جمهوری اسلامی پیشرو در محدودیت و فیلترینگ؛ دشمن بزرگ آگاهی

جریان آزاد اطلاعات و آگاهی مردم از لایه‌های پنهان حکومت‌های خودکامه بزرگترین دشمن و دغدغه این مدل نظام‌ها در جهان است.

جمهوری اسلامی در ایران همپای همتایانش در چین، روسیه، میانمار و سوریه همواره تلاش کرده تا با ایجاد اختلال در جریان آزاد اطلاعات به‌ ویژه از طریق قطع و یا بومی‌سازی اینترنت، مردم را از دسترسی به اطلاعات و اخبار محروم کند.

رصدخانه جهانی سانسور اینترنت به‌ تازگی اعلام کرده که مقامات جمهوری اسلامی همزمان با آغاز اعتراضات گسترده مردمی در ایران، استراتژی‌های فنی متعددی را برای محدودسازی اینترنت اعمال کرده‌اند.

وب‌سایت اونی به‌ عنوان پایگاه رصد و پایش جهانی سانسور اینترنت در جهان جدیدترین گزارش خود درباره خاموشی اینترنت در ایران از تاریخ ۲۵ شهریور تا ۲۵ مهر نوشته که در طول ماههای گذشته همچون سال‌های ۹۸ و ۹۶ ، نهادها و مراجع مربوط به اینترنت در ایران از الگوی مشابهی برای محدودسازی اینترنت استفاده کرده‌اند.

این نهاد اضافه کرد که مسدود کردن شبکه‌های اجتماعی و وب‌سایت‌های مختلف، بستن کامل پلتفرم‌ها و اجرای سطوح فراگیر کنترل اینترنت، سیاست تکراری جمهوری اسلامی در سانسور اینترنت است.

براساس این گزارش اما الگویی که در بازه زمانی اواخر شهریور تا اواخر مهر ۱۴۰۱ نیز اجرا شده است؛ «طیف وسیع‌تری از استراتژی‌های فنی برای جلوگیری از دور زدن مسدودیت و محدودیت‌های اعمال‌شده برای اینترنت» را در بر گرفته است.

در این گزارش همچنین یک خط زمانی ترسیم شده است که نشان می‌دهد در روزهای مختلف از ۲۵ شهریور تا ۲۵ مهرماه چه اختلالات و محدودیت‌هایی در اینترنت ایران رخ داده است. طبق این خط زمانی، در تاریخ ۲۵ شهریور اولین قطعی منطقه‌ای اینترنت در ایران رخ داده و خوزستان اولین استانی بوده که این قطعی را تجربه کرده است. ۲۸ شهریورماه قطعی اینترنت به کردستان می‌رسد.

۲۹ شهریور مسدودسازی دی ان اس‌های رمزگذاری‌شده در کشور شدت گرفته است. قطعی‌های روزانه اینترنت در اپراتورهای تلفن همراه هم از ۳۰ شهریور ماه آغاز شده است. اینستاگرام و پس از آن، واتس اپ نیز از همین تاریخ فیلتر شدند.

از ۳۱ شهریور نخستین اختلال در آی پی وی ۶ رخ داده است. آی پی وی ۶ جدیدترین و به‌روزترین نسخه پروتکل اینترنتی (آی پی) است که برای ایجاد ارتباط بین سیستم‌های متصل‌به‌هم برای ارسال بسته‌ها تحت شبکه‌ و شناسایی دستگاه‌ها استفاده می‌شود.

در تاریخ سی‌ویکم شهریور ترافیک این پروتکل اینترنتی در اپراتور ایرانسل کاهش پیدا کرده و منجر به مسدود شدن پروتکل و بروز اختلالاتی برای کاربران شده است. در همین تاریخ گوگل پلی استور و اپ‌استور هم فیلتر شده‌اند.

به‌نظر می‌رسد مقامات جمهوری اسلامی این‌بار و با تداوم اعتراضات همه توان داخلی و خارجی خود را به کار گرفته‌اند تا مانع از دسترسی مردم به اینترنت آزاد شوند، اما در این زمینه هم به توفیق چندانی دست پیدا نکرده‌اند.