گذار از خشونت، اکبر کرمی - Gooya News

خشونت چیست؟

کاربرد زور (فیزیکی، کلامی، روانی) برای فشارآوردن، زخم‌زدن و آسیب‌رساندن به کسی/کسانی یا دارایی‌ها و آزادی‌ها ی فردی او/آن‌ها را خشونت می‌گویند.

خشونت امری زیست‌مانی است و گفت‌وگوها ی ذات‌گرا در مورد آن سر دارازی دارد و همانند هر گفت‌وگو ی ذات‌گرا ی دیگری بی‌پایان خواهد بود. گفت‌وگوها ی ذات‌گرا هرچند گاهی مناسب و لازم، اما از آن‌جا که پیشینی هستند، در نهایت و به‌طور چیره به سازش‌ها و توافق‌ها ی ما محدود و مربوط می‌شوند. چنین سازش‌هایی را نام‌گرایی (نامینالیزم) می‌نامند که در مورد خشونت اشاره به تعاریف و کرانه‌هایی دارد که دریافت ما را از خشونت هم‌پوشان می‌کند.

گذار مردم‌سالارانه و گذار از خشونت

خشونت‌پرهیزی چیست؟ پرهیز از خشونت یا خشونت‌پرهیزی، اشاره به مجموعه‌ای از پیش‌آورد‌هایی است که کاربرد خشونت و زور برای تغییرات، فردی، اجتماعی، سیاسی و بین‌المللی را نه تنها نالازم، که خطرناک می‌دانند؛ و توصیه به پرهیز و دست‌کشیدن از اشکال گوناگون خشونت در روابط انسانی می‌کنند. برآمد آن ما با پیوستاری از فلسفه‌ها ی خشونت‌پرهیزانه روبه‌رو هستیم که می‌تواند بنیادها ی سنتی، دینی، اخلاقی، فلسفی، و حتا علمی داشته باشد. من در این پاره‌گفتار نمی‌خواهم از خشونت‌پرهیزی سنتی، دینی، اخلاقی و حتا علمی یا ریشه‌ها، شوندها و بنارهایی که ما را به آ‌ن‌جا می‌رساند بگویم.

آماج من در اساس توصیه به پرهیز از خشونت نیست! من می‌خواهم "گذار از خشونت" را به جای خشونت‌پرهیزی انگاره‌پردازی کنم. می‌خواهم از خشونت و زور به عنوان یکی از ابزارها ی سیاسی لازم و ضروری در سیاست و در مسیر آن صحبت کنم. شوربختانه نادانی به "امر سیاسی" و "سیاست‌ورزی" در ایران به درک خشونت‌پرهیزی هم آسیب‌زده است؛ و خشونت‌پرهیزی را از جای‌گاه ابزاری سیاسی (در کنار ابزارها ی دیگر) به امری سانتی‌مانتال و اخلاقی/عرفانی فروکاهیده است. خشونت‌پرهیزی در این معنا و در این‌جای‌گاه شکلی از "نشانه‌‌گان درهم‌آمیزی اخلاق و سیاست" است.

گذار از خشونت امری ساده، خطی و یک‌بار برای همیشه نیست؛ گذار از خشونت یک فرآیند است؛ که همانند توسعه با انسان‌مند، تاریخ‌مند، کران‌مند و نهادمند شدن یک جامعه رخ خواهد داد. گذار از خشونت گذاری آ‌گاهانه و هوشیارانه از عصبیت قومی به مدنیت در فرایند اجتماعی شدن است؛ گذار از خشونت گذار از اجتماع(سنت/فرهنگ) به جامعه(سیاست) است. گذار از خشونت امری پویا، پیچیده و ملی برای گذار از مدنیت ناتمام است. گذار از خشونت هم پیش‌نیاز و هم ابزار گذار مردم‌سالارانه است.