فضای مجازی تهدیدی برای یار مهربان

آیین اختتامیه و تقدیر از نفرات برگزیده «بیست‌ونهمین جشنواره ملی کتاب سال دانشجویی» و «بیستمین جشنواره پایان‌نامه سال دانشجویی»، سه‌شنبه (بیست‌وچهارم آبان‌ماه ۱۴۰۱) با حضور عبدالحسین شاهوردی؛ رئیس پژوهشگاه رویان، سید مجید امامی؛ دبیر شورای فرهنگ عمومی کشور، مهدی محقق؛ استاد دانشگاه، حجت‌الاسلام مرتضی جوادی آملی، حسن مسلمی نائینی؛ رئیس جهاد دانشگاهی و حامد علی‌اکبرزاده، دبیر علمی «بیست‌ونهمین جشنواره ملی کتاب سال دانشجویی» و «بیستمین دوره جشنواره ملی پایان‌نامه سال دانشجویی» در پژوهشگاه رویان جهاد دانشگاهی برگزار شد.

شرکت ۱۶ هزار دانشجو در ۲۹ دوره برگزاری جشنواره

در ابتدای این مراسم حامد علی‌اکبرزاده، آماری از تعداد آثار ارسال شده به دبیرخانه جشنواره ارائه کرد و گفت: فرآیند اجرایی «بیستمین جشنواره پایان‌نامه سال دانشجویی» از آذرماه سال گذشته شروع و فراخوان دریافت آثار به دبیرخانه منتشر شد. امسال جشنواره با استقبال خوبی مواجه و ۷۲۷ اثر به دبیرخانه ارسال شد. از مجموع این آثار گروه علوم انسانی طبق روال ادوار گذشته در پایان‌نامه و کتاب سال دانشجویی بیشترین تعداد آثار دریافتی (۲۵۳ اثر) را داشته است.

وی با بیان اینکه در بخش ویژه سعی کردیم موضوعاتی را طراحی کنیم که متناسب با نیاز جامعه و مبتنی بر اولویت‌های کشور باشد، افزود: در هر دوره با همکاری نهاد‌های متولی موضوعات مهمی را که شاید کمتر به آن‌ها توجه شده، مورد توجه قرار دادیم که در همین راستا بخش ویژه دوره بیست‌ونهم به موضوعاتی شامل ادبیات فولکلور، اقتصاد مقاومتی و تولید ملی، تاریخ شفاهی و علوم انسانی اسلامی اختصاص یافت. برهمین اساس چهار شاخه را در بخش ویژه جشنواره و ۱۰۲ اثر در زمینه «سیاست‌گذاری علم و فن‌آوری»، «اقتصاد و تولید ملی»، «علوم انسانی و تاریخ شفاهی» دریافت کردیم.

دبیر علمی «بیست‌ونهمین جشنواره ملی کتاب سال دانشجویی»، ادامه داد: به لحاظ فراوانی امسال تعداد شرکت‌کنندگان به تفکیک مقاطع تحصیلی در مقطع کارشناسی ارشد بیشتر از سایر مقاطع بود، به‌طوری‌که ۵۷ درصد آثار در مقطع کارشناسی ارشد و ۴۳ درصد آثار در مقطع دکتری بوده است. بر اساس نوع دانشگاه‌ها نیز ۷۹ درصد آثار دانشجویان از دانشگاه‌های دولتی و ۲۱ درصد آثار دانشجویان از دانشگاه غیردولتی بوده است. همچنین براساس تفکیک جنسیت، ۴۸ درصد زنان و ۵۲ درصد مردان در این جشنواره شرکت داشته‌اند.

علی‌اکبرزاده با بیان اینکه فرآیند داوری آثار سه ماه بوده، بیان کرد: با توجه به حساسیت و اهمیت ارزیابی آثار و لزوم توجه به ملاحظات علمی و تخصصی، هر کتاب در چهار مرحله مورد ارزیابی قرار گفت که در مرحله چهارم هیأت داوران در جلسه نهایی داوری، آثار برتر هر گروه را به تفکیک مشخص کرده و با لحاظ تمامی شرایط و ضوابط علمی موجود و براساس آیین‌نامه جشنواره کتاب سال دانشجویی، آثار برتر را در دو بخش اصلی و ویژه معرفی کردند. ۶۱۲ اثر به مرحله اصلی رقابت «بیست‌ونهمین جشنواره ملی کتاب سال دانشجویی» راه یافت که در شش گروه اصلی و در بخش ویژه طبقه‌بندی و مورد ارزیابی قرار گرفتند.

وی در پایان گفت: در بخش کتاب سال دانشجویی نیز از ۱۶ آذرماه سال گذشته تا اردیبهشت‌ماه امسال براساس آمار برگزاری ۲۹ دوره جشنواره تاکنون ۱۲ هزار دانشجو در این رویداد بزرگ فرهنگی شرکت کردند. در آیین اختتامیه این رویداد فرهنگی در این دوره، ۶ اثر برگزیده و ۱۳ اثر شایسته تقدیر در جشنواره ملی کتاب سال دانشجویی به همراه ۶ اثر برگزیده و ۱۳ اثر شایسته‌تقدیر در جشنواره ملی پایان‌نامه سال تجلیل می‌شوند. همچنین دکتر احمدرضا دهپور به‌عنوان استاد راهنمای برتر انتخاب و نیز از شخصیت علمی و فرهنگی مهدی محقق و آیت‌الله جوادی آملی به‌عنوان استاد خادم کتاب قدردانی می‌شود.

حال یار مهربان خوب نیست

جمال رحیمیان؛ معاون فرهنگی جهاد دانشگاهی دیگر سخنران این جشنواره با بیان این‌که دانشجویان در محیط دانشگاه باید مراقب کتاب، این یار مهربان باشند، افزود: با پیدایش فضای مجازی و شبکه‌های اجتماعی، حال یار مهربان خوب نیست و این دوست قدیمی نیاز به کمک ویژه همه دانشجویان دارد. بعضا مشاهده می‌شود که دانشجویان به‌جای توجه به کتاب و خواندن آن، وقت خود را در صفحات مجازی به هدر می‌دهند و بابت این وب‌گردی چیزی نصیبشان نمی‌شود. این در حالی است که اگر دانشجویان با کتاب و کتاب خواندن آشتی کنند، حاصل این آشتی به ارتقای سطح دانش، آگاهی و علم آن‌ها منجر می‌شود.

وی با بیان این‌که فضای مجازی تهدیدی برای یار مهربان است، تصریح کرد: این روز‌ها حال یار مهربان با پیدایش فضای مجازی خوب نیست. دانشجویان و فرهیختگان باید قدری با کتاب مهربانتر برخورد کنند. باید به یار مهربان کمک کنیم تا جایگاه خود را در جمع نخبگان دانشگاهی پیدا کند؛ این یاری که صد‌ها سال همراه ما بوده و اوقات فراغت ما را پر کرده، موجبات تعالی معرفت ما را فراهم آوره است. در روزگاری که فضای مجازی و اینترنت و شبکه‌های اجتماعی همه ما را مسحور خود کرده، فضای مجازی تهدیدی برای یار مهربان محسوب می‌شود.

معاون فرهنگی جهاد دانشگاهی با اشاره به اینکه ما هم تلاش می‌کنیم در مجموعه خود به دانشجویان در زمینه ترویج فرهنگ مطالعه در دانشگاه‌ها کمک کنیم، گفت: به همه محققان و پژوهشگران جوان و نوقلمان کمک می‌کنیم تا آثار ارزشمند خود را به جامعه عرضه و منتشر کنند و در مسیر ترویج کتاب و کتابخوانی تلاش می‌کنیم. هرآنچه از دستمان برمی‌آید انجام دهیم تا یار مهربان همچنان یار مهربان بماند.

کتاب بذر امید را به درختی تنومند در جامعه تبدیل می‌کند

در ادامه این مراسم سید مجید امامی؛ دبیر شورای فرهنگ عمومی کشور در سخنانی کوتاه بیان کرد: باید بذر امید را با دانش و آگاهی در جامعه بکاریم. حتما آگاهی و کسب دانش از کتاب می‌تواند بذر امید را به درختی تنومند در جامعه تبدیل کند.

کتاب جایگاه شریفی در تمدن اسلامی داشته است

مهدی محقق؛ نویسنده و استاد دانشگاه تهران که در این جشنواره به‌عنوان استاد خادم کتاب مورد تجلیل قرار گرفت نیز گفت: ما دو نوع کتاب داریم؛ تدوینی و تکوینی. کتاب تدوینی همان قرآن کریم است که با «ذلک الکتاب لا ریب فیه» آغاز می‌شود. کتاب تکوینی نیز به دو دسته آفاقی و انفسی تقسیم می‌شود. کتاب آفاقی عالم جهان هستی است و کتاب انفسی خود انسان است که انسان خودش یک کتاب است.

وی با بیان اینکه کتاب جایگاه شریفی در تمدن اسلامی داشته، ادامه داد: دانشمندان بزرگ و فرزانه‌ای در طول تاریخ داشته‌ایم که کتاب‌های مختلف را تالیف کردند. برخی از کتاب‌ها مانند «بحارالانوار» علامه مجلسی و «قانون» ابن سینا جنبه دایرةالمعارفی» دارد؛ دانشمندان اسلامی بسیاری در فلسفه و پزشکی کتاب نوشتند. ابن سینا کتاب «شفا» و «قانون» را دارد. کتاب فلسفی «شفا» از ابن سینا، ویژگی قانون دارد. منظور من این است که فلسفه و پزشکی می‌توانند تداخل داشته باشند. فلسفه پزشکی روح است و فلسفه قانون پزشکی بدن است؛ از این جهت که فلسفه و پزشکی ارتباط عمیقی باهم دارند و متداخل در یکدیگرند. همچنین کتاب و علم‌آموزی از کتاب جایگاه بسیار بلند مرتبه‌ای دارد که از ۱۴۰۰ سال پیش از انسان جدا نبوده است.

برگزیدگان جشنواره کتاب و پایان‌نامه سال دانشجویی

در این مراسم از احمدرضا دهپور به‌عنوان «استاد راهنمای برتر» تجلیل شد. همچنین علامه فقید آیت‌الله عبدلله جوادی آملی و استاد مهدی محقق به‌عنوان «استاد خادم کتاب» تجلیل شدند. حجت‌الاسلام مرتضی جوادی آملی فرزند آیت‌الله عبدلله جوادی آملی به نمایندگی از پدر، لوح تقدیر و نشان ایشان را دریافت کرد.

سی‌اُمین دوره هفته کتاب جمهوری اسلامی ایران با شعار «ما همانیم که می‌خوانیم» از ۲۱ آبان‌ماه آغاز شده و تا ۲۷ آبان‌ماه ۱۴۰۱ ادامه دارد.

باشگاه خبرنگاران جوان فرهنگی هنری ادبیات