سیگار؛ عامل افزایش‌دهنده بدخیمی‌های دستگاه گوارش

در برنامه ضربان شبکه سلامت سیما سید امیر میرآتشی، متخصص جراحی عمومی و عضو هیئت علمی دانشگاه تهران در خصوص بیماری‌های بدخیم معده به گفت‌وگو پرداخت.

این کارشناس برنامه در پاسخ به این سوال که بدخیمی معده چیست گفت: به طور کلی بافت معده متشکل از تعدادی سلول است، وقتی این سلول‌ها فعالیت غیر طبیعی پیدا کنند و رشد خارج از محدوده داشته باشند، تبدیل به سلول‌های سرطانی می‌شوند که معمولاً خود را به شکل تومور معده نشان می‌دهد.

او افزود: علائم و نشانه‌های سرطان اعضای واقع در دستگاه گوارش فوقانی (مری، معده، لوزالمعده، دوازدهه، صفرا و مجاری صفراوی)، معمولا مشترک هستند، که شامل درد مبهم شکم، کاهش وزن، سیری زودرس، نفخ شکمی ، تهوع و استفراغ بعد از صرف غذا، بلع دردناک و دشواری در بلع است.

این عضو هیئت علمی دانشگاه تهران گفت: اگر فردی با یکی از این علائم مراجعه کند، بررسی‌های تشخیصی شامل آزمایش خون ساده و اقداماتی نظیر آندوسکوپی انجام می‌ شود، توسط آندوسکوپی، از ضایعات و زخم‌های گوارشی نمونه برداری انجام می شود، که در تشخیص صددرصد بدخیمی‌ها کمک کننده است.

این جراح عمومی، از بین روش‌های تصویربرداری، به سی تی اسکن اشاره کرد و گفت: سی تی اسکن به خوبی تومور‌های معده را نشان می‌دهد، البته این تصویر برداری در قدم اول مورد استفاده قرار نمی‌گیرد و بعد از انجام آندوسکوپی و نمونه برداری انجام می شود. در افرادی که در نمونه برداری بافت آنها، بدخیمی گزارش شده باشد، برای تشخیص میزان گسترش بیماری استفاده می‌ شود.

میرآتشی در پاسخ به این سوال، که عوامل خطر ایجاد کننده این بیماری، کدامند گفت: از مهمترین عوامل ایجاد کننده این بیماری، رژیم غذایی نامناسب است، غذای دودی و نمک سود، ترشیجات، غذا‌های فرآوری شده، برای دستگاه گوارش فوقانی مضرر هستند در گذشته برای نگهداری مواد غذایی از این روش‌ها استفاده می کردند، اما با اختراع یخچال و مصرف تازه غذاها، کاهش چشمگیری در آمار میزان سرطان‌ها اتفاق افتاد. امروزه متاسفانه با ورود مواد نگهدارنده به غذا‌ها (نیترات ها)، مجددا میزان سرطان دستگاه گوارش، افزایش یافته است.

او یادآور شد: سیگار از دیگر عوامل افزایش‌دهنده بدخیمی‌های دستگاه گوارش است، همچنین عفونت‌هایی مانند هلیکوباکتر پیلوری نیز، از عوامل خطر ایجاد کننده تومور‌های بدخیم دستگاه گوارش هستند.

این استاد دانشگاه، سابقه خانوادگی ابتلا به سرطان‌های گوارشی، چاقی و همچنین جراحی‌هایی که در گذشته به دلیل زخم معده، بر روی دستگاه گوارش انجام شده است را، از دیگر عوامل افزایش دهنده خطر سرطان گوارش، نام برد.

او افزود: میوه‌ها و سبزی‌های تازه و همچنین مصرف غذا‌های حاوی ویتامین C و E، نقش حفاظتی مهمی در برابر ابتلا به این بیماری دارند.

عضو هیات علمی دانشگاه علوم پزشکی تهران، در پاسخ به این سوال که آیا رفلاکس یا سوء هاضمه می‌توانند، جزو عوامل خطر این بیماری محسوب شود، گفت: سوءهاضمه مجموعه عوامل بسیار زیادی را در بر میگیرد، اما در مورد رفلاکس، که برگشت اسید معده به مری است، باید گفت: بافت معده، نسبت به اسید معده مقاوم است و مشکلی پیدا نمی‌کند، اما بافت مری، نسبت به اسید معده مقاومت ندارد و فرد ممکن است در اثر رفلاکس، به سرطان مری (مری بارت) مبتلا شود.

کارشناس برنامه در پاسخ به این سوال که در کدام یک از فاز‌های بیماری جراحی انجام می شود گفت: پس از آندوسکوپی و نمونه برداری از تومور، درجه بندی صورت می‌گیرد، ۴ مرحله کلی وجود دارد که هر مرحله، درمان خاص خود را دارد. با انجام سی تی اسکن قفسه سینه، شکم ولگن، از میزان دست اندازی تومور به به بافت‌های مجاور آن اطلاع پیدا میکنیم. جراحی تنها در صورتی پیشنهاد می‌ شود د که تومور به بافت‌های مجاور دست‌اندازی پیدا نکرده باشد.

باشگاه خبرنگاران جوان علمی پزشکی بهداشت و درمان