تسهیلات تولید در گروگان بانک‌های سوداگر / سرمایه گذاری غیرمرتبط بانک‌ها به خودشان هم آسیب می‌زند

گروه اقتصادی خبرگزاری دانشجو؛ به طور کلی تولید و صادرات، به عنوان دو بال برای پرواز اقتصاد هر کشوری به سمت توسعه شناخته می‌شود. این درحالی است که طی سال‌های اخیر به این دو مسئله توجه کمتری شده است و به جای آن که نقدینگی به سوی فعالیت‌های پیشران و بزرگ صنعتی حرکت کند، به دلالی در حوزه‌های غیرمولد اقتصادی همچون خرید و فروش طلا، ارز، مسکن و حتی خودرو رسیده است و اقتصاد را به ویرانه‌ای تبدیل کرده است! اقتصادی که در پس تحریم‌ها و فشار‌های اقتصادی شدید غرب، باید بیشتر از آن مراقبت می‌شد، اما حالا مثابه زخمیست که به راحتی می‌توان بر روی آن نمک پاشید و آن را تحت فشار قرار داد.
سوداگری بانک‌ها
یکی از بزرگ‌ترین چالش‌های پیش رو، موضوع ارائه تسهیلات توسط بانک‌ها به تولید کنندگان است. عبدالوهاب سهل‌آبادی؛ رئیس خانه صنعت، معدن و تجارت ایران معتقد است: بانک‌ها به تولیدکنندگان بی‌توجهی می‌کنند و زمانی که تولیدکننده دچار مشکل شود، هر ساعت بهره بانکی آن افزایش پیدا می‌کند.
باید گفت بانک‌ها در این روز‌ها به جای حمایت واقعی از تولید، اموال و تسهیلات خود را به سمت فعالیت‌های غیرمولد سوق داده اند و با دستان خود گلوی اقتصاد را می‌فشارند و باعث افزایش قیمت مسکن، طلا و حتی ارز می‌شوند. به طوری که بخش بزرگی از اموالشان در راستای دلالی فریز شده و دچار کمبود منابع در پرداخت تسهیلات و نقدینگی به صنعت هم شده اند.
بانک‌ها انواع برج‌ها را در الهیه و زعفرانیه دارند!
در همین رابطه حمیدرضا غزنوی؛ دبیر مجمع کارآفرینان کشور هم با بیان آماری عجیب، گفت: دارایی یک بانک فقط ۵ هزار میلیارد تومان از محل یک برج گران قیمت در تهران است و اگر همین برج‌ها توسط بانک‌ها فروحته شود و نقدینگی آن به سوی تولید بیاید، بخش بزرگی از مشکلات بانک‌ها و تولید حل می‌شود.
وی ادامه داد: بانک‌ها انواع برج‌ها را در محله الهیه و زعفرانیه تهران در اختیار دارند و خانه‌های خالی را در این مناطق خرید و فروش می‌کنند!
نارضایتی آقای وزیر از بانک‌ها
جالب است بدانید که سیداحسان خاندوزی؛ وزیر امور اقتصاد و دارایی چندی پیش در نشست شورای اداری استان کرمان از بانک‌ها به ویژه بانک‌های خصوصی گله‌مند بود و گفت که برخی بانک‌ها مانع توسعه هستند.
سعید قاضی پور؛ کارشناس اقتصادی هم با اشاره به بنگاه داری بانک‌ها از جمله بانک‌های خصوصی و فریز شدن منابعشان در فعالیت‌های غیر مولد، اظهار داشت: بانک‌های خصوصی با اعطای تسهیلات به بخش خدمات و بازرگانی به تولید ضربه می‌زنند، این در حالی است که بخش‌های واقعی اقتصاد همچون کشاورزی، مسکن و صنعت با کمبود نقدینگی مواجه هستند.
فرشید ایلاتی؛ کارشناس اقتصادی نیز بر این باور است که اگر نظام اعتباری کشور به درستی هدایت شود، کل بخش تولید در کشور منتفع خواهد شد.
به گزارش دانشجو، بانک‌ها علاوه بر مسائل مطرح شده چالش‌های دیگری هم دارند که مانع از کمک و پرداخت تسهیلات به تولید توسط آن‌ها می‌شود. این درحالی است که دولت به جای پرداخت بدهی‌های خود به بانک ها، شرکت‌های ورشکسته را به صورت الزام در اختیارشان قرار می‌دهد و همین موضوع نیز باعث می‌شود تا بخشی از اموال بانک‌ها در جهت حمایت از همین بنگاه‌های ضعیف و ورشکسته از بین رود و تسهیلات به بخش‌های پیشران و سود ده صنعت نرسد.
