بارورکردن ابرها چقدر در جبران کم‌آبی کره زمین مؤثر است؟/ استفاده از بارورسازی در ۵۰ کشور

الهه جعفرزاده: تا سال ۲۰۲۵، دو سوم جمعیت جهان ممکن است با کمبود آب مواجه شوند. در این میان دبی هم جزوی از این آمار محسوب می‌شود؛ این شهر در یکی از خشک‌ترین نقاط جهان واقع شده است، علاوه بر آن، جمعیت رو به رشد شهر، در افزایش مصرف آب این ناحیه نقش دارد. هرچند این وضعیت چندان مطلوب نیست، اما از طرفی این عوامل به مرور زمان، منجر به توسعه فناوری‌های جدید در تأمین آب می‌شوند، یکی از منحصربه‌فردترین فناوری‌های در حال توسعه، «بارورسازی ابرها» است.

بارورسازی ابرها چیست؟

بارورسازی ابرها تکنیکی برای اصلاح آب و هوا است که توانایی ابر در تولید باران را بهبود می‌بخشد. دانشمندان در امارات از این فناوری برای ایجاد بارندگی بهره گرفته‌اند.

قبل از اینکه هواپیماهای مخصوصِ این کار به آسمان بروند، کارشناسان باید ابر مناسب را برای بارورکردن انتخاب کنند. در این شیوه، ذرات نمک سدیم و پتاسیم که با هواپیما در هوا منتشر می‌شوند، قطرات ریز آب را جذب می‌کنند و قطرات سنگین‌تری می‌سازند که از آسمان می‌بارند. به عبارتی این قطرات آب با هم ترکیب می‌شوند و مقدارشان افزایش می‌یابد؛ همین امر موجب بالارفتن وزن این قطرات شده و در نهایت منجر به سقوط (بارش) آنها از آسمان می‌شود.

لازم به ذکر است که این فرآیند فقط روی ابرهای کومولوس به دلیل کشش داخلی به سمت بالا کار می‌کند.

در مناطقی که سالانه بارندگی خیلی کم است، آب حاصل از این روش، به نوعی یک منبع آب ارزشمند و مهم به شمار می‌آید که به حداقل مصرف انرژی نیاز دارد. از هر یک ساعت بارورسازی ابرها، حدود صدهزار متر مکعب آب حاصل می‌شود.

در حال حاضر بیش از ۵۰ کشور در سراسر جهان از فناوری بارورسازی ابرها استفاده می‌کنند. این فرآیند نه‌تنها در افزایش بارندگی مؤثر است، بلکه برای کاهش اندازه تگرگ در مناطق سردتر نیز از این روش استفاده می‌شود. سرکوب و کنترل بارش تگرگ می‌تواند به طور چشمگیری خسارات ناشی از آن را کاهش دهد.

تبدیل آب دریا به آب آشامیدنی

در مناطق بیابانی که کمبود دریاچه و رودخانه در آن حاکم است، ساکنان برای تأمین آب آشامیدنی، چشم امیدشان به دریاهاست. در حال حاضر نیز شهر ساحلی دبی بیش از ۹۰ درصد آب خود را از خط ساحلی خود تأمین می‌کند. پژوهشگران در طرحی آزمایشی آب تبخیرشده روی سطح دریا و دریاچه‌ را جذب می‌کنند و از آن برای آبیاری و دیگر مصارف بهره می‌برند. این شیوه همچنین مصرف انرژی را در فرآیند تصفیه آب کاهش می‌دهد. با استفاده از خاصیت نفوذ و حلول معکوس، کارخانه‌های تصفیه آب می‌توانند مقادیر زیادی آب آشامیدنی تولید کنند.

ونسا فرناندزممبریلرا (Vanesa Fernandez Membrillera)، عضو هیئت مدیره تسهیلات تصفیه آب او.اند.ام (O&M) می‌گوید: «فرآیند تصفیه آب دریا از این جهت بسیار مفید است که ۹۸ درصد آب موجود بر روی کره زمین را آب شور دریاها تشکیل می‌دهند. ما هم با کمبود شدید آب آشامیدنی مواجهیم؛ پس در این زمینه می‌توان به تصفیه آب‌های شور متوسل شد».

ونسا گفت: «طبق برنامه‌ریزی‌های سازمان ملل، هدف این سازمان این است که تا سال ۲۰۳۰، تمام ساکنان این سیاره به آب آشامیدنی دسترسی داشته باشند».

در این راستا، کارخانه‌هایی مانند کارخانه نمک‌زدایی و تصفیه آب «جبل علی (Jebel Ali)»، بر اساس استراتژی مدیریت یکپارچه منابع آب دبی با هدف کاهش ۳۰ درصدی مصرف آب تا سال ۲۰۳۰ طراحی شده‌اند.

همانطور که جمعیت جهان به طور تصاعدی در حال رشد است، مصرف آبِ جمعیت انسانی در روی کره زمین هم به مراتب افزایش می‌یابد. نوآوری‌های این چنینی برای ارائه راه‌های جدید جهت جبران آب از دست‌رفته و تأمین آب مورد نیاز، ضروری و مفید هستند.

منبع: euronews

4747