فرانسه در پی توقف پروازهای مسیر کوتاه داخلی؛ آیا پرواز جت‌های خصوصی هم ممنوع می‌شود؟

کمیسیون اتحادیه اروپا در نشست جمعه ۲ دسامبر با برچیده‌شدن پرواز بین شهرهایی که مسافرت با قطار بین آنها در مدت‌زمانی کمتر از ۲.۵ ساعت میسر است، موافقت کرد. بدین ترتیب فرانسه اولین کشور اروپایی خواهد شد که چندین مسیر پروازی داخلی خود را با هدف حمایت از محیط‌زیست تعطیل می‌کند.

تغییر در قوانین حمل و نقل کشورهای عضو بخشی از قوانین اقلیمی مصوب ۲۰۲۱ فرانسه است که نخستین بار در کنوانسیون آب و هوایی توسط مجمع شهروندان فرانسه برای کاهش انتشار کربن مطرح شد.

در همین راستا و با هدف بهره‌مندی از یک سیستم حمل‌و‌نقل «سبز»تر و «عادلانه» تر برای‌همه، فرانسه با استفاده از جت‌های خصوصی در مسیرهای کوتاه نیز مخالف است. کلمان بُن، وزیر ترابری فرانسه می‌گوید که کشورش نباید بیش از این در قبال استفاده ثروتمندان از جت‌های خصوصی خود از خود مدارا نشان دهد در حالیکه عامه مردم برای مقابله با بحران انرژی و تغییرات اقلیمی در حال صرفه‌جویی هستند.

اکنون و با نظر رسمی کمیسیون اتحادیه اروپا، فرانسه رسما مجوز متوقف‌کردن پروازهای داخلی مضر برای محیط‌زیست را دریافت کرده‌است. تصمیمی که البته مورد اعتراض اتحادیه فرودگاه‌های فرانسه و همچنین شعبه اروپایی شورای بین‌المللی فرودگاه‌ها است. با این حال، وزیر ترابری فرانسه از اینکه کشورش سکان‌دارعملی کردن چنین سیاست‌های محیط‌زیستی شده، خشنود است.

کمیسیون اروپا پیش از اتخاذ این تصمیم تحقیق گسترده‌ای را برای ارزیابی تبعات آن انجام و با کارشناسان بسیاری مشورت کرده است. ماده مقرراتی خدمات هوایی اروپایی تصریح کرده است که «دولت‌های عضو در صورت مواجهه با مشکلات جدی محیط‌زیستی مجاز به محدود کردن یا حتی رد کردن حقوق مرتبط با ترافیک هوایی هستند بویژه زمانیکه وسائل و شیوه‌های دیگر حمل و نقلی امکان بهره‌مندی رضایت‌بخش از خدمات را فراهم کرده باشد.»

نظر روز جمعه کمیسیون، نخستین تفسیر این ماده مقرراتی است که دست یک دولت عضو را برای اعمال اولویت‌های محیط‌زیستی خود باز می‌کند. ممنوعیت پروازهای کوتاه‌مدت برای ۳ سال در نظر گرفته شده و تمدید آن نیازمند بررسی مجدد کمیسیون خواهد بود. 

سارا فایول، مدیر کارزار حمل و نقل سازمان محیط‌زیستی (گرین‌پیس) در این‌باره به یورونیوز می‌گوید: «تصمیم کمیسیون اروپا در واقع هم حاوی نکات مثبت است و هم حاوی نکات منفی. فقط ۳ مسیر در حال حاضر شامل این ممنوعیت می‌شود. در مسیر درستی هستیم ولی تصمیم اولیه آنطور که باید جاه‌طلبانه نبود. ما خواهان جلو رفتن و ممنوع‌شدن پروازهای بیشتری هستیم.»

این مسیرها در حال‌حاضر فاقد شرایط لازم هستند چرا که قطارهای مسیر فرودگاه‌های پاریس و لیون به مسافران امکان رسیدن صبح‌زود یا شامگاه  را نمی‌دهند.

مسیرهای دیگر مثل فرودگاه شارل‌دوگل به بوردو یا نانت به واسطه اینکه مسافرت با قطار بین‌‌ آن‌ها از سقف تعیین‌شده ۲ و نیم ساعت فراتر می‌رود شامل ممنوعیت‌های جاری نمی‌شوند.

علیرغم اینکه این قانون داخلی فرانسه از سال گذشته به مرحله اجرا رسیده است هنوز تا ممنوع شدن عملی پروازها فاصله دارد. اعلان و تدابیر لازم باید ابتدا در معرض افکارعمومی قرار داده شود و از سوی شورای دولت مورد بازبینی قرار گیرد. البته وزیر ترابری فرانسه وعده داده که این کار در کوتاه‌ترین زمان ممکن انجام شود.

