معجون مرگ

آفتاب‌‌نیوز :

«این روزها خبر شیوع پیک هشتم کرونا در حالی دهان به دهان می‌چرخد که آلودگی هوا، نفس مردم را در پایتخت و شهرهای بزرگ بند آورده‌ است و این شبهه را ‌که آلودگی هوا می‌تواند تا حدود زیادی خطر کرونا را بیشتر کند، ایجاد کرده‌ است. این ماجرا آنقدرها هم دور از ذهن نیست، زیرا پرواضح است که آلودگی هوا تاثیر مستقیم بر افزایش آمار بیماران قلبی و عروقی دارد. از سوی دیگر کرونا بیشترین آسیب را در دو سالی که گذشت روی همین بیماران گذاشت و نتیجه اینکه آلودگی هوا می‌تواند اثر مستقیم بر افزایش آمار مرگ‌ومیرهای کرونایی داشته‌ باشد.

آمار جهانی می‌گوید آلودگی هوا خودش به‌تنهایی می‌تواند عامل مرگ‌ومیر باشد و سالانه حدود هفت‌میلیون نفر در جهان بر اثر همین موضوع دچار مرگ زودرس می‌شوند. مرگ حدود ۸۰ درصد این هفت‌ میلیون نفر ناشی از بیماری‌های قلبی و عروقی است و ۲۰درصدش مربوط به سایر ارگان‌هایی‌ است که به دلیل آلودگی هوا درگیر می‌شوند. این مهم نشان می‌دهد تاثیری که آلودگی هوا روی سلامت جامعه گذاشته‌ است، مشابه بیماری‌های شایعی همچون فشار خون، سیگاری‌بودن و نداشتن فعالیت فیزیکی است.

رسول خوش‌خلق، متخصص قلب و عروق به جام‌ جم گفت: «آلودگی‌های گازی و سوخت‌های فسیلی که در حدود ۲.۵ میکرون است، بیشترین اثر را در ایجاد بیماری‌های قلبی و عروقی ایفا می‌کنند.»

او به این موضوع اشاره می‌کند که «در حال حاضر آلودگی‌های مازوت از همه خطرناک‌تر است. هر ۱۰ میکروگرم افزایش در ذرات معلق با سایز بیش از ۲.۵ میکرون می‌تواند هشت تا ۱۸درصد افزایش بیماری‌های قلبی و عروقی و همچنین مرگ‌ومیر این بیماران را افزایش دهد که این ۱۸درصد رقم بزرگی است. مواجهه با این ذرات چه به شکل حاد و چه به صورت مزمن باعث افزایش احتمال ابتلا می‌شود.»

کرونا و آلودگی هوا

کرونا از زمانی که سروکله‌اش در دنیا پیدا شد، بیشتر گروه‌های حساس را تحت تاثیر قرار داد و شاید بیشترین آمار فوتی‌ها مربوط به کسانی بود که مشکلات قلبی و عروقی یا تنفسی داشتند. آمارهای وزارت‌ بهداشت نشان می‌دهد آلودگی هوا به‌ طور میانگین سبب افزایش ‌حدود ۲۰درصدی آمار قربانیان کرونا می‌شود. در واقع این تحقیق نشان داده آلودگی هوا زمینه مرگ‌ومیر تقریبا ۱۵ تا ۳۰ درصد افرادی را که در زمان شیوع کرونا کشته شده‌اند، فراهم کرده ‌است. بر اساس گزارشی که وزارت‌ بهداشت و درمان منتشر کرده‌ است، تعداد قربانیان کرونا در ایران تا روز گذشته ۱۴۴ هزار و ۶۸۵ نفر برآورد شده‌ است. با توجه به این آمار، اگر به‌ طور میانگین در نظر بگیریم که آلودگی هوا مرگ‌ومیر ناشی از کرونا را ۲۰درصد افزایش می‌دهد، می‌توان گفت از زمان شیوع کرونا در ایران آلودگی هوا شرایط را برای مرگ حدود ۲۹ هزار نفر از قربانیان کرونا مهیا کرده‌ است.