بخشی از سرمایه گذاری بانک‌ها در حوزه پرداخت تسهیلات نبوده
در همین راستا مهدی ثابتی؛ کارشناس امور بانکی در گفتگوی اختصاصی خود با خبرنگار اقتصادی خبرگزاری دانشجو با بیان اینکه شکل‌های مختلفی از سهامداری در بانک‌ها را داریم و از طرفی هم عملکرد بانک هایمان با یکدیگر متفاوت است، گفت: اگر به صورت مالی تعدادی از بانک‌های دولتی و بانک‌های تجاری نگاه کنیم، حداقل ۵۰ درصد از تسهیلاتشان را به بخش خرد اختصاص دادند که جهت افزایش قدرت خرید جامعه است و ۵۰ درصد دیگر هم به بنگاه‌ها و اشکال مختلف سرمایه گذاریشان اختصاص داده شده است. اگر شاخص تسهیلات به سپرده را در بانک‌های مختلف محاسبه کنیم، می‌بینیم که عدد این شاخص بین ۱۵ درصد تا بالای ۱۰۰ درصد است که نشان دهنده این است که نه تنها بخش تولید، بلکه بخشی از بانک‌ها جریان ورودی نقدی ندارند و منابع و دارایی هایشان فریز شده است یا تسهیلاتی که داده اند معوق شده و یا سرمایه گذاری‌هایی انجام داده اند که در حوزه وام نبوده و در بخش‌های دیگری انجام شده است.
وی ادامه داد: بانک مرکزی هم به عنوان یک نهاد ناظر، یک سری اقداماتی را در خصوص اینکه بانک ها، دارایی‌های مازادشان را از ترازنامه هایشان خارج کنند و مقداری به حوزه سرمایه گذاری، بنگاه داری و شرکت داری آن‌ها سروسامان دهد، انجام داده است که طبیعتا جدی‌تر شدن این نظارت ها، می‌تواند باعث سالم‌تر شدن ترازنامه بانک‌ها شود. بعضی از این شرکت‌ها و بنگاه‌ها در راستای فعالیت‌های اصلی بانک‌ها است که لازم و ضروری بوده و به بانک‌ها کمک می‌کند تا فعالیت‌های اصلی خودشان همچون حمایت از تولید را با سرعت بیشتر و با توان بیشتری انجام دهند.
بانک‌ها میراث دار بنگاه‌های ورشکسته هستند
ثابتی با اشاره به اینکه یک سری از شرکت‌ها و بنگاه‌ها وجود دارند که ممکن است از طرف دولت، به جای طلب و معوقاتشان به بانک‌ها داده شده باشد، افزود: بانک‌ها عملا میراث دار معضل بنگاه‌های ورشکسته در کشورمان هستند که نتوانستند به صورت نقدی پرداخت تسهیلات را به بخش‌های اصلی تولید انجام دهند و لذا صرفا تمایل خود بانک‌ها نیست که صاحب این شرکت‌ها باشند. ما در اقتصاد باید این اصل را بپذیریم که بانک‌ها تا کی باید از یک سری شرکت‌های ورشکسته حمایت کنند و تا کی بانک‌ها به جای حمایت از شرکت‌هایی که توان تولیدی بیشتری دارند، درگیر شرکت‌های مذکور شوند.
سرمایه گذاری غیرمرتبط بانک‌ها به خودشان هم آسیب می‌زند
این کارشناس امور بانکی اظهار داشت: تجربه دیگر کشور‌ها هم نشان می‌دهد که وقتی بانک‌ها از فعالیت‌های اصلیشان فاصله گرفتند و وارد حیطه‌های فعالیتی مختلفی مثل بیمه و یا ... شدند و زمانی که قوانین محدودکننده و نظارتی کمرنگ‌تر شد، به مرور مشکلاتی برای اقتصاد ایجاد شد و تعداد ورشکستگی بانک‌ها هم افزایش پیدا کرد، لذا این موضوع که بانک‌ها وارد حیطه‌های مختلف سرمایه گذاری شوند، خصوصا سرمایه گذاری‌ها غیر مرتبط با فعالیت‌های اصلیشان، علاوه بر تولید و اقتصاد، تهدیدی برای خود بانک‌ها هم است.
منابع بانک‌ها به صورت بهینه در اختیار شرکت‌ها قرار گیرد
ثابتی در پایان سخنان خود مطرح کرد: باید به این نتیجه برسیم که نباید بانک‌ها را تحت فشار بگذاریم تا از شرکت‌های ورشکسته بیش از اندازه حمایت کنند و اگر شرکت‌هایی بعد از حمایت‌های مختلف پولی توان فعالیت ندارند، نباید اصرار بر حمایت دوباره از آن‌ها شود. منابع بانک‌ها باید به صورت بهینه در اختیار شرکت‌ها قرار بگیرد و باید از شرکت‌های تولیدی که توان اشتغال، سودآوری و توان رقابتی بالایی دارند، حمایت شود و اصرار بر حمایت از شرکت‌هایی که توان سودآوری بالایی ندارند، باعث فریز شدن منابع بانک‌ها می‌شود.