مذاکرات ایران و روسیه برای باز شدن رودخانه ولگا

دریای کاسپین یا دریای خزر یکی از مهمترین پهنه های آبی در جهان است ، که دارای اکوسیستم متفاوت و متصل کننده چند کشور از مسیر آبی است ، برای مثال استان های شمالی کشور به دلیل بارندگی بالا و جنگل های هیرکانی هرساله میزبان میلیون ها مسافر از سراسر کشور و جهان هستند یا دریای خزر بخش زیادی از ماهی کشور ها را تامین می کند .

قسمت شمالی این دریا بسیار کم‌عمق است. به‌طوری‌که تنها نیم درصد آب دریا در یک‌چهارم شمالی دریا قرار دارد و عمق آن به‌طور میانگین کمتر از ۵ متر است.

حدود ۱۳۰ رودخانه به این دریا می‌ریزند که اکثر آن‌ها از شمال غربی به دریا می‌پیوندند ، که بزرگترین رودخانه ، رود ولگا است که هر سال به‌طور میانگین ۲۴۱ کیلومتر مکعب آب را وارد دریای خزر می‌کند. رودهای کورا ۱۳، اترک ۸٫۵، اورال ۸٫۱ و سولاک ۴ کیلومتر مکعب آب را سالانه وارد دریای خزر می‌کنند.

در سالهای اخیر به دلیل عوامل مختلف از جمله تغییر اقلیم و کمبود بارش ها آب دریا دچار عقب رفت شده و همین امر موجب خشک شدن بسیاری از تالاب ها و رودخانه های شمالی کشور شده است . 

به گفته‌ی کارشناسان از سال ۱۳۷۴ تا کنون دریای خزر دچار کاهش سطح تراز آب است که با توجه به بارش کم در ارتفاعات سیبری میزان حجم آب رودخانه ولگا کم شده است ، همچنین کشور روسیه به دلیل توسعه کشاورزی و آبگیری تالاب های خود ، اقدام به برداشت از رودخانه ولگا که بزرگترین آبریز به دریا است می کند  و همین امر در عقب رفت آب دریا تاثیر گذار است. 

علاوه بر عقب رفت آب دریا ، یکی از مشکلات دریای خزر آلودگی آب دریا است ، رودخانه هایی که از سمت کشور های شمالی به دریا سرازیر می شوند آلوده به فلزات سنگین و مواد شوینده هستند که با مرگ ۲۵۰۰ فک خزری در هفته های گذشته در قسمت شمالی دریا ، این آلودگی را تایید می کند . 

بهادری جهرمی در گفتگو با باشگاه خبرنگاران جوان درباره‌ی نشست با کشور های همسایه در مورد دریای خزر گفت : دیپلماسی منطقه یکی از اولویت های دولت است .

وی افزود : جلسه‌ای در مورد عقب رفت آب دریای خزر با ریاست معاون اول رئیس جمهور برگزار شده است ، و در سطح عالی دولت پیگیر تحقق ، صیانت و حمایت از حقوق آبی کشور و حفاظت از محیط زیست مناطق مشترک کشور است.

سخنگوی دولت گفت : وقتی به سراغ دیپلماسی های همسایگی می روید ، منافع جمعی و مشترک باید در نظر گرفته شود ، برای مثال با حضور رئیس سازمان حفاظت محیط زیست در جلسات با کشور های همسایه ، در موضوع مقابله با ریزگرد ها  مصوبات و توافقاتی حاصل شد ، با روندی که سودش به نفع همه کشور های منطقه خواهد بود .

کشور قزاقستان با نوار ساحلی ۱۶۰۰ کیلومتری ، روسیه با نوار ساحلی ۸۰۰ کیلومتری ، ترکمنستان ، ایران و آذربایجان از کشور هایی هستند که در صورت عقب رفت آب دریا دچار مشکلات محیط زیستی و اقتصادی بالایی می شوند.

گزارش از حسام مهرپور

باشگاه خبرنگاران جوان اجتماعی محیط زیست