سلحشوران چگونه حامی تیم ملی شدند؟/روایتی تازه از جنجال دیوارنگاره

به گزارش خبرنگار مهر، دیوارنگاره میدان ولیعصر (عج) علاوه بر وسعت آن با طول تقریبی ۴۷ و عرض ۱۸ متر، به دلیل سوژه‌هایش همیشه مورد توجه افکار عمومی بوده است. به طوری که چندی پیش اکران «زنان سرزمین من ایران» بر این دیوار که ۶۰ چهره زن شاخص را در بر می‌گرفت، با واکنش‌های جنجالی بسیاری مواجه شد.

با فرا رسیدن بازی‌های جام جهانی ۲۰۲۲ قطر و حضور تیم ملی کشور ایران در این رقابت‌ها، دیوارنگاره میدان ولیعصر (عج) به این مساله اختصاص یافته است. در این اثر هنری، تیم ملی کشورمان توسط اسطوره‌های ایرانی شاهنامه بدرقه می‌شوند.

«تا پای جان برای ایران»، شعاری است که برای تیم ملی فوتبال کشورمان در جام جهانی قطر انتخاب شده است و همین شعار ایده استفاده از چهره‌های حماسی همچون رستم، اسفندیار و… را برای طراحی دیوارنگاره میدان ولی عصر (عج) به وجود آورد.

محمد امجد نماینده خانه طراحان انقلاب اسلامی درباره این دیوارنگاره و ایده آن به خبرنگار مهر گفت: انتخاب اساطیر شاهنامه برای استقبال از جام جهانی ۲۰۲۲ قطر به دلیل شعار «تا پای جان برای ایران» بود؛ این شعار ما را به سمت اشعار شاهنامه و سلحشوران آن انداخت. چون در ادبیات ما حماسی‌ترین اشعار مربوط به اشعار فردوسی می‌شود؛ بنابراین تلاش شد تا بتوانیم قرابتی میان قهرمان شاهنامه و اعضای تیم ملی فوتبال کشور به وجود آوریم. برای همین تصویر را به صورتی طراحی کردیم که این قهرمانان در حال بدرقه تیم ملی برای رفتن به سمت میدان بازی هستند. این نگاه یک نگاه متفاوت و جدید بود و سعی شد این اثر را با بیتی از فردوسی «همه نامداران ایران زمین / گرفتند بر پهلوان آفرین» در فضای شاهنامه ترسیم کنیم.

وی درباره واکنش‌ها نیز بیان کرد: حضور گُردآفرید، نخستین شیر زن حماسه ملی ایران در کنار پهلوانان دیگر مانند رستم و زال باعث شده تا باز هم به اهمیت حضور زنان اشاره داشته باشیم و از این رو تا جایی که در جریان هستم بازخوردها و واکنش‌ها در زمینه این تصویر خوب و مثبت بوده است.

دیوارنگاره‌های جدید جام جهانی

امجد، دیوارنگاره جام جهانی را یک پویش قلمداد کرد که قرار است علاوه بر میدان ولیعصر (عج)، در تهران و شهرهای دیگر نیز با طراحی‌ها و موضوعات متنوع مورد استفاده قرار گیرد و گفت: تصمیم این است که طرح‌های دیگری در راه باشد و امیدوار هستیم تیم ملی در جام جهانی افتخارآفرینی کند تا ما هم بتوانیم آنها را به نمایش درآوریم. ما برای جام جهانی دیوارنگاره‌های دیگری نیز در نظر داریم که برای استان‌های دیگر کشور در حال اجرایی شدن هستند. در آنها نیز شخصیت‌های شاهنامه به تصویر کشیده شده و در استان‌های مختلف همچون شیراز، تبریز، مشهد، خوزستان و… به نمایش درمی‌آیند. این آثار یک ترکیب تصویری هم هستند و در فضاهای مختلف و به شکل‌های گوناگون ارائه می‌شود و به صورت یک پویش پیش می‌رود. از این رو قرار نیست این اثرها تنها بر روی یک دیوارنگاره به نمایش درآید.

دیوارنگاره ماهیت آگاهی رسانی دارد

وی همچنین با بیان اینکه دیوارنگاره به دلیل ماهیت آگاهی رسانی که دارد می‌تواند اثربخشی قابل توجهی داشته باشد و از این رو لازم است به آن توجه ویژه‌ای شود، توضیح داد: دیوارنگاره با توجه به اینکه آگاهی رسانی می‌کند فضای آن با فضای تبلیغاتی متفاوت است و زاویه دید بهتری دارد. از این رو می‌توان با توجه به ظرفیتی که در دیوارنگاره وجود دارد از آن به بهترین شکل ممکن برای ایجاد انسجام و همبستگی استفاده کرد. برای همین هم ما در طراحی‌های خود تلاش می‌کنیم بیشتر به دید اکثریت مردم توجه داشته باشیم و به همین خاطر کم‌تر مسائل سیاسی را انعکاس می‌دهیم.

چرا «زنان سرزمین من ایران» جنجال آفرید؟

نماینده خانه طراحان انقلاب اسلامی همچنین با اشاره به دیوارنگاره «زنان سرزمین من ایران» و واکنش‌های جنجالی پس از آن توضیح داد: زمانی که قرار بود این اثر تولید شود نگاه بر این بود تا تمام زنان سرزمین ایران از تمام طیف‌ها در یک اثر آورده شود. برای همین زنان موفق و تأثیرگذار در حوزه‌های مختلف از زمان قاجار تا به امروز مورد توجه قرار گرفت. زنانی که در این سرزمین زندگی کرده و می‌کنند و افراد موفقی محسوب می‌شوند. آن هم علی رغم تمام محدودیت‌هایی که وجود داشته است، توانستند جایگاه مناسبی را برای خود به دست آورند.

وی ادامه داد: با وجود چنین دیدگاهی اما دیوارنگاره پس از رونمایی با واکنش‌های جنجالی مواجه شد و احساس کردیم مقاومت بر سر ماندن این اثر می‌تواند باعث دور شدن طیف‌های گوناگون از هم شوند. از این رو علی رغم میل باطنی اثر برداشته شد. در صورتی که نیت این تصویر بر این بود که همبستگی و انسجام ملی را در یک قاب به نمایش درآوریم؛ اما در این زمینه طاقت‌ها کم بود و به جای آن دیوارنگاره دیگری با همین شعار اما این بار با پشت زمینه سفید و بدون هیچ چهره‌ای را جایگزین کردیم. این کار را انجام دادیم تا مخاطب هر شخصی که در ذهن خودش دارد را پشت صفحه سفید قرار دهد.

پشت پرده ایران یکپارچه

وی همچنین درباره دیوارنگاره «ایران یکپارچه» که پس از «زنان سرزمین من ایران» بر میدان ولی عصر (عج) نقش بست، نیز گفت: در دیوارنگاره بعدی باز هم نیت بر این بود با توجه به موضوع تجزیه طلبی و صحبت‌هایی که درباره آن می‌شد انسجام و یکپارچگی میان اقوام و جنسیت‌ها را به نمایش درآوریم. در افق تصویر نیز کوه دماوند را قرار دادیم تا اقتدار ملی به بهترین شکل ممکن دیده شود و بگوییم ملتی پشت به پشت هم تلاش می‌کنند تا تکیه گاه یک دیگر باشند. وجود اقشار مختلف چه زن و چه مرد در پوشش اقوام و مشاغل مختلف نیز نشان از آن داشت که فرقی نمی‌کند از چه اقوام و پوششی هستید همه به یک افق و یک هدف نگاه می‌کنند.

امجد در پایان با اشاره به اینکه چنین طرحی توانست به خوبی همبستگی و انسجام را به نمایش درآورد، بیان کرد: از آنجایی که پس از به نمایش درآمدن این دیوارنگاره با نقدهای عجیب و غریب مواجه نشدیم به این نتیجه رسیدیم که این اثر توانسته مورد قبول اکثریت قرار گیرد. چون در این تصویر یکپارچگی به خوبی نمایش داده شده است و اگر نقدی در این زمینه وجود داشت مانند دیوارنگاره قبل به صورت عیان مطرح می‌شد.