همه مشکلاتی که سد «چم شیر» ایجاد می‌کند/ از ریزگرد تا مرگ کشاورزی

کرامت حافظی در گفت‌وگو با خبرنگار مهر بیان کرد: جلگه خوزستان در حال نابودی است چرا که سد نابودگر دیگری بر رودخانه‌های استان ساخته و آبگیری می‌شود؛ این در حالی است که خوزستان بر اثر تغییرات اقلیمی و افزایش گرمایش جهانی دچار مشکلات فراوانی مانند افزایش ریزگردها و نابودی تالاب‌ها است.

وی افزود: خوزستان منطقه‌ای از جهان است که بخش مهمی از هلال حاصلخیز است که شامل منطقه میان رودان از جلگه خوزستان تا جلگه عراق و بخش خاوری دریای مدیترانه است. این نگین ارزشمند با رودخانه‌ها این جایگاه پر اهمیت در جهان را حائز شده اما سدها و انتقال آب‌های ویرانگر خوزستان را به مرز نابودی کشانده و استان را به کانون بزرگ ریزگرد تبدیل کرده است.

حافظی یادآور شد: خوزستان مهد و زادگاه تمدن‌ها و کشاورزی در جهان است اما اقدامات افراطی سدسازی و انتقال آب‌ها سبب شده تا تالاب‌ها، رودها و منابع آبی این استان خشک شوند؛ سد چم شیر در اقدام غلط دیگری برای گسترش کشاورزی در بالا دست و انتقال آب رودخانه زهره به دشت لیراوی دیلم در حال ساخت است و به مراحل پایانی و آبگیری نزدیک می‌شود.

فعال محیط زیست خوزستان تاکید کرد: احداث و آبگیری سد چم شیر علاوه بر اینکه محیط زیست رودهای خیرآباد و زهره را نابود می‌کنند باعث افزایش ریزگردها در کانون‌های فعال شرقی خوزستان می‌شود.

وی بیان کرد: عده‌ای از کارشناسان معتقد هستند که محل مخزن سد در سازند گچساران می‌تواند فاجعه‌ای مانند سد گتوند ایجاد کند؛ همچنین محروم کردن رودخانه زهره از آب‌های شیرین بالادست منطقه چم شیر باعث برهم خوردن تعادل سرچشمه‌های آب شور و شیرین رودخانه زهره می‌شود.

حافظی گفت: با توجه به اینکه هزاران سال در مناطق جلگه خوزستان و در حاشیه رودخانه‌های خیرآباد و زهره زندگی بر اساس کشاورزی شکل گرفته است، کدام عقلانیت آب را از منطقه جلگه‌ای حاصلخیز که از گذشته تا کنون مهد کشاورزی بوده است، محروم می‌کند تا آب را در بالادست به کشاورزی اختصاص دهد؟

فعال محیط زیست خوزستان با یادآوری اینکه هیچ آب مازادی در کشور وجود ندارد، افزود: هر ساله به علت تغییرات اقلیمی و افزایش گرمایش جهانی معیشت کشاورزان این منطقه به مخاطره افتاده است؛ بنابراین تشدید این زیان‌ها با اقدامات بشری کاملاً نادرست است و هر گونه بارگذاری جدید کشاورزی و صنعتی در بالا دست یا انتقال آب زهره عقلانی نیست.

وی اظهار کرد: با کاهش دبی رودخانه زهره، آب شور دریا تا کیلومترها پیشروی خواهد کرد و زمین‌های شیرین شهرستان هندیجان به نمکزار تبدیل خواهند شد.

حافظی افزود: این فاجعه در پایاب رودخانه کارون در منطقه آبادان و خرمشهر و اروندکنار به دلیل کاهش آورد آب کارون رخ داده و شاهد هستیم که چگونه زمین‌های کشاورزی و نخلستان‌های کارون در این مناطق نابود شدند و سد چم شیر نیز همین بلا را بر سر نخلستان‌ها و زمین‌های کشاورزی هندیجان می‌آورد.

فعال محیط زیست خوزستان تاکید کرد: رودخانه خیرآباد و زهره دارای جنگل‌های رودخانه‌ای و بیشه‌هایی است و خور سجافی تنوع زیستی ارزشمندی را شامل می‌شود که هر گونه کاهش آورد آب یا کاهش کیفیت آب بی شک ضرر جبران ناپذیری را به زیست بوم رودخانه و زندگی زیستمندان وابسته به آن در منطقه وارد می‌کند.

وی گفت: همچنین کاهش آورد آب رودخانه زهره در بندرگاه سجافی که محل پهلو گرفتن شناورها و لنج‌های باری و صیادی در انتهای رودخانه زهره و محل پیوستن این رود به خلیج فارس است می‌تواند مشکلاتی را برای هندیجان ایجاد کند.