مترجمانی که در کار کودک کار می کنند باید الفاظ درستی به کار ببرند

سارا نصراللهی: بارها از کودکان حرف‌های ناشایست شنیده‌ایم و در مقابل تعجب مخاطبان، والدین کودک ابراز کردند که از برنامه کودک و یا از فلان انیمیشن آن را دیده، شنیده و یاد گرفته است. سوال اینجاست آیا در تلویزیون و یا شبکه‌های خانگی نظارتی بر این برنامه‌ها نیست؟ به بهانه دوبله‌هایی که برای انیمیشن انجام می‌شود و گاهی از الفاظی نامناسب برای کودکان استفاده می کندبه سراغ اشکان صادقی، مدیر دوبلاژ رفتیم و با او در این مورد به گفت‌وگو نشسته‌ایم.

اشکان صادقی مدیر دوبلاژ در ابتدا گفت: «دوبله فیلم، مستند و یا انیمیشن باید حتما ترجمه خوبی داشته باشد. باید بگویم که مترجمانی که دراین زمینه کار می‌کنند باید از الفاظ درستی استفاده کنند، مخصوصا در انیمیشن های کودک.»

او در پاسخ به این سوال که نقش مدیر دوبلاژ در استفاده از کلمه‌ها و الفاظ نامناسب چیست؟ پاسخ داد: «قطعا مدیر دوبلاژ نقش بسزایی دارد. زمانیکه جمله ها ترجمه شده مدیر دوبلاژسعی می کند که متن را به دیالوگ تبدیل کند، کلماتی که برای دوبله انیمیشن مناسب باشد. مدیر دوبلاژ شاید بخواهد ضرب المثل‌های آموزنده را در انیمیشن جای بدهد که تا از این طریق خصوصا به کودکان آموزش بدهد و یا اینکه بخواهد یک کلام خوش آهنگ و شیرین را به کوکان یا بدهد. با این حال تاکید دارم که دوبلورها و مترجمان باید مواظب باشد که هر کلامی رو به کار نبرد به این دلیل که ممکن است کودکان این کلمات ناسزا و الفاظ بد را جذب کنند و یاد بگیرند.»

صادقی در پاسخ به سوال اینکه آیا مترجمان همیشه به متن اصلی کاملا وفادار هستند یا نه بیان کرد: «نه، ما به انیمیشن نگاه می‌کنیم و شاید که این انیمیشن جملات قوی‌تری را به کار برده باشد. جمله‌هایی که برای فرهنگ فارسی و ایرانی مناسب و جالب نباشد. همچنن این امکان وجود دارد که والدین راضی نباشند که کودکان ما این کلمات را یاد بگیرند. باید بگویم فرهنگ ما با فرهنگ غرب متفاوت است و ممکن است آنها در فرهنگ خود تیکه کلام‌هایی داشته باشند و در انیمیشن کودک بکار ببرند، اما این تیکه کلام‌ها در ایران خط قرمز محسوب می‌شوند و یا جالب نباشند. به هر حال ما در برخی از انیمیشن طبق متن و دیالوگ‌های اثر اصلی پیش رفتیم وخانواده‌هایی داشتیم که در این مورد شکایت کردند و گفتند که این تیکه کلام‌ها و شیرین بازی‌های شما باعث شده است که بچه‌های ما خیلی زود این الفاظ رایاد بگیرند و حتی در زندگی عادی و در جامعه به کار ببرند. به همین دلیل ما خیلی دقت کردیم تا مسائلی از این دست پیش نیاید و تلاش کردیم که جملاتی را بکار ببرم که در انیمیشن برای بچه ها مناسب باشد.»

بیشتر بخوانید:

برنامه‌سازان کودک تلویزیون در دهه ۶۰ مانده‌اند/ باید از روانشناسان به روز کودک استفاده کنند

شورای نظارت بر سازمان صدا و سیما، تشریفاتی بدون هیچ عملکرد اجرایی است/ تذکرها پنهان و محرمانه است

صادقی معتقد است در دوبله انیمیشن‌ها برای کودکان الفاظ نامناسب و ناسزار بکار نمی‌رود. او در این باره افزود: «ممکن است، برخی از مدیران دوبلاژ الفاظی به کارببرند که باید بگویم این‌کار غیرقانونی است و یا نهاد مرتبط و مسئولان بر روی این گروه ها نظارتی ندارند. در شبکه‌های خانگی، پلتفرم‌های خصوصی و یا حتی در شبکه پویا این موارد به ندرت اتفاق می‌افتد چرا نظارت وجود دارد. البته خانواده‌ها باید بیشتر مواظب بچه‌های خود باشند تا برخی از این کار ها را نبینند. »

این مدیردوبلاژ در ادامه سخنان خود تصریح کرد: «دوبله‌هایی که در سایت‌های غیرقانونی و همچنین در فضای مجازی قرار می‌گیرند با دوبله‌های پلتفرم‌های ایرانی متفاوت است و خانواده‌ها بیشتر باید در این باره نظارت داشته باشند، چرا که معتقدم بیشتر این دوبله‌ها برای بزرگسالان انجام می‌شود. این را هم فراموش نکنید تعداد زیادی از گروه‌های مختلف در بحث دوبله انیمیشن داریم، طبعا پدر و مادرها باید گروه دوبله مخصوص کودک را انتخاب کند. آنها می‌توانند تصمیم بگیرند چه گروهی امن‌تر است و به این گروه‌ها اطمینان کنند. مثلا انیمیشن‌هایی که برای شبکه‌های خانگی دوبله می‌شود چون زیر نظر وزارت فرهنگ و ارشاد است، اصلا حرف‌های ناسزار در دوبله‌هایش استفاده نمی‌کنند. بارها پیش آمده است که بگویم فلان انیمیشن نیاز به طنز دارد، ولی هیچوقت اجازه نداریم که از الفاظ نامناسب استفاده کنیم. سایت فیلیمو و یا نماوا جاهایی هستند که بر آنها نظارت می‌شود و حتی شده که با وجود کامنت‌های منفی درباره دوبله انیمیشن، کار متوقف شده و مجددا ویرایش و دوبله شود. اینکار به این دلیل است است که پلتفرم‌های ایرانی در حد خودشان به صورت خیلی خوبی توانسته‌اند که دوبله‌ها را اصلاح کنند. البته اگر خانواده موردی داشته باشند می توانند اعلام کنند و این انیمیشن‌ها حتما مورد اصلاح قرار می گیرد.»

۵۵۲۴۷