است، گویی حاکمیت از ورود چهره‌های محبوب مردم به اعتراضات هراس دارد و به همان اندازه هم با هدف قرار دادن این هنرمندان مانند سامان یاسین، خواننده رپ کُرد، سعی دارد سیاست سرکوب و ایجاد وحشت را به حداکثر برساند.

سامان یاسین کیست؟

یکی از شهروندانی که با اتهام محاربه از سوی قوه قضاییه مواجهه شده، سامان صیدی با لقب همری سامان یاسین است. خواننده رَپ اهل کرمانشاه که مردم او را به عنوان یک خواننده اعتراضی و مردمی می‌شناسند. بدین مفهوم که او در ترانه‌های خود به معضل‌های اجتماعی اشاره دارد و می‌کوشد از این طریق بازتاب صدای مردم تحت ستم باشد.

لابه‌لای ترانه‌های اعتراضی سامان یاسین سرکوب و پریشانی جامعه موج می‌زند. او در یکی از ترانه‌هایش که به زبان کُردی (لهجه کلهری) خوانده است، تلویحاً به قلع و قمع کردن حنجرها می‌پردازد. او به قدغن کردن خوشحالی در بین مردم معترض است و با اشاره به بازداشت‌های خشونت‌آمیز چنین می‌خواند: «عین حیوان سر و ته‌ام کرده‌اند، اما من به سکوت تن نمی‌دهم.»

و در ادامه به زخم‌های عمیقی می‌پردازد که سراسر وجود او و امثال او را در بر گرفته و اگرچه مثل مو باریک می‌شود، اما هرگز پاره نخواهد شد:

«دور تا دورم دیوار کشیده‌اند / هر کی از راه می‌رسد جایی‌ام (از بدنم) را می‌شکند.»

سامان یاسین، خواننده رَپ کُرد ۲۷ ساله، پیرو آیین یارسان و اهل کرمانشاه در تاریخ ۱۰ مهرماه سال جاری توسط نیروهای امنیتی همراه با خشونت در خانه خود در تهران بازداشت شد.

علت بازداشت او حمایت از اعتراض‌های مردمی است.

او پس از بازداشت به دادسرای امنیت مستقر در زندان اوین و سپس به زندان تهران بزرگ (فشافویه) منتقل شد. اما پس از نزدیک به دو هفته نگهداری در زندان تهران بزرگ (فشافویه)، به زندان اوین منتقل شد.

جرم این خواننده رپ که ۲۷ سال دارد، علاوه بر حمایت و مشارکت در اعتراضات، «دشمنی با نظام» گزارش شده است. قوه قضائیه او را به کشیدن اسلحه و شلیک سه تیر و نیز اجتماع و تبانی به قصد ارتکاب جرم علیه امنیت کشور مورد اتهام قرار داده‌اند.

در فیلمی کوتاه که از اولین جلسه دادگاه سامان یاسین به تاریخ هفتم آبان منتشر شده، او تاکید می‌کند «هیچ سابقه کیفری» ندارد، اما قاضی صلواتی این خواننده رَپ را به داشتن یازده فقره سابقه کیفری متهم می‌کند و سامان یاسین در نهایت تعجب همه آن یازده اتهام را رد می‌کند.

جلسه دادگاه سامان یاسین در حالی برگزار شد که او از حق داشتن وکیل محروم مانده است و در حالی که خانواده برای او وکیل گرفته‌اند، اما هنوز امکان ملاقات با وکیل را پیدا نکرده است.

در دوران بازداشت نیز حق تماس و ملاقات با خانواده به این خواننده رپ داده نشده است. او در این مدت تنها یک بار با خانواده‌اش تماس تلفنی گرفته است. بنا به گزارش شبکه حقوق بشر کردستان سامان یاسین از زمان بازداشت جهت انجام اعترافات اجباری تحت فشار و شکنجه‌های شدید جسمی و روحی قرار گرفته است.

سامان یاسین در دادگاه و هنگام تفهیم اتهام نه وکیل داشت و نه خانواده‌اش حضور داشتند، دادگاهی کاملاً غیرقانونی و نمایشی به سیاق موارد مشابه گذشته.

در این جلسه علاوه بر سامان یاسین (صیدی)، میلاد آزمون، یکی دیگر از بازداشت‌شدگان اعتراضات اخیر از جانب فرمانده انتظامی تهران به قتل یک بسیجی متهم شد.

جاسمین رمزی، معاون کمپین حقوق بشر در ایران، طی مصاحبه‌ای با نیوزویک در رابطه با پرونده سامان یاسین گفته است:

«در موارد این‌چنینی، سازمان‌های اطلاعاتی ایران بدون هیچ‌گونه نگرانی از عواقب کارهای‌شان وارد عمل می‌شوند. بدین معنی که اگر بازداشت‌شدگان، در زمان بازداشت برای اعترافات اجباری مورد شکنجه و اذیت و آزار واقع شوند هیچ ارگان، سازمان یا قانونی وجود ندارد تا زندانی به آن مراجعه کند. در پرونده‌هایی با انگیزه سیاسی مانند این [سامان یاسین]، متهمان عمداً از دسترسی به استانداردهای بین‌المللی به رسمیت شناخته‌شده در روند عادلانه محروم می‌شوند، زیرا کل سیستم دادگاه علیه آنها است.»

رپ: فریاد بی‌عدالتی

آهنگ‌های رَپ اعتراضی سامان یاسین محتوایی گزنده دارند. او به دو زبان کُردی و فارسی می‌خواند و با تسلط بر این دو زبان به نابرابری‌های موجود در جامعه می‌پردازد. در چند سالی که از کار حرفه‌ای او می‌گذرد، هوادارانی پیدا کرده که همواره سامان و ملودی‌های تازه‌اش را دنبال می‌کنند.

در آهنگ‌ها و موزیک ویدیوهایی که تهیه می‌کند، نوآوری و خلاقیت چشمگیری وجود دارد که بدون پرده‌پوشی یا کتمان واقعیت‌های سطح جامعه، عمیقاً به کالبدشکافی دلائل آن همه درد و مشکلات، باب اعتراض را به رَپ فریاد می‌زند.

این نشان از دید عمیق او به عنوان هنرمندی مردمی دارد که نسبت به جامعه‌ای که در آن زندگی می‌کند، نمی‌تواند بی‌تفاوت باشد. البته باید اشاره کرد سامان یاسین علاوه بر رَپ اعتراضی، در سبک عشق و شکست (دیس‌لاو) نیز ترانه‌هایی منتشر کرده است که توانسته طرفداران قابل توجهی را به خود جلب کند.

سامان یاسین تنها خواننده رپ بازداشت شده نیست. توماج صالحی، محمدعلی کاشی معروف به «ودا» و ئاگرین شیربیگی نیز دیگر خواننده‌های رپ بازداشت شده در جریان اعتراضات اخیر هستند.

بازداشت سامان یاسین و توماج صالحی با موجی از اعتراض شهروندان و کاربران در شبکه‌های اجتماعی مواجهه شد. تعداد زیادی از هنرمندان و نویسندگان نیز از این دو هنرمند اعلام حمایت کردند و خواستار آزادی آنها شدند.

در حمایت آزادی سامان یاسین دادخواستی تهیه شده که تاکنون بیش از ۴ هزار نفر در سراسر جهان آن را امضا کرده‌اند.

چنین به نظر می‌رسد که حکومت جمهوری اسلامی با برچسب اتهام محاربه برای سامان یاسین و دیگر معترضانی که با در مضان این اتهام قرار دارند، در پی زنده نگه داشتن خدای دهه شصت و امیدوار به خاتمه اعتراضات است.