پاسخ اشکالاتی به مذهب تشیع

آشنایی دریابیگی با محمد عابد الجابری به سال۱۳۸۰ بازمی‌گردد؛ زمانی که موضوع پایان‌نامه کارشناسی ارشد خود در رشته فلسفه را به یکی از متفکران عرب اختصاص داده بود تا از این پنجره با حوزه اندیشه جهان عرب آشنا شود. در بین آثار جابری پروژه نقد عقل عربی محصول تفکرات او بود.
این پروژه که در چهار جلد منتشر شده (دو جلد اول، عقلانیت عربی و جلد سوم و چهارم، نقد عقل سیاسی و نقد عقل اخلاقی بود) نحوه نگاه جابری به سنت، تجدد و روش تعامل این دو برای زندگی در امروز بود. همچنین جابری در کتاب‌های «نحن و التراث» و «التراث و الحداث» نگرش خود به مسأله سنت و تجدد و نحوه تعامل صحیح بین آن دو را بیان کرده است.
شیوه جابری در مقوله‌بندی اندیشه جهان عرب به روش ساختارگرایان است. وی علوم نظری جهان اسلام را به برهانی، عرفانی و بیانی فصل‌بندی می‌کند و با زوج‌های ساختاری محورهای هر یک از این سه‌گونه اندیشه را برمی‌شمرد. این تقسیم‌بندی صرفا توصیفی نیست؛ او اندیشه عرفانی را عقلی منحرف می‌خواند که جهان اندیشه اسلامی را از مسیر مستقیم دور ساخته است. آن‌قدر که او به اندیشه عرفانی می‌تازد به علوم بیانی نمی‌تازد. در چهارچوب فکری وی علوم بیانی بیشتر بر عقل اهل سنت سایه افکنده و اندیشه عرفانی
بر عقل شیعیان.غیرت شیعی مؤلف کتاب «عقلانیت شیعی» برنمی‌تافت که نقطه قوت اندیشه شیعی این‌طور مورد بی‌مهری قرار گیرد. بنابراین او سال‌ها در ذهنش با استدلال‌های جابری در کشاکش بود تا بدین‌صورت نگرش، روش و داده‌های او را مورد نقد قرار دهد.
از نظر دریابیگی صراط مستقیم و امت وسط، اهل بیت عصمت و طهارت‌اند که شیعیان به راهبری آنان از هر افراط و تفریطی به‌دور هستند. قدم صدق و مشی معتدل در بهره‌مندی از ظاهر و باطن، عقل و شهود ویژگی بارز این مدرسه است.به بیان دکتر ادریس سماوی، استاد دانشگاه کلرادوی آمریکا، شیعه وضعیتی نیست که بتوان یکباره بر آن دست یافت، بلکه فرآیندی است که با مرور زمان، مطالعه و افزایش معرفت قابل دسترسی است. دریابیگی می‌گوید: «اساسا صراع و تقابل من با جابری برای ورز یافتن اندیشه خودم بود. من از این بابت خشنودم.»