آنکارا موضع قوی در برابر غرب دارد/ برگ برنده های آمریکا و ترکیه

خبرگزاری مهر، گروه بین الملل - آذر مهدوان: سر انجام پس از کش و قوس های فراوان انتخابات میان دوره ای آمریکا در تاریخ ۸ نوامبر برگزار شد و با توجه روند شمارش آرا درمی‌یابیم میدان‌دار انتخابات سنا حزب دموکرات ها و پیشتاز مجلس نمایندگان نیز جمهوری خواهان هستند. انتخابات میان دوره ای آمریکا به‌طور مسلم به عنوان بستری مهم و تاثیرگذار در روند سیاست خارجی دولت کنونی واشنگتن محسوب می شود، به همین دلیل به نظر می رسد این موضوع در روند مذاکرات ترکیه و آمریکا بر سر ارسال جنگنده های اف-۱۶ نیز تاثیر بگذارد.

خبرنگار مهر، با هدف بررسی تاثیر انتخابات آمریکا و روابط آنکارا و واشنگتن گفت‌وگویی را با «پروفسور هلین ساری ارتم» استاد دانشگاه مدنیت استانبول و کارشناس مسائل آمریکا داشته است که در ادامه مشروح این گفتگو از نظر می گذرد:

*علی رغم انجام چند دور مذاکرات میان ترکیه و آمریکا اما هنوز مساله ارسال جنگنده های اف-۱۶ لاینحل مانده است؛ اخیرا رجب طیب اردوغان رئیس جمهور ترکیه گفته است در کنار انتخابات آمریکا روند مذاکرات اف- ۱۶ نیز در مسیر خوبی پیش می رود. تاثیر انتخابات میان دوره ای آمریکا در مذاکرات آنکارا و واشنگتن چگونه خواهد بود؟

ترکیه برخلاف دوره ترامپ که فضای گفت‌وگوی بسیار نزدیک و مطلوبی با آمریکا داشت، در دوره بایدن ترجیح داد با واشنگتن فاصله سیاسی داشته باشد. در دولت آنکارا این انتظار وجود داشت که اگر جمهوری خواهان در انتخابات میان دوره ای آمریکا اکثریت مجلس سنا را به دست بیاورند شاهد همراهی آمریکا در موضوع F-۱۶ خواهند بود. با این حال جمهوری خواهان نتوانستند موفقیت مورد انتظار را بدست آورند. البته در دیدار روسای جمهور ترکیه و آمریکا در حاشیه نشست جی ۲۰ ،بایدن اعلام کرد که دولتش از ارسال جنگنده های اف-۱۶ حمایت می کند. این نشان می‌دهد که دولت بایدن نمی خواهد روابطش را با ترکیه قطع کند.

ضمن اینکه گره عضویت سوئد و فنلاند در ناتو به دست دولت ترکیه باز می شود. برای همین واشنگتن نمی خواهد با آنکارا دچار تنش شود. در نتیجه همانطور که گام های ترکیه در مورد روند سوئد و فنلاند در ناتو آهسته است دولت بایدن نیز مذاکرات F-۱۶ را به آرامی پیش می برد. یعنی هر دو کشور برگ برنده‌های مهمی در دست دارند. با این حال ترکیه نیز از برخی جوانب به ویژه به دلیل نقش میانجی در امنیت غذایی (و شاید انرژی در آینده) موضع قوی در برابر غرب دارد. تلاش ترکیه برای نزدیک‌تر کردن روسیه و غرب هم موضوع بسیار مهمی است. نشست اخیر سران اطلاعات روسیه و آمریکا در ترکیه برای جلوگیری از جنگ هسته‌ای نیز نشان دهنده نقش مهم آنکارا بین غرب و شرق است.

*گفته می شود دولت آمریکا تا زمان انتخابات ۲۰۲۳ ترکیه صبر خواهد کرد و بعد از انتخابات در خصوص ارسال جنگنده‌های اف-۱۶ تصمیم جدی خواهند گرفت. آیا این ادعاها واقعیت دارد؟

ایالات متحده می تواند از موضوع اف-۱۶ برای مذاکره در مورد مسائل دیگر بهره برداری کند. اما به نظر من تبدیل این موضوع به برگ برنده انتخاباتی می تواند پیامدهای معکوس برای آنکارا داشته باشد. دولت آنکارا همچنین می تواند از مساله اف-۱۶ یا موضوع سوئد و فنلاند برای تاثیرگذاری بر افکار عمومی در انتخابات استفاده کند. بروز مجدد مساله تروریسم نیز ممکن است پیام های ترکیه علیه غرب به ویژه ایالات متحده را تشدید کند و این‌گونه حمایت افکار عمومی با خود همراه کند.

*با توجه شمارش آرا و اعلام نتایج غیر رسمی، این انتخابات چه تاثیری بر انتخابات ریاست جمهوری آینده در ایالات متحده خواهد داشت؟

این انتخابات نشان می‌دهد دموکرات ها هنوز از اقبال عمومی برخوردار هستند. جمهوری خواهان می‌توانستند موفق‌تر باشند اما نشدند. یکی از دلایل این امر حساسیت در موضوع اوکراین است که مواضع دولت بایدن در این خصوص مورد تایید جامعه آمریکا است. حتی اگر بایدن اشاره هایی در مورد نامزدی مجدد در انتخابات آتی هم داشته باشد احتمال می‌دهم فردی مانند کامالا هریس می‌تواند به عنوان نامزد دموکرات ریاست جمهوری برجسته شود. من پیش‌بینی می‌کنم که جمهوری‌خواهان هم به جای شخصی پر حاشیه مانند ترامپ، ممکن است روی سیاستمداری جدید مانند فرماندار فلوریدا سرمایه‌گذاری کنند.