اعتراف به مازوت‌سوزی در نیروگاه‌ها

اما در حالی دکتر خوش‌خلق از خطرناک‌بودن مازوت و افزایش بیماری‌های قلبی و عروقی بر اثر استنشاق این گاز و در نتیجه آن افزایش شدت بیماری کرونا در این گروه از افراد سخن به میان می‌آورد که سرپرست مرکز ملی هوا و تغییر اقلیم سازمان حفاظت‌ محیط‌ زیست ضمن تاکید بر عدم مازوت‌سوزی در تهران می‌گوید: «از بین ۱۶ نیروگاه بخاری در کشور ۱۴ نیروگاه مازوت‌سوزی دارند.»

داریوش گل‌علیزاده هم به این نکته اشاره کرده که «تنها نیروگاه بعثت در منطقه ۱۶ تهران قابلیت مازوت‌سوزی دارد که از سال ۹۳ با حکم قضایی این بخش آن پلمب شده‌ است. مازوت در نیروگاه‌های بخاری یا توسط صنایع سوزانده می‌شود اما صنایع ما در چند روز اخیر قطعی گاز نداشتند که بخواهند به سمت سوخت دوم و مازوت بروند. نیروگاه‌هایمان نیز مازوت‌سوزی نداشته‌اند.»

گل‌علیزاده با وجود تکذیب استفاده از سوخت مازوت توسط برخی مسئولان وجود آن را در بعضی نیروگاه‌های کشور تایید کرده و توضیح می‌دهد: «از ۱۶ نیروگاه بخاری در کشور ۱۴ نیروگاه مانند نیروگاه طوس در مشهد، مفتح در همدان، سهند بناب در تبریز، ایرانشهر در سیستان‌وبلوچستان، شهید منتظری در اصفهان، شهید منتظرقائم در البرز، شهید رجایی در قزوین و بندرعباس مازوت‌سوزی دارند.»

این مقام مسئول توضیح می‌دهد: «می‌توان گفت مصرف مازوت عامل ایجاد آلودگی هوا نیست اما می‌تواند در شهرهایی که در مجاورت نیروگاه‌ها هستند، تشدیدکننده آلودگی هوا باشد. به این دلیل در سال‌های گذشته با وجود مصرف صرفا گاز، به علت وارونگی دما آلودگی هوا داشته‌ایم.»

او به این موضوع تاکید می‌کند که «ما هیچ‌وقت مازوت‌سوزی در کشور را تکذیب نکردیم. تنها استفاده از سوخت مازوت‌ در تهران را تکذیب می‌کنیم؛ چرا که واقعا چنین چیزی وجود ندارد.»

آلودگی هوا بیماران کرونایی را زمین می‌زند

دکتر خوش‌خلق معتقد است: «افرادی که مشکل قلبی دارند اگر در مواجهه با ذرات مازوت قرار بگیرند، بیش از دوبرابر احتمال سکته قلبی آنها افزایش پیدا می‌کند و افراد مسن و کسانی که بیماری زمینه‌ای دارند، بیشتر در معرض این احتمال قرار دارند. البته باید دقت کنیم همیشه سکته قلبی مطرح نیست بلکه بیماری‌های دیگری هم وجود دارد که افزایش پیدا می‌کنند؛ از جمله اینکه سیستم‌های الکتریکی قلب بر اثر تحریک با آلودگی هوا ایجاد شود که باز هم افراد مسن و گروه‌های حساس احتمال بیشتری برای درگیری با این بیماری دارند.»

حالا شما تصور کنید فردی که با این آلودگی‌ها به مشکلات قلبی دچار شده اگر در معرض کرونا هم قرار بگیرد، درصد شدت‌یافتن بیماری کرونا در او چند برابر می‌شود.

او توصیه می‌کند: «در حال حاضر افرادی که مشکل قلبی دارند یا دارای سابقه بیماری قلبی در نزدیکان و خانواده خود هستند، باید احتیاط بیشتری کنند. اگر کار ضروری ندارند از خانه بیرون نیایند یا اینکه در خانه از تصفیه‌کننده‌های هوا استفاده کنند و کمتر در جمع‌ها و جاهایی که هوا در آنجا نامطلوب است، شرکت کنند تا احتمال ابتلا به کرونا نیز در آنها کاهش پیدا کند.»