رقابت آمریکا با چین و روسیه؛ دولت بایدن ۵۵ میلیارد دلار در آفریقا سرمایه‌گذاری می‌کند

دولت جو بایدن بدون هرگونه اشاره مستقیم به رقابت با چین و روسیه، نشستی سه روزه را با حضور سران کشورهای آفریقایی برگزار کرده؛ نشستی که پس از ۸ سال بار دیگر آفریقا را به عنوان یکی از کانون سرمایه‌گذاری آتی آمریکا مطرح کرده، قاره‌ای که بیشتر به حوزه نفوذ چین و روسیه بدل شده است. 

در آخرین روز نشست سران آفریقا به میزبانی واشنگتن، روز پنجشنبه ۱۵ دسامبر به گفتگوی رهبران بلندپایه کشورها و رئیس‌جمهوری آمریکا اختصاص دارد. به گفته وزارت امور خارجه آمریکا، در این روز نحوه مشارکت آمریکا در سند چشم‌انداز راهبردی ۲۰۶۳ اتحادیه آفریقا بررسی خواهد شد.

انتظار می‌رود امروز جو بایدن حمایت خود از عضویت اتحادیه آفریقا به عنوان عضو دائمی گروه ۲۰ اقتصاد بزرگ جهان را اعلام کند.

جو بایدن، رئیس جمهور آمریکا در نشستی با سران کشورهای قاره از حمایت و سرمایه گذاری چندین میلیارد دلاری کشورش در قاره آمریکا خبر داد. وی خطاب به سران ۴۹ کشور آفریقایی شرکت کننده در نشست واشنگتن گفت: «ایالات متحده تمام قد در آینده آفریقا حضور خواهد داشت.»

پس از هشت سال،‌ این اولین باری است که چنین نشستی به میزبانی واشنگتن برگزار می‌شود.

گناه نخستین آمریکا از نگاه بایدن

طی چهار سال ریاست جمهوری دونالد ترامپ و خارج شدن رابطه با آفریقا از اولویت‌های ایالات متحده، روابط با کشورهای این قاره به حاشیه کشانده بود.

حال در نشست ۲۰۲۲، حو بایدن با لحن بسیار متفاوتی از سلف خود و با خوش‌بینی از بهبود روابط با آفریقا گفت: «آفریقا که موفق شود، ایالات متحده هم موفق می‌شود. خلاصه اینکه، کل جهان موفق خواهد شد.»

بایدن در ضیافت شام شب گذشته کاخ سفید که به افتخار رهبران آفریقایی و همسرانشان برگزار شد با اشاره به «نخستین گناه» آمریکایی‌ها یعنی به بردگی کشاندن میلیون‌ها آفریقایی، به فرزندان و جامعه دیاسپورای آفریقایی در ایالات متحده ادای احترام کرد.

پیش از اختتامیه این نشست سه روزه در روز پنجشنبه، جیک سالیوان مشاور امنیت ملی آمریکا گفت که کشورش در طی سه سال آینده ۵۵ میلیارد دلار به آفریقا اختصاص خواهد داد. این سرمایه‌گذاری‌ها شامل حوزه‌هایی همچون امنیت غذایی، آب و هوا، توسعه بنادر و توسعه زیرساخت‌های دیجیتال خواهد بود.

جایگاه چین و روسیه در احیای سیاست آفریقایی واشنگتن

برگزاری نشست سران کشورهای آفریقایی، ایالات متحده را به عنوان شریک کشورهای آفریقایی در بحبوحه رقابت با نفوذ اقتصادی چین در این منطقه قرار می‌دهد.

هر چند برخی از مقامات آمریکایی تمایلی به توصیف این نشست به عنوان راهکاری در برابر نفوذ سایر کشورها از جمله چین ندارند؛ بایدن نیز در اظهارات خود مستقیما به چین اشاره‌ای نکرد اما واشنگتن همواره نسبت به شیوه‌های وام دهی و پروژه‌های زیرساختی پکن در آفریقا انتقاد داشته است.

به طوریکه هم اکنون حجم تجارت چین با آفریقا حدود چهار برابر ایالات متحده است. افزون بر این، پکن با ارائه وام‌های کم بهره و با الزام وثیقه‌های حداقلی، نسبت به رقبای غربی خود به یک بستانکار عمده در بین کشورهای آفریقایی تبدیل شده است.

همزمان روسیه نیز به ویژه پس از تهاجم نظامی به اوکراین و وضع تحریم‌های غرب علیه این کشور، با هدف مقابله با انزوای بیشتر، توسعه روابط خود را با کشورهای آفریقایی از حدود ۵ ماه پیش و در پی سفر دوره‌ای وزیر امور خارجه این کشور به این قاره، در دستور خود قرار داده است.

خلاصه اجلاس آفریقا در دو روز اول

روز اول نشست به تاریخ ۱۳ دسامبر، با موضوع نقش حیاتی جامعه مدنی و قدرت دیاسپورای آفریقایی در ایالات متحده آغاز و مجموعه‌ای از جلسات در مورد موضوعاتی از تجارت و سرمایه‌گذاری، بهداشت و تغییرات آب و هوا، صلح، امنیت، و حکومت و همکاری فضایی برگزار شد.

• ترامپ: چرا مهاجران را از کشورهایی که «سوراخ مستراح» هستند راه بدهیم؟
• تلاش قدرت‌ها برای یافتن هم‌پیمانان جدید: حضور همزمان لاوروف، ماکرون و نماینده ویژه آمریکا در آفریقا
• توسعه نفوذ چین در آفریقا؛ آیا استعمار زرد جای استعمار سفید را می گیرد؟

روز دوم نشست نیز بر زمینه‌های افزایش تجارت و سرمایه‌گذاری دو طرفه در انجمن تجاری ایالات متحده و آفریقا (USABF) متمرکز بود. بر این اساس، مدیران بخش‌های خصوصی از بیش از ۳۰۰ شرکت آمریکایی و آفریقایی به منظور هم‌فکری درباره راه‌های تسریع سرمایه‌گذاری در بخش‌های بهداشت، زیرساخت، انرژی، تجارت کشاورزی و دیجیتال گرد هم آمدند.