اتمام کاوش‌های باستان شناسی در سد چمشیر

به گزارش خبرنگار مهر، نشست خبری فعالیت‌های باستان شناسی در سد چمشیر با حضور خبرنگاران حوزه میراث فرهنگی برگزار شد.

در این نشست محمدحسین عزیزی خرانقی به عنوان عضو هیأت علمی پژوهشکده باستان شناسی و مدیر و ناظر پروژه کاوش نجات بخشی سد چمشیر در سال ۱۴۰۱ گفت: در سال ۹۵ بعد از انجام گمانه زنی ۳۰ محوطه در نظر گرفته شد که کاوش‌های باستان شناسی باید روی آنها مطالعه انجام شود بنابراین از سال ۹۷ تا ۹۹ تعداد ۹ محوطه کاوش شد در سال ۱۴۰۱ با توجه به فشاری که برای اتمام پروژه وجود داشت پژوهشگاه قراردادی برای انجام بقیه کاوش‌ها در ۲۱ محوطه امضا کرد. امسال با توجه به اعتباراتی که تخصیص داده شد ۲۱ محوطه از آذرماه بررسی شدند.

وی افزود: برای اولین بار هفده تیم کاوش هم زمان استقرار پیدا کردند و الان در مراحل پایانی کاوش‌ها هستیم. تنها الان نقشه برداری و پلان مانده است. در چند محوطه کارها ادامه خواهد داشت آن هم تا زمانی که آب بالا بیاید. بیشتر محوطه‌ها نیز دارای معماری سنگ با ملات خشک چین یا دارای سفال‌های ساده ای هستند که انتساب آن‌ها به یک دوره تاریخی سخت است. چند محوطه خوب هم داشته ایم یعنی بقایای معماری آن قابل تاریخ‌گذاری می‌تواند باشد. پنج محوطه یافته‌های معماری قابل توجهی داشته اند و معماری آنها سنگ چین با ملات گچ یا خشکه چین بوده است همچنین دو سکه مسی ایلخانی پیدا شده سفال‌ها نیز متعلق به قرون اولیه تا میانه دوره اسلامی است چند محوطه که قبلاً کاوش شده نیز متعلق به قرون متاخر هستند. یک محوطه متعلق به عیلام میانه هم که توسط آقای حصاری کاوش شده، تپه باستانی است.

وی در پاسخ به این سوال که چرا با وجود آنکه شرکت آب نیرو آماده همکاری بوده اما ۹ محوطه در سه سال کاوش شده و ۲۱ محوطه در چند روز اخیر کاوش شده اند گفت: آن زمان ۳ تیم کار می‌کرد و برای این ۲۱ محوطه ۲۰ تیم با ۸۰ کارشناس همزمان کار کردند. در آن سال‌ها نیز این طور نبوده که در همه ایام تیم‌ها در حال کاوش باشند. در کل ۸ ماه طی آن سال‌ها کاوش انجام شده است.

عزیزی بیان کرد: در بیست و یک محوطه‌ای که ناظر بودم می‌توانم بگویم هیچ محوطه‌ای نیست که بتوان گفت قطعاً ساسانی است. محوطه‌هایی که قبلاً کاوش شده را نمی‌دانم. هر چند که در گمانه زنی‌ها هم ممکن است گفته باشند شواهدی از دوره هخامنشی دیده اند. ولی در مطالعات تکمیلی شواهدی نداریم که آن را قطعاً به یک دوره تاریخی منسوب کنیم. ما در اینجا بنای فاخر یا سفال فاخر نداشته ایم. اگر این پروژه نبود هیچ باستان شناسی برای کاوش به اینجا نمی‌آمد.

عزیزی بیان کرد: هر اثر تاریخی فرهنگی فارغ از کیفیت و کمیت و دوره، حائز اهمیت است چه سنگچین عشایری باشد چه تخت جمشید باشد. در این پروژه‌ها اگر اثر فاخری وجود داشته باشد آن را اعلام می‌کنیم و اگر نداشته باشد باز هم آن را گزارش خواهیم کرد شاید اعلام کنیم بعد از کشف آثار؛ امکان ساخت سد وجود ندارد اما در اینجا دو دوره بررسی کامل انجام شد و همه آثار فرهنگی آن مستند شده است. ۱۴۰ اثر فرهنگی پیدا شد از این تعداد ۳۰ محوطه قابل کاوش معرفی شد و از زیر خاک در آمد. بررسی‌ها نشان داد که چیز دیگری پیدا نشده بنابراین کفایت مطالعات اعلام می‌شود.

وی در پاسخ به سوال خبرنگار مهر مبنی بر اینکه چطور معاون میراث فرهنگی اعلام کرده مخالف آبگیری سد هست اما از آن طرف می‌بینیم پژوهشکده کفایت مطالعات را اعلام می‌کند گفت: حتماً خبر ندارند که گروه‌های باستان شناسی اینجا کار کرده اند و چه نتایجی به دست آورده اند.

در تکمیل این صحبت‌ها مافی، مشاور میراث فرهنگی و گردشگری آب نیرو نیز گفت: در وزارت میراث فرهنگی یک نفر تشخیص نمی‌دهد بلکه چنین تصمیمی در شورای فنی مطرح می‌شود. بنابراین کسی به تنهایی نمی‌تواند مخالف یا موافق طرحی باشد. معاون میراث‌فرهنگی نامه بزند و بگوید که مخالف است. آقایان پژوهشگاه بررسی کرده اند و مجوز ساخت سد را دادند ما منتظر آبگیری هستیم. رأی شورای فنی رسماً به ما از سوی پژوهشگاه ابلاغ می‌شود و ما هم باید به آن عمل کنیم.