چرا هفتمین رییس‌جمهور ایران نشدم؟ / روایت ناطق نوری از علت‌های نتیجه غافلگیرکننده انتخابات سال ۷۶

علی اکبر ناطق نوری رئیس وقت مجلس و نامزد هفتمین دوره انتخابات ریاست جمهوری در کتاب خاطرات خود، نکاتی را درباره اتفاق معروف به «کارناوال عاشورا» و دلایل پیروزی خاتمی در این انتخابات بیان می‌کند که در پی می‌آید:

ماجرای کارناوالی که می‌گفتند عصر عاشورا در شهرک غرب راه افتاده، درست بود. البته این که در شهرک غرب یا در دیگر خیابان‌ها، یک عده اباحه‌گر و لاابالی با قیافه‌های زشت به طرفداری از آقای خاتمی تبلیغ و تظاهرات می‌کردند یا در ماشین عکس ایشان را می‌چسباندند، شکی نیست و کسی نمی‌تواند آن را انکار کند. خود من در خیابان صدر تهران آدم‌هایی با قیافه مبتذل دیدم که عکس آقای خاتمی را به ماشین‌های ژیگولشان می‌زدند که البته این ربطی به ستاد آقای خاتمی نداشت.

این‌ها آدم‌هایی بودند که فکر می‌کردند اگر آقای خاتمی بیاید آنها به مطامعشان می‌رسند و اگر ناطق نوری بیاید مزاحمشان است، بنابراین طبیعی بود که علیه من و به نفع آقای خاتمی تبلیغ کنند. من نباید بگویم که چرا آقای خاتمی جلوی آنها را نگرفت. این افراد مفتضح و مبتذل که به حمایت از ایشان برخاسته بودند، معنایش این نبود که آقای خاتمی اینها را تایید می‌کند. اصلا اینها هیچ ارتباط منطقی با هم ندارند.

کارناوال عصر عاشورا نه کار من بود نه کار خاتمی

از کارناوال فوق، نه تنها روحم خبر نداشت بلکه به شدت با آن مخالف بودم. در تمام دوره تبلیغات، سعی من و دوستان ما این بود که اگر می‌خواهید مثبت کار کنید درباره دیگران حرف نزنید. من روی پای ستاد خود ایستاده‌ام و قایلم که آنها تخلفی نداشته‌اند. به هر حال اصل این حوادث بود، اما به نظر من، خلط مباحث شده بود و این که چه کسانی رفتند از آنجا فیلمبرداری کردند و بعد این را بزرگ‌نمایی و کوچک‌نمایی کرده و یک چیزی را تنظیم و نمایش دادند؟ اشکال کار در این بود که این فیلم را مونتاژ کرده بودند تا نشان دهند که طرفداران آقای خاتمی اینها هستند.

این مساله هیچ ربطی به من و ستاد انتخاباتی‌ام نداشت، لذا وقتی پیگیری هم کردند هیچ‌کس نیامد به من بگوید که اینها از طرفداران شما بودند. این کار یک عده‌ای بود که بعد هم آنها را بازخواست کردند و این که سرنوشت آنها چه شد نمی‌دانم، بنابراین اصل قصه ممکن بود اتفاق بیفتد و از طرفی یک عده لاابالی هم به عنوان تبلیغات بیرون آمده باشند ولی این ربطی به آقای خاتمی نداشت.

حمایت فلاحیان به ضررم تمام شد

مورد دیگر این بود که وزیر اطلاعات آقای علی فلاحیان هم در این دوره خیلی صریح وارد میدان شد و به نفع من سخنرانی کرد. تقیه هم نمی‌کرد و رک و پوست کنده مثل خود من حرف می‌زد. روزی که من در مسجد اعظم و در جمع طلاب و فضلا سخنرانی داشتم، آقای فلاحیان و محسن قرائتی هم در آن روز سخنرانی داشتند. آقای فلاحیان در آنجا گفت: من به عنوان مسئول امنیت کشور تشخیصم این است که اگر فلانی (ناطق نوری) رئیس جمهوری شود به صلاح امنیت کشور است و غیر از این را هم صلاح نمی‌بینم و به ضرر امنیت کشور است.

علی فلاحیان وزیر اطلاعات وقت

این گفته فلاحیان دو بعد داشت: یکی این که آقای فلاحیان به عنوان یک شخصیت حقیقی که یک شخصیت حقوقی را هم به دنبال دارد خودش چیزی را تشخیص داده و اعلام هم کرده است، اما روی دیگر سکه به ضرر من تمام شد و آن این بود که احساس شد وزارت اطلاعات از من حمایت می‌کند؛ بنابراین مردم مقاومت کردند. مردم وقتی ببینند دستگاه‌هایی که احتمالا به آنها می‌شود دستگاه امنیتی گفت از من حمایت می‌کنند در برابرش موضع می‌گیرند و می‌گویند اتفاقا ما می‌خواهیم مخالف این عمل کنیم.

این تشخیص و نظر فردی آقای فلاحیان بود و واقعا هر چه هم با او صحبت کردیم، نپذیرفت. ایشان می‌گفت: تشخیص داده‌ام و احساس تکلیف شرعی کرده‌ام و باید بیایم و بگویم.

البته بیشتر بدنه وزارت اطلاعات این طور نبود. همین موضع‌گیری‌های وزیر برای آنها حساسیت ایجاد کرده بود؛ بنابراین به این صورت نبود که وزارت اطلاعات و همه ابزار و امکانات وزارت در خدمت من و ستادهای انتخاباتی من باشد. فقط شخص وزیر و در نهایت یکی دو نفر از معاونان وزارت با من بود که یکی از آنها آقای [مصطفی]پورمحمدی بود.

سید بودن، یکی از برگ‌های برنده خاتمی

از جمله عوامل دیگر موفقیت آقای خاتمی، سیادت ایشان بود. یکی از دوستان می‌گفت: در یکی از شهرستان‌ها برای شما تبلیغ می‌کردیم که یک شخصی آمد و با لهجه محلی گفت: تو جواب این سید را در روز قیامت چه خواهی داد؟

گفتم: خوب، آقای سیدرضازواره ای [یکی دیگر از نامزدها] هم سید است.

آن شخص گفت: سیدی او معلوم نیست، یعنی عمامه سیاه ندارد.

بنابراین احترام مردم به سادات یک برگ برنده بود. اتفاقا خیلی هم روی آن کار کردند و می‌گفتند اگر هیچی نباشد اولاد پیغمبر (ص) که است و دل پیغمبر را نباید شکست.

منبع: خاطرات علی اکبر ناطق نوری، جلد دوم، مرکز نشر اسناد انقلاب اسلامی

پ.ن: کارناوال عاشورا: کارناوالی بود که عصر روز عاشورا چند روز مانده به برگزاری هفتمین انتخابات ریاست جمهوری ایران در سال ۱۳۷۶ در تهران راه افتاد. افراد شرکت‌کننده در این کارناوال در حالی که عکس سیدمحمد خاتمی یکی از نامزدها را در دست داشتند به شادی و پای‌کوبی پرداختند. فیلم این کارناوال به سرعت در سراسر کشور پخش شد. انتساب این فیلم به ستاد خاتمی به سرعت از سوی ستاد این نامزد انتخابات رد شد. بعد از پیروزی خاتمی، اشخاصی به اتهام ترتیب دادن این کارناوال مورد پرس و جو قرار گرفتند.

بیشتر بخوانید:

• ارگان مطبوعاتی سپاه: محمدخاتمی هنوز پرنفوذترین چهره سیاسی اصلاح طلبان است/ قالیباف حرف تکراری می زند