قمار خطرناک اردوغان برای حفظ قدرت/ چرا بایدن مماشات را ترجیح می‌دهد؟

ابوالفضل خدائی: مناطق شمالی عراق و سوریه بار دیگر محل جولان ترکیه و هدف قرار دادن نیروهای کرد شده است. مقامات بلند پایه ترکیه و در رأس آنها رجب طیب اردوغان، رئیس جمهوری این کشور همزمان با حملات هوایی به انجام یک عملیات زمینی در این مناطق نیز تهدید کرده‌اند. اهداف آنکارا از این اقدام و تلاش اردوغان برای بدست آوردن برگ برنده در انتخابات و همچنین موضع آمریکا نسبت به این حملات از جمله مسائلی است که اندیشکده کوئینسی در تحلیلی به زوایای آن پرداخته که در آن آمده است:

دو هفته پیش، یک انفجار مهیب جاده‌ای شلوغ در استانبول را لرزاند که منجر به کشته شدن شش نفر و زخمی شدن بیش از ۸۰ نفر شد. مقامات ترکیه در عرض چند ساعت، (ی.پ.گ) (یگان‌های مدافع خلق) را مسئول این حمله مرگبار دانستند، یک گروه کُرد سوری که از نزدیک با ایالات متحده در مبارزه با داعش همکاری کرده است.

واکنش ترکیه قاطعانه بوده است. آنکارا پس از متهم کردن واشنگتن به همدستی در این حمله، یک سری حملات هوایی علیه اهداف نظامی کردها در عراق و شمال سوریه انجام داده است که برخی از آنها نیز توسط سربازان آمریکایی اشغال شده است.

به نظر می رسد که آن حملات تازه شروع است. رهبران ترکیه اکنون می‌گویند که تهاجم زمینی قریب‌الوقوع است، اقدامی که خصومت‌ها را در شمال شرق سوریه به سطحی افزایش می‌دهد که از زمانی که ایالات متحده، (ی.پ.گ) و متحدانشان اکثریت نیروهای داعش را در منطقه شکست دادند دیده نشده است. گزارش ها نیز نشان می دهد که واشنگتن اخیرا تعدادی سرباز را از مرز عراق به سوریه آورده است، به این معنی که نیروهای آمریکایی ممکن است در تیراندازی متقابل گرفتار شوند.

بیشتر بخوانید:

رمزگشایی از عملیات ترکیه در سوریه و عراق/ اردوغان باز دشمن اسد شد؟

هشدار ترکیه به واشنگتن درباره حمایت از تروریستها

واکنش قسد به احتمال حمله زمینی ترکیه به شمال عراق

برای سیاستگذاران آمریکایی، این وضعیت مشکلات جدی ایجاد می کند.

حمایت واشنگتن از (ی.پ.گ) مدت‌هاست که خاری در چشم آنکارا بوده است که مدعی است این شبه‌نظامیان به حزب کارگران کردستان (پ‌.ک‌.ک) وابسته هستند. در حالی که دو متحد ناتو پ‌ک‌ک را یک سازمان تروریستی می‌دانند، ایالات متحده معتقد است که (ی.پ.گ) یک گروه جداگانه با منافع خود است. این تفاوت در دیدگاه ها حداقل تا حدی یک اقدام عملی از سوی ایالات متحده است که برای عقب راندن داعش به شدت به نیروهای سوریه دموکراتیک به رهبری (ی.پ.گ) تکیه کرده است. همانطور که جان کربی، هماهنگ‌کننده ارتباطات راهبردی شورای امنیت ملی کاخ سفید اخیرا ابراز تاسف کرد، حمله ترکیه عملیات ضد داعش نیروهای دموکراتیک سوریه را «محدود و محدودتر خواهد کرد». کربی افزود: « ما می‌خواهیم بتوانیم فشار بر داعش را حفظ کنیم».

بنا بر اظهارات یک سخنگوی وزارت خارجه آمریکا، ایالات متحده حملات اخیر ترکیه در سوریه را تایید نکرد و افزود که «ایالات متحده از همه طرف‌ها می‌خواهد تا فوراً درگیری‌ها را کاهش دهند.» او تصریح کرد: «ما همچنان به مخالفت با هرگونه اقدام نظامی که اوضاع را در سوریه بی‌ثبات می‌کند، ادامه می‌دهیم.»

جورج کافیرو از موسسه گولف استیت آنالیتیکس معتقد است که جنگ در اوکراین واشنگتن را وادار کرده است که اولویت های خود را دوباره تنظیم کند. وی با اشاره به نقش کلیدی آنکارا در ارائه تسلیحات به کی یف و تسهیل مذاکرات بین طرف‌های درگیر، گفت: دولت بایدن ترکیه را متحد بسیار مهمی در قبال درگیری در اوکراین می‌داند. کاخ سفید در حال حاضر علاقه ای به تشدید اوضاع ترکیه ندارد. بنابراین، واشنگتن احتمالاً استفاده از اهرم فشار قابل توجه خود بر آنکارا اجتناب خواهد کرد. از جمله قرارداد معلقی که ترکیه را قادر می‌سازد تا ناوگانی متشکل از ۵۰ جنگنده اف-۱۶ جدید خریداری کند. در عوض، رهبران ایالات متحده همچنان از جنگجویان کُرد و تُرک برای کاهش تنش دعوت خواهند کرد.

از برخی جهات، این نشان دهنده پذیرش یک عمل انجام شده است. مقامات ترکیه تنها کسانی هستند که به این نتیجه رسیده اند که (ی.پ.گ) پشت حمله استانبول بوده است. (سخنگوی وزارت خارجه گفت که ایالات متحده «نمی‌تواند ادعاهای ترکیه مبنی بر اینکه پ‌ک‌ک مسئول بوده است را تأیید کند.») اما، تا حدی، این مهم نیست. ترکیه مدت‌هاست که حضور شبه‌نظامیان کرد در سوریه را به‌عنوان یک تهدید بزرگ برای امنیت ملی می‌داند و رهبران آنکارا در ماه‌های قبل از بمباران، ایده حمله زمینی جدید را مطرح کرده بودند.

علاوه بر همه اینها، رجب طیب اردوغان، رئیس‌جمهور ترکیه با انتخابات دشواری در ژوئن آینده روبرو خواهد شد و عدم پاسخگویی قاطع به حمله در ترکیه، مسئولیت مهمی برای رئیس‌جمهور از قبل درگیر خواهد بود. همانطور که سیبل اوکتای، کارشناس ترکیه اخیراً استدلال کرد، "شکست انتخاباتی یک نتیجه بسیار محتمل برای اردوغان است." ترکیه از دیگران دستور نمی گیرد. اوکتای نوشت: ما یک بازیگر کلیدی در منطقه و سازنده سیاست خارجی خود هستیم.

وضعیت در شمال شرق سوریه نیز برای یکی دیگر از موضوعات داغ انتخاباتی حیاتی است: پناهندگان سوری. با ادامه بدتر شدن بحران اقتصادی ترکیه، بسیاری از رأی دهندگان نسبت به چند میلیون آواره سوری که آنکارا از سال ۲۰۱۱ از آنها استقبال کرده است، خشمگین شده اند.

در حالی که وضعیت در بسیاری از مناطق سوریه برای بازگشت پناهجویان بسیار خطرناک است، اردوغان پیشنهاد کرده است که "یک کریدور امن" در شمال شرق کشور ایجاد شود تا آنها بتوانند به کشورشان بازگردانده شوند. برای آنکارا، این به معنای خلاص شدن از حضور (ی.پ.گ) در منطقه است که به مقامات ترکیه منفعت بیشتری برای ایجاد یک منطقه حائل بین ترکیه و دشمنان کُرد خود می‌دهد.

در همین حال، گزارش شده است که روسیه نیز تلاش کرده است ترکیه را از یک حمله تمام عیار در سوریه منصرف کند. مسکو پس از درخواست اولیه برای تهاجم محدود، اکنون از (ی.پ.گ) می‌خواهد تا کنترل منطقه حائل را به دولت دمشق که توسط متحد روسیه بشار اسد رهبری می‌شود، واگذار کند. گزارش های خبری حاکی از آن است که کادرهای (ی.پ.گ) بر سر انجام این توافق اختلاف نظر دارند و برخی هنوز امیدوارند که ایالات متحده راهی برای جلوگیری از حمله ترکیه پیدا کند.

و (ی.پ.گ) تنها نیست که به تغییر سیاست خود در قبال دمشق فکر می کند. اردوغان هفته گذشته در یک کنفرانس مطبوعاتی گفت که با وجود اینکه ترکیه از سال ۲۰۱۱ به رهبری مبارزه با حکومت سوریه کمک کرده است، آماده دیدار با اسد است.

۳۱۱۳۱۱