برگزاری دادگاه هواپیمای اوکراینی در فضای امنیتی؛ مخالفت علنی خانواده‌ها با کلیت دادگاه

گزارش‌ها حاکی از برگزاری جلسه رسیدگی به پرونده‌ سرنگونی هواپیمای اوکراینی با موشک‌های سپاه، در دادگاه نظامی تهران در روز دوشنبه، ۲۸ آذرماه،، در جو شدید امنیتی است.

خانواده‌های کشته‌شدگان این هواپیمای مسافربری نیز مقابل این دادگاه در روز دوشنبه تجمع کرده و شعار دادند.

شعارهایی چون «سپاه جنایت می‌کند، دادگاه حمایت می‌کند» و«دادگاه دروغین نمی‌خوایم نمی‌خوایم»، در ویدئوهای منتشرشده در شبکه‌های اجتماعی به وضوح شنیده می‌شود.

در یکی از ویدئوها، یکی از بازماندگان کشته‌شدگان دادگاه را «بیدادگاه و خراب‌شده» می‌نامد و فریاد می‌زند که در این «بیدادگاه، جنایتکاران، حمایت می‌شوند.»

در ویدئوی دیگری چند مامور انتظامی و یک فرد لباس‌شخصی که به نظر می‌رسد مسئولیتی دارد، در جمع خانواده‌ها از آنها می‌خواهد حرف‌های خود را با صدای بلند در دادگاه مطرح کنند، اما خانواده‌ها مخالفت می‌کنند.

یکی از آنها می‌گوید: «ما حرف‌هایمان را به مردم می‌گوییم. اینجا محل جنایت است. اینجا ضد مردم است.»

مادر دیگری نیز می‌گوید: «سه سال است می‌گوییم اسامی کارشناسان را بدهید، بگویید کارشناسان طبق قانون چه کسانی هستند.»

یکی از معترضان هم می‌گوید دادگاه به مادران کشته‌شدگان فکر نمی‌کند و نمی‌فهمد که آنها مثل سلامی و حاجی‌زاده «سنگ نیستند.» سلامی و حاجی‌زاده دو فرمانده سپاه با مسئولیت مستقیم در سرنگونی هواپیمای مسافربری هستند.

خانواده‌ها از جمله به برگزاری جلسات متعدد دادگاه در یک مدت کوتاه اعتراض کردند و یکی از آنها می‌گفت: «کجای دنیا در یک هفته، چهار دادگاه می‌گذارند؟»

انجمن پرواز ۷۵۲ اعلام کرده این دادگاه‌ها در شرایطی برگزار می‌شوند که «در ابلاغ وقت دادرسی به شکات و وکلای آنان، مقررات آمره آئین دادرسی کیفری زير پا گذاشته شد...، ایرادات شکلی‌ شکات و وکلای آنان از جهت‌ نواقص بنیادی پرونده مورد بی‌اعتنایی قرار گرفت... و وضعیت روحی قربانیان غیرمستقيم این جنایت در بازه زمانی بسیار نزدیک به سومین سالگرد قتل‌ عزیزان در نظر گرفته نشد.»

بر اساس این گزارش، شماری از پدران و مادران کشته‌شدگان بر اثر فشارهای روحی، راهی بیمارستان شده‌اند.

انجمن خانواده‌های کشته‌شدگان پرواز ۷۵۲ اوکراین، پیش از آغاز دوباره جلسات دادگاه در بیانیه‌ای اعلام کرده بود: «در روزهایی که جمهوری فاسد و آدمکش اسلامی هر روز جوانان این کشور را در خانه و خیابان و دانشگاه و مدرسه و زندان سلاخی می‌کند، در روزهای دشوار سوگواری برای جوانانی که بی‌گناه به چوبه‌ دار سپرده می‌شوند و قاتلین اصلی به مردم پوزخند می‌زنند، دادگاه نظامی تهران تصمیم گرفته است در روندی غیرقانونی و مضحک، دادگاه فرمایشی خود... را در دادسرای نظامی پی بگیرد‌.»

بیشتر در این باره:

خانواده‌های هواپیمای اوکراینی خواستار اخراج «عوامل جمهوری اسلامی» از کانادا شدند

در این بیانیه آمده بود: «طبق جزئیاتی که ما می‌دانیم هیچ فرمانده‌ عالی‌رتبه و حتا میانی در میان متهمان نیست. اتهامات بر اساس خطای انسانی و سهل‌انگاری تنظیم شده است. هیچ کارشناس مستقلی به کار گرفته نشده است. همه‌چیز پشت درهای بسته و بدون آگاهی خانواده‌ جان‌باختگان شکل گرفته است.»

انجمن بازماندگان هواپیمای اوکراینی تاکید کرده که «جمهوری اسلامی تصمیم دارد در سکوت و همزمان با تعطیلات سال نو در غرب، این پرونده‌ خونین را ببندد.»

این انجمن در ادامه علی خامنه‌ای، حسین سلامی، علی شمخانی، محمد باقری، امیرعلی حاجی‌زاده و بسیاری دیگر را «متهمان اصلی این دادگاه» معرفی کرده است.

خانواده‌های کشته‌شدگان افزوده‌اند که امید دارند «این پرونده در دادگاه‌های بین‌المللی و از آن مهم‌تر در یک دادگاه بی‌طرف و صالح در ایرانِ فردا که ایرانی آزاد خواهد بود رسیدگی شود و قاتلان به مجازاتی که شایسته‌ آن هستند برسند‌.»

در فاجعه شلیک موشک به پرواز ۷۵۲ تهران به کانادا، همه ۱۷۶ سرنشین هواپیما از جمله ۵۵ دوتابعیتی ایرانی- کانادایی و ۳۰ شهروند دارای اقامت دائم در کانادا کشته شدند.

جمهوری اسلامی پس از ادعای بی‌اطلاعی از علت ماجرا، پس از مداخله شماری از کشورهای غربی از جمله کانادا، مجبور به اعتراف به ماجرا شد.

بیشتر در این باره:

چهار کشور عزادار هواپیمای اوکراینی بار دیگر خواستار پاسخگویی جمهوری اسلامی شدند

با این حال طی سه سال گذشته، هرگز عمدی‌ بودن شلیک را نپذیرفته و بر «خطای انسانی» اصرار می‌ورزد.

اما طی برگزاری جلسات دادگاه، هنوز هیچ عکسی از متهم یا متهمان این پرونده منتشر نشده است.

مهرماه سال جاری و همزمان با دیدار نخست وزیر کانادا با خانواده‌های قربانیان هواپیمای اوکراینی به مناسبت هزارمین روز سرنگون شدن این هواپیما، کانادا، سوئد، بریتانیا و اوکراین بار دیگر از جمهوری اسلامی خواستند به تعهدات حقوقی بین‌المللی خود در پرونده تحقیقات درباره سرنگونی این هواپیما عمل کند.

با استفاده از گزارش‌های شبکه‌های اجتماعی و رادیوفردا/ ب. ب./ ف. دو.