ماجرای ثبت پرونده چالشی «مهرگان» /میراثی که جهانی نشد

به گزارش خبرنگار مهر، هفدهمین نشست کمیته بین الدول حفاظت از میراث فرهنگی ناملموس به میزبانی پادشاهی مراکش در شهر رباط از ۲۸ نوامبر برگزار شده و تا ۳ دسامبر ۲۰۲۲ ادامه دارد.

در این نشست قرار است پرونده‌هایی مانند یلدا با همکاری کشور افغانستان، مهارت ساخت و نواختن عود یا همان بربط با مشارکت کشورهای ایران، تاجیکستان و ازبکستان، سوزن دوزی ترکمنی نیز با مشارکت ترکمنستان، نوغان داری و تولید سنتی ابریشم برای بافندگی نیز با همکاری افغانستان ایران و آذربایجان، ترکیه، تاجیکستان، ترکمنستان و ازبکستان بررسی شود تا در فهرست میراث جهانی قرار گیرند.

یکی دیگر از این پرونده‌ها، جشن مهرگان با همکاری ایران و تاجیکستان است. مراسم مهرگان شامل جشن‌هایی در این دو کشور است که از ۲ اکتبر تا ۲ نوامبر به صورت سالانه برگزار می‌شود اما این جشن‌ها که مطابق با تقویم محصول هر دو کشور است، بیشتر از آنکه در ایران برگزار شود، در سراسر کشور تاجیکستان گرامی داشته می‌شود. به همین دلیل پیش از این، کارشناسان آن را ثبت نکرده بودند چون می‌گفتند گستردگی آن در تاجیکستان بیشتر از ایران است به همین دلیل ارائه دهنده پرونده باید تاجیکستان باشد نه ایران. اما ایران می‌تواند در آن مشارکت داشته باشد.

سال ۹۹ پرونده ثبت جهانی جشن مهرگان به همراه عود در پانزدهمین اجلاس میراث ناملموس یونسکو رد شدند. محمدحسن طالبیان که در آن زمان معاون میراث فرهنگی بود درباره ریفر شدن مهرگان گفته بود: درباره مشترکات عناصری که در جشن مهرگان توسط تاجیکستان انجام می‌شود، ایهام‌هایی وجود داشت که باعث شد آن پرونده ریفر شود.

اما امسال بالاخره در هفدهمین نشست با تبیین ایهام‌های مطرح شده، این پرونده که از سوی تاجیکستان مطرح شده بود با مشارکت ایران به صورت چند ملیتی ارائه شد اما نتوانست عنوان جهانی را متعلق به خود کند و دوباره ریفر شد به این معنا که باید در اجلاس بعدی مطرح و ایرادات آن حل شود.