عکس | جذاب‌ترین‌هایی که تلسکوپ فضایی جیمزوب شکار کرده‌است

تلسکوپ جیمز وب ناسا (JWST)، در واپسین روزهای سال 2021 از پایگاهی در فرانسه به فضا پرتاب شد و طی سال 2022، مشغول ثبت جذاب ترین تصاویر ممکن از نقاط مختلف کیهان بود. ببینید این ابزار تحقیقاتی 10 میلیارد دلاری، با تجهیزات مادون قرمز خود، چه شاهکاری خلق کرده است.

جذاب ترین تصاویر تلسکوپ فضایی جیمز وب

ساعت شنی کیهانی

این تصویر که در تاریخ ۲۵ آبان منتشر شد، یک ساعت شنی کیهانی و آتشین را نشان می‌دهد که پیش‌ستاره L1527 را در دل خود پنهان کرده است.

وجود ابری تیره و متراکم از گاز و غبار در اطراف L1527، مانع شکار این صحنه توسط تلسکوپ‌های دیگر شد؛ ولی دوربین فروسرخ نزدیک (NIRCam) جیمز وب، چنین فرصت‌هایی را از دست نمی‌دهد.

حلقه‌های قدرت!

اینجا، حلقه‌های هم‌مرکز مرموزی را در اطراف ستاره WR140 می‌بینیم. این ستاره که در دسته ولف-رایه جای می‌گیرد (ستارگانی بسیار پرجرم با جرمی بیش از 20 برابر خورشید)، بخش اعظم هیدروژن خود را به درون فضا تخلیه کرده و با انبوهی از غبار احاطه شده است.

مارک مک‌کافرن، یکی از محققان پروژه جیمز وب و مشاور علمی آژانس فضایی اروپا، ضمن جنون‌آمیز توصیف کردن این عکس می‌گوید: «ساختار چندپر آبی رنگی که در تصویر می‌بینیم، پراش نور یا دیفرکشن اپتیکال ناشی از تابش ستاره است. ولی آن حلقه‌های قرمز، واقعی‌اند؛ گویی که ستاره WR140 فلس‌پوش شده است».

نپتون از منظری نو

نخستین عکس جیمز وب از نپتون، این سیاره یخی را با جزئیات کم‌سابقه‌ای نشان می‌دهد تا به یکی از جذاب ترین تصاویر ثبت شده توسط این تلسکوپ تبدیل شود.

از سال‌ها پیش که کاوشگر فضایی وویجر ۲ این سیاره را پشت سر گذاشت و مسیر خروجی منظومه شمسی را در پیش گرفت، نپتون را به این خوبی ندیده بودیم.

آن لکه‌های درخشان در نمیکره جنوبی سیاره، ابرهای یخی مرتفعی هستند که نور خورشید را بازتاب می‌دهند؛ پیش از آنکه متان موجود در ابرها، بتواند آن را جذب کند.

ستون های آفرینش

وقتی که نظر جیمز وب به ستون های آفرینش جلب شد، این ناحیه ستاره‌ساز را با جزئیاتی بی‌بدیل به تصویر کشید. ستون‌های آفرینش به بخشی از سحابی عقاب گفته می‌شود که در صورت فلکی مار واقع شده و ۷۰۰۰ سال نوری با زمین فاصله دارد.

در سال ۱۹۹۵، تلسکوپ فضایی هابل با به‌تصویر کشیدن ابرهای عظیم غبار و گاز این ناحیه، زیبایی آن را عیان کرده بود. ولی عکس جدید جیمز وب، شفافیت و جزئیات بیشتری دارد و بعضی از ستارگان را نشان می‌دهد که فقط چندصد هزار سال از عمرشان می‌گذرد.

دارت و دیمورفوس

در اوایل پاییز امسال، ناسا با اجرای ماموریت آزمایشی DART، یک کاوشگر فضایی را به سیارک دیمورفوس کوبید تا مدار حرکت آن را کمی منحرف کند. دیمورفوس عضوی از یک سامانه دوتایی است که سنگ فضایی بزرگ‌تر دیدیموس را هم شامل می‌شود.

اما جیمز وب هم شاهد و ناظر ماجرا بود. این تلسکوپ مجموعه‌ای از تصاویر را ثبت کرد که نشان می‌دهند سامانه دیدیموس-دیمورفوس پس از این تصادف عمدی فضایی، چقدر نورانی شد!

سحابی رتیل

این تصویر خیره‌کننده، برای نخستین بار، ستارگان جوان در سحابی رتیل (Tarantula Nebula) را نشان می‌دهد. دوربین فروسرخ رزولوشن بالای جیمز وب، این پرورشگاه ستاره‌ای را با جزئیات بی‌سابقه‌ای به تصویر کشیده است. کهکشان‌هایی را نیز در پس‌زمینه تصویر می‌بینید.

سحابی رتیل، ۱۶۱ هزار سال نوری دورتر از ماست؛ ولی از این جهت مورد توجه اخترشناسان است که ترکیب شیمیایی مشابهی با نواحی ستاره‌زای دوران جوانی کیهان دارد. به بیان ساده‌تر، با شناخت هر چه بیشتر این سحابی، می‌توانیم نحوه‌ی شکل‌گیری ستارگان در آغاز پیدایش کیهان را بهتر درک کنیم.

کهکشان مسیه ۷۴

کهکشان فانتوم که با اسامی مسیه 74 و NGC 628 هم شناخته می‌شود، به علت تقارن کامل بازوهایش، مورد توجه بسیاری از اخترشناسان است. تصویر فوق را جودی اشمیت از داده‌های ارسالی جیمز وب استخراج کرد. البته تلسکوپ‌های دیگر، نظیر Hubble و WISE هم به‌دفعات این کهکشان را سوژه عکاسی خود قرار دادند؛ ولی تصویر ثبت شده توسط جیمز وب، رنگ و بوی دیگری دارد.

شکوه مشتری

هنگامی که جیمز وب یک هدف را در نزدیکی خانه نشانه گرفت، اخترشناسان از نتیجه کار، مسرور شدند. این تصویر ترکیبی، شاهکار دوربین NIRCam جیمز وب است که سیاره مشتری و متعلقاتش را به بهترین شکل نشان می‌دهد.

هاله‌های زیبایی را در اطراف قطب‌های سیاره می‌بینید و حلقه‌های کمرنگی که این غول گازی را احاطه کرده‌اند. دو قمر مشتری هم در تصویر پیداست: یکی «آمالتئا» که آن نقطه نورانی در سمت چپ تصویر است و دیگری «آدرستیا» که به‌شکل نقطه‌ای کمرنگ در لبه حلقه، بین آمالتئا و مشتری دیده می‌شود.

کهکشان WLM

جیمز وب، این تصویر پرستاره از کهکشان کوتوله WLM یا وولف-لوندمارک-ملوت را با دوربین فروسرخ نزدیک خود ثبت کرد. دابلیو ال ام یک هدف مطالعاتی جذاب برای اخترشناسان محسوب می‌شود؛ زیرا یکی از دورافتاده‌ترین اعضای خوشه کهکشانی محلی است که راه شیری هم در آن جای دارد.

همین دورافتادگی، سبب می‌شود WLM تعامل کمی با سامانه‌های دیگر داشته باشد؛ چیزی که آن را به گزینه‌ای ایده‌آل برای تست تئوری‌های شکل‌گیری و تکامل کهکشان‌ها تبدیل می‌کند.

تایتان

جیمز وب با چشم دوختن به بزرگ‌ترین قمر زحل، جامعه علمی را ذوق‌زده کرد. در این تصاویر، ابرهای ضخیم متانی تایتان را می‌بینید.

چند روز پس از ثبت این تصاویر، اخترشناسان از رصدخانه کک هاوایی هم تایتان را زیر نظر گرفتند تا روند تغییرات آن را بررسی کنند.

227227