نتیجه رفراندوم‌های غیر رسمی در مورد حجاب

به گزارش خبرنگار اجتماعی مهر، نشست علمی حجاب سیاسی یا انقلاب جنسی؛ تفسیر رخدادهای کنونی و تأثیر آن بر نهادهای خانواده به همت مؤسسه تبیان با حضور اسماعیل فراهانی، جامعه شناس، محسن دنیوی دکتری فلسفه و ابوالفضل اقبالی، دکتری علوم اجتماعی اسلامی دانشگاه تهران برگزار شد.

محسن دنیوی در ابتدای این نشست با اشاره به اینکه مساله حجاب از ایام قدیم برای جامعه ایرانی موضوع حل شده بوده و نیاز به توضیح نداشته است، گفت: این قضیه مانند چای خوردن بود و کسی برای آن مسأله‌ای نداشت تا جایی که تحت تأثیر حکومت در دوران پهلوی اول قرار گرفت و با دستوری خشن موضوع کشف حجاب پیش آمد و سبب حادثه گوهرشاد شد.

وی با اشاره به اینکه در پهلوی دوم تلاش شد از طریق مسائل فرهنگی به موضوع حجاب ورود شود گفت: پس از سال ۵۷ جامعه ایران درگیر جنگ شد و مردم همه حجاب را به عنوان قانون جمهور، اسلامی پذیرفتند باور من این است فرهنگ عفاف، حجاب و حیا در میان ایرانیان نهادینه است و تغییری نکرده که بخواهیم درباره انقلاب جنسی حرف بزنیم.

رفراندوم‌های غیر رسمی در مورد حجاب

وی گفت: در صد روز گذشته تعداد زیادی از زنان بوده اند که نه کشف حجاب کامل و نه پوشش صددرصدی داشتند و به نظرم در میان این طیف قرار داشته اند و تعداد زیادی رفتار خود را تغییر نداده اند که این نوعی رفراندوم غیررسمی در مورد مساله حجاب است و نشان می‌دهد پایه‌های عقیدتی و بنیان‌های اجتماعی و مذهبی یک کشور با یک تنش از بین نمی‌رود.

در ادامه فراهانی در مورد مساله حجاب گفت: در اتفاقات اخیر عوامل اجتماعی، اقتصادی و سیاسی را نباید نادیده گرفت. بسیاری از مشکلات کنونی ناشی از اشتباهاتی است که برخی از مسئولین تاکنون حاضر به پذیرش آن نشده اند.

وی گفت: حاکمیت در ایران قصد داشته کشور توسعه یافته بسازد و جهان را به اسلام دعوت کند و به نظرم این اولین اشتباه بوده است که بخواهیم با شاخص‌های غربی، اسلام را ثبت کنیم چرا که ما حتی سندی از رسول الله نداریم که نشان دهد به طور مثال ایشان بخواهد شاخص‌های ساسانی را به دست آورد که نشان دهد اسلام کارآمد است به عبارتی برای کارآمد بودن اسلام نباید تمام شاخص‌های غربی را به دست آورد.

در حوزه زنان کوتاهی‌های زیادی صورت گرفت

وی با تاکید بر اینکه مسئولین باید در قبال ملت وظایف و مسئولیت‌های خود را بپذیرند گفت: در حوزه زنان کوتاهی‌های زیادی صورت گرفته، سال‌ها تربیت نیروی کار تحصیلکرده داشته ایم و اکنون سیاست‌های جمعیتی مطرح است. در حالی که از طرفی برخی مطرح می‌کنند مثلاً زن کارمند ارزشمندتر است چرا که تحصیلکرده و شاغل بوده و از طرفی برنامه‌هایی می‌گذاریم که زنان خانه دار هم بیمه شوند و به ارزش آنها افزوده شود که اینها در تناقض با یکدیگر هستند. به نظرم باید اشتباهات مان را در مورد سیاست‌ها بپذیریم.

وی گفت: سال‌ها کسانی که با عجله قانون تنظیم خانواده را تصویب کردند با عجله هم قانون اصلاح جمعیت را به تصویب رساندند. غرب با استفاده از صنعت فرهنگ تلاش کرده به حوزه زنان ورود یابد و ما در شرایط کنونی باید این صنعت را در خودمان تقویت کنیم و ناگفته نماند نسل نوجوان در شرایط کرونا و به دور از حضور والدین در فضای مجازی با شرایطی مواجه شده اند که سبب بروز مشکلات کنونی شد.

این جامعه شناس تصریح کرد: به نظرم اتفاقات رخ داده بیش از حد برنامه ریزی شده بود و به صورت یک فیلمنامه در نظر گرفته شده است. جای افزایش آگاهی در کتب درسی خالی است و باید در این راستا فکر اساسی شود.

وقایع اخیر نسلی، جنسیتی و جنسی است

در ادامه ابوالفضل اقبالی در مورد اتفاقات اخیر گفت: وقایع اخیر نسلی، جنسیتی و جنسی است و نسل نوجوان نگاه آن در مورد حجاب و عفاف متفاوت بوده است.

وی بیان داشت: به نظرم ما در این زمینه غافلگیر نشدیم بلکه خودمان را به ندیدن زدیم کارشناسان زیادی در این راستا هشدار داده بودند.

اقبالی تصریح کرد: پیوست اجتماعی در حکمرانی نیاز داریم، مساله علوم اجتماعی بسیار حائز اهمیت است و به ما دقیق بیان می‌کند که در این شرایط چه اقداماتی را انجام دهیم.

وی گفت: همچنین موضوع بازگشت به جنسیت حائز اهمیت است و نسبت جنسیت به جامعه باید جدی گرفته شود. مساله صرفاً نتوانستن نیست بلکه نخواستن است و ما فعل خواستن در مورد مشارکت زنان در جامعه را صرف نکرده ایم.

این جامعه شناس خاطرنشان کرد: معتقد به الگوی مشارکت زنان در مناسبات اجتماعی ام و باید مسائل روز جامعه را با این روش تدبیر و حل کرد.

وی گفت: حل مشکلات اجتماعی مانند طلاق و … با طرح‌های جدید مبتنی بر مداخله زنان ضرورت دارد و نباید از آن غفلت کرد.

ارتقای سواد رسانه‌ای از نان شب برای خانواده‌ها واجب تر است

اقبالی تاکید کرد: بحث سواد رسانه‌ای هم از نان شب واجب تر برای خانواده هاست چرا که امروز همه در احاطه رسانه‌ها قرار داریم و ناگزیر هستیم خودمان را تجهیز کنیم تا بتوانیم تشخیص سره از ناسره را در شرایط کنونی برای خانواده‌ها مهیا کنیم.

وی گفت: هم حکمرانی و هم خانواده‌ها باید به این موضوعات توجه جدی کند و در بحث سواد رسانه‌ای هزینه شود.

وی در ادامه گفت: مساله کشف حجاب در زمان حاضر مساله فرهنگی نیست و به نظرم با شعار نویسی روی دیوار فرقی ندارد و در واقع نفی نظم سیاسی مستقر است. لذا راهکار کوتاه مدت انتظامی می‌خواهد.

اقبالی گفت: این مساله تخلف اجتماعی است و باید راهکار مدنی مدرن تری برای آن گذاشت.

این جامعه شناس در پایان استفاده از جریمه و هوش مصنوعی را از جمله راهکارهایی دانست که می‌توان در موضوع کشف حجاب در شرایط کنونی از آن استفاده کرد.