• آیا گیاهخواری می‌تواند باعث کاهش انتشار کربن در محیط زیست شود؟
• پرواز موفق هواپیمای نظامی با سوخت ۱۰۰ درصد پایدار با استفاده از روغن خوراکی

آیا باید منتظر ممنوعیت کامل پرواز جت‌های خصوصی در آسمان فرانسه بود؟

جت‌های خصوصی طی سال‌های اخیر یکی از منابع اصلی پول‌ساز برای مقامات شهری بسیاری از شهرهای فرانسه بوده‌اند. حضور سلبریتی‌ها و میلیاردرها در شهری ولو کوچک با ریخت‌و پاش و عموما با درآمدزایی برای ساکنان بومی همراه است. با این وجود تنها یکی از جت‌های متعلق به استیون اسپیلبرگ، کارگران شهیر آمریکایی، به گواه آمار تنها در عرض ۲ ماه بیش از ۱۱۷ هزار یورو بنزین دود کرده است.

با این وجود و علیرغم کارزارهای متعدد در جریان، بعید است دولت فرانسه بتواند به‌طور کلی جلوی پرواز جت‌های خصوصی را بگیرد. اولیویه وران، سخنگوی دولت فرانسه با تاکید بر اینکه ممنوع‌کردن آن‌ها نادیده گرفتن نقششان در اقتصاد است، تصریح کرد: «با این‌حال این احساس که فرانسه همیشه از یک گروه از مردم می‌خواهد برای بهتر شدن اوضاع تلاش کنند، باید از بین برود.» او اضافه کرد برای یک شهروند که مسائل زیادی را در زندگی روزمره‌اش رعایت می‌کند قطعا قابل قبول نخواهد بود که ببیند شهروند دیگری بدون‌اینکه دغدغه محیط زیستی داشته باشد با جت خود در آسمان صرفا تفریح می‌کند.»

مالیات‌های تصاعدی و سنگین و اعمال محدودیت‌های شدید از جمله تدابیری هستند که می‌تواند میلیاردرها را در بهبود شرایط زیست‌محیطی سهیم کند. شرکت‌ها نیز باید ملزم به انتشار جزئیات در مورد میزان استفاده خود از سیستم حمل‌و نقل هوایی و شفافیت بیشینه در این زمینه باشند. 

میزان انتشار دی‌اکسید کربن تنها وجه نمایان و یکی از موئلفه‌های موثر در هزینه‌های اقلیمی یک سفر هوایی است.

• پنج دلیل که تغییرات آب و هوایی بر زنان بیش از مردان تأثیر می‌گذارد
• کارشناسان سازمان ملل: تغییرات آب و هوایی هیچ‌گاه تا این حد چالش‌برانگیز نبود

وضعیت در سایر کشورهای اروپایی چگونه است؟

دلیل فرانسه برای محدود کردن ترافیک هوایی، دلیل موجهی است. این کشور با پروازهای بی‌وقفه توریستی به پاریس، مهد جهانگردی دنیا، بیشترین تعداد جت‌های خصوصی را در اروپا داراست.

تحقیقات نشان می‌دهد که یک دهم پروازهای خروجی در سال ۲۰۱۹ توسط جت‌های خصوصی انجام شده و نیمی از آنها کمتر از ۳۰۰ مایل را طی کرده‌اند.

اما دولت فرانسه همچنین معتقد است که اقدام در سطح اتحادیه اروپا بهترین راه برای مقابله با این مشکل است. کلمان بُن درصدد است این موضوع را در نشست آتی وزرای حمل و نقل اروپا مطرح کند تا راه‌حلی مشترک و اروپایی برای مقابله با انتشار دی‌اکسید کربن درنظر گرفته شود.

اما مشکل اینجاست که برخلاف فرانسه، در بسیاری از کشورهای اروپایی سفر با قطار رواج چندانی ندارد. از این رو فرانسه در حال تشویق کردن شهروندان به استفاده از وسایل نقلیه دوچرخ به‌جای خودرو در سفرهای درون‌شهری و درنظر گرفتن امتیاز و کمک برای افراد (متناسب با درآمد خانوار)  است که خودروهای نیمه تا تمام‌الکتریکی خریداری می‌کنند.

فرانسه در نظر دارد با سرلوحه قراردادن مدل‌ هلند، دانمارک و آلمان میزان افراد استفاده‌کننده از دوچرخه‌سواران را تا سال ۲۰۲۴ به ۹ درصد برساند. این میزان در هلند ۲۷ درصد است.

به اینستاگرام یورونیوز فارسی بپیوندید