حلقه گل فضایی از نگاه جیمز وب / عکس

کهکشان مارپیچی ان‌جی‌سی ۷۴۶۹ (NGC ۷۴۶۹) که در فاصله ۲۲۰ میلیون سال نوری از ما در صورت فلکی اسب بزرگ (Pegasus) قرار دارد، به دور یک هسته کهکشانی فعال (AGN) می‌چرخد. این یکی از کهکشان‌هایی است که در جهان ما به خوبی مورد مطالعه قرار گرفته، اما تلسکوپ فضایی جیمز وب به تازگی یکی از دقیق‌ترین عکس‌ها تاکنون را از این کهکشان تهیه کرده است.

از آنجایی که ان‌جی‌سی ۷۴۶۹ رو به سیاره ما قرار دارد، ستاره‌شناسان می‌توانند کل گستره‌ ۹۰ هزار سال نوری آن را رصد کنند. بخش جالب توجه آن، هسته کهکشانی فعال آن است. هسته کهکشانی یک منطقه روشن در مرکز کهکشان است که گرد و غبار و گاز آن هنگام مصرف شدن توسط سیاهچاله‌ عظیم کهکشان می‌درخشد. این ساختار، غیرمعمول نیست، اما چیزی که غیرعادی است این است که ان‌جی‌سی ۷۴۶۹ دارای یک حلقه ستاره‌فشان است که تنها ۱۵۰۰ سال نوری از هسته‌ی کهکشانی فعال فاصله دارد.

از آنجایی که مواد بسیار زیادی در یک منطقه نسبتا کوچک قرار گرفته‌اند، برای دانشمندان دشوار است که به هسته‌ کهکشانی فعال و حلقه‌ ستاره‌فشان اطراف آن نگاه کنند. اما اکنون با ابزارهای تصویربرداری مادون قرمز فوق العاده حساس وب این موضوع تغییر کرده است.

این تصویر جزئیات جدیدی را در هسته‌ی کهکشانی فعال ان‌جی‌سی ۷۴۶۹ ثبت کرده است، که از جمله‌ی آن‌ها می‌توان به خوشه‌های ستاره‌زای بسیار جوانی که پیش از این دیده نشده‌اند و همچنین محفظه‌هایی از گاز مولکولی بسیار گرم و متلاطم و شواهد مستقیمی از نابودی دانه‌های کوچک غبار در طی چند صد سال نوری در هسته‌ی کهکشانی اشاره کرد.

در این تصویر، وب همچنین انتشار گازهای یونیزه شده از هسته را که با سرعتی حدود چهار میلیون مایل در ساعت (۶.۴ میلیون کیلومتر در ساعت) حرکت می‌کنند، ثبت کرده است. در حالی که دانشمندان پیش از این در مورد جریان خروجی کهکشانی می‌دانستند، برای اولین بار در این تصویر توانستند آن را با چنین جزئیات واضحی تماشا کنند.

شش پرتویی که به نظر می‌رسد از مرکز کهکشان سرچشمه می‌گیرند از نظر فنی وجود ندارند. این چیزی است که دانشمندان آن را آلایه‌ تصویر (imaging artifact)، و به طور خاص‌تر، پراش سوزنی (diffraction spike) می‌نامند. این الگو هنگام خم شدن نور در اطراف لبه‌های تلسکوپ، روی تصویر ایجاد می‌شود.

دانشمندان امیدوارند بتوان از تصاویر اینچنینی برای مطالعه رابطه بین هسته‌های کهکشانی فعال و فعالیت‌های ستاره‌فشان استفاده کرد.

۵۸۵